Презентация, доклад на тему Проект эше: “Сыерчыклар-файдалы кошлар”

һәм табигать өчен файдасын ачыклау

;
Актуальлеге: Туган якларына кайтучы канатлы дусларыбызга оялар җитми, кешеләр аларга бу проблеманы җиңәргә ярдәм итәләр.

Бурычлар:
1.Сыерчыклар турында мәгълүмәт туплау.
- Сыерчык оясы ясау һәм урын әзерләү.
-Нәтиҗә ясау
Гипотеза: -Кешеләр сыерчыкларга оя ясап эләләр икән, бу кошның файдасы күптер дип фараз кылам .

Сыерчык зур түгел: озынлыгы 18-21 см., авырлыгы 75 гр. Муены кыска. Томшыгы озын, очлы, аска бөгелгән, кара төстә.

шатлана, диелә. Минем күзәтүләрем бу сүзләрне дәлилли, чыннан да сыерчык – яшькелт кара төстә, ул гел кагынып утыра һәм бик матур итеп сайрый.

зарарлы бөҗәкләрдән чистарта .
Махсус әдәбиятта: сыерчыклар ояга урнашуга нәсел калдыру турында кайгырта башлый. Алар салган 4-6 йомыркадан кошчыклар чыга башлый. Әниләре аларны төрле бөҗәкләр алып кайтып сыйлый. Сыерчыклар шул рәвешле кешеләргә дә ярдәм итәләр, яшелчәләрне, җиләк-җимешләрне кортлардан арындыралар, дип әйтелә.
Сыерчыклар ояларын дезинфекция дә ясыйлар икән. Күзәтүләр күрсәткәнчә, бакчада сарымсак Һәм суганны йолкып, ояларына салалар икән. Уңышыбызны әрәм итә , дип куркырга кирәкми, бер сыерчык пары бакчада яшәгән арада, бик күп корткычларны юк итә һәм уңышыбызны саклап калырга ярдәм итәләр.Ә инде, суган белән сарымсакка тотынмасын дисәгез, оя тирәсенә әрем һәм бөтнек үлән куярга була.

көрәшчеләр булуларын югары бәяләп, аларга оялар кора башлаганнар. Тик беренчеләрен бүгенге кебек агачтан түгел, ә эче алынган кабактан ясаганнар. Аннан соң голландия халкы кошкайларга тишекле балчык савыт куя башлаганнар. Бары тик немецлар гына ояны агачтан куюга керешкәннәр. Узган гасырның 20нче елларында мондый үрнәкне Россиядә дә  “эләктереп” алалар. Ә 21 апрель – сыерчык оясы көне дип йөртелә. Немец композиторы Моцарт кулга ияләштерелгән сыерчык сайравын тыңлап илһамланган. Ул аның тавышын көйгә салып, 21 номерлы фортепиано концертын язган.
Орнитологлар  ояны яшел төскә буярга кирәк диләр, андый “торак” кошларның игътибарын күбрәк җәлеп итәчәк.

Ояның биеклеге 30-40 сантиметр, киңлеге – 14, түбәсе 30-35 сантиметр, керү “ишеге” 5 сантиметр диаметрлы булырга тиеш. “Йорт”ның эчке  диварлары кытыршы булсын. Шома яссылыктан кошчыкка оядан чыгуы  кыенлашчак. Тишек алдына кечкенә баскыч ясыйлар, бу сыерчыкның басып сайрау урыны. Ояның төбенә  анда яшәүчеләргә йомшак булсын өчен вакланган салам яки мүк салалар. Ояларны агачка мәчеләр менеп җитә алмаслык биеклектә элегез

килүгә сыерчыкларга оя ясыйк, аларның матур сайраулары белән шатланыйк.

Татарстан китап нәшрияты. 2007 ел.
5.Шакирова Т.Р. Табышмаклар. Казан. Татарстан китап нәшрияты. 2010 ел.
3.Интернет чыганаклары
http://intertat.ru
  tatmedia.ru
Sabyem.ru