Презентация, доклад на тему Прэзентацыя Пісьменства на Беларусі ў эпоху Ранняга Сярэднявечча

фарміравання дзяржаўнасці на Беларусі. Магутны штуршок для з'яўлення культуры новага тыпу і культурнага ўздыму на беларускіх зямлях дало прыняцце хрысціянства.
Ускладненне грамадскай і гаспадарчай дзейнасці разам з прыняццем хрысціянства абумовілі развіццё з канца Х ст. пісьменства. Матэрыялам для пісьма служыў пергамент, пакрытыя воскам дошчачкі і бяроста, на якіх стылямі (пісаламі) надрапвалі надпісы. Надпісы рабілі таксама на камянях, цэгле, металічных пячатках, званах, прасліцах, касцяных вырабах і інш.

першым датаваным надпісам на ўсёй тэрыторыі Усходняй Еўропы з'яўляецца надпіс на пячатцы полацкага князя Ізяслава (канец Х ст.).






Імя князя перададзена на ім кірылічнымі літарамі, але ў грэчаскім гучанні - "Ізяславос".

берасцянымі граматамі, знойдзенымі ў Віцебску і Мсціславе; на крыжы Ефрасінні Полацкай, на цаглінах полацкага Сафійскага сабора (адзначаны імёны яго будаўнікоў) і г.д.

касцяной або жалезнай палачкай — пісалам. Бяроста была (у адрозненне ад пергамента)
даволі танным
пісчым
матэрыялам.

ў 1959 у Віцебску, мае наступны тэкст (у перакладзе на сучасную мову):

«Ад Сцяпана к Няжылу. Калі ты прадаў адзенне, то купі мне жыта на 6 грыўняў. А калі чаго не прадаў, то прышлі мне ў наяўнасці. Калі ж прадаў, то, дабрадзей мой, купі мне жыта».

адна берасцяная грамата. Гэта трэцяя берасцяная грамата, знойдзеная ў Беларусі, і другая ў Мсціславе.

7 вялікіх валуноў з высечанамі на іх 6-канцовымі крыжамі і надпісамі «Господи помози…».
Назву атрымалі ад імя князя полацкага Рагвалода Усяславіча — у хрышчэнні Барыса.

аднаму каля в. Падкасцельцы за 5 км ад Полацка і каля в. Друя Браслаўскага раёна;
3 каля г. Дзісна Міёрскага р-на (2 каля былой в. Балоткі, 1 каля былой в.Накоўнікі);
каля в. Дзятлаўка Аршанскага р-на — Рагвалодаў камень;
каля в. Высокі Гарадзец Талачынскага р-на.

1981 г. камень выцягнулі з ракі і ўстанавілі на беразе Заходняй Дзвіны каля Сафійскага сабора. Паводле падання, на камені заўсёды ляжаў бохан хлеба.

ДРУГІ БАРЫСАЎ КАМЕНЬ
 знаходзіўся каля г. Дзісны. У 1939 г. камень быў узарваны савецкімі вайскоўцамі, якія наступалі на Польшчу.
 ТРЭЦІ БАРЫСАЎ КАМЕНЬ 
знаходзіўся каля г. Дзісны ля в. Балоткі. Гэта самы большы камень з усіх Барысавых камянеў. Як і папярэдні, камень быў узарваны савецкімі вайскоўцамі ў 1939 г., якія наступалі на Польшчу.

Варацішын камень ці Варацішын хрэст захаваўся да нашых дзён ў цэнтры в. Камена Даўгінаўскага сельсавета Вілейскага раёна.

ЧАЦВЁРТЫ БАРЫСАЎ КАМЕНЬ
 знаходзіўся каля в. Высокі Гарадзец Талачынскага раёна. У 1936 г. камень быў узарваны, а яго асколкі былі выкарыстаны для будаўніцтва магістралі Мінск - Масква. 

ПЯТЫ БАРЫСАЎ КАМЕНЬ раней знаходзіўся каля г.п. Друя, пры ўпадзенні р. Друйкі ў Заходнюю Дзвіну. Надпіс з трох краёў уяўляў сабой высечаны крыж і словы: "Господи помози рабу своему Борису".

царкве святых Барыса і Глеба.

РАГВАЛОДАЎ КАМЕНЬ 
Прымыкае да вышэйзгаданых камянёў і знаходзіўся каля в. Дзятлаўка Аршанскага раёна.

Камень меў выяву шасціканцовага крыжа на двухступеньчатай Галгофе і кругавы надпіс, які можна прачытаць як:






Упершыню валун знайшлі ў 1792 г. 3 таго часу пра яго, як і пра Барысавы камяні, пісала шмат вучоных.

"У год 6679 (1171) мая ў 7 дзень пастаўлены крыж гэты. Госпадзе, дапамажы рабу свайму Васілію ў хрышчэнні імем Рагволоду сыну Барысаву".

страчаную гісторыка-культурную каштоўнасць .

І 6 верасня 1998 года падчас святкавання Дня беларускага пісьменства каля Музея гісторыі і культуры г.Оршы адбылося ўрачыстае адкрыццё копіі Рагвалодава камня. 

займаліся ў майстэрнях - скрыпторыях, якія ствараліся пры манастырах. Самая старажытная рукапісная кніга – Тураўскае Евангелле (ХІ ст.).

Захоўваецца ў бібліятэцы Акадэміі навук Літвы. Тураўскае Евангелле з'яўляецца адным з найстаражытнейшых помнікаў славянскай пісьменнасці.

годзе ў скрыні з-пад вугля.

22,2 см у даўжыню і 17,8 см у шырыню, разлінееныя на
17-18 радкоў.
На двух аркушах
захаваліся два
ўкладныя запісы
пачатку XVI ст.
(1508 і 1513 гадоў) на
землі тураўскай
Праабражэнскай царквы,
дараваныя ёй князем Канстанцінам Астрожскім. Азначаныя ўклады былі пацверджаны ў 1731 і ў 1790 гадах, пра што на палях таксама былі зроблены запісы.