Презентация, доклад Татар телендә сыйфатлар ясалышы

дәреслегендә бирелгән сүзлек составындагы сыйфатларны ясалышын өйрәнү һәм анализлау.

һәм бу дәреслектә сыйфатларның нинди ысул белән ясалганын кайсылары күбрәк кулланылганын күрсәтү дә яңа эш булып тора.

билгеле.
Морфологик ысул
Сүз кушу ысулы
Морфологик-синтаксик ысул
(конверсия)

кышкы, язгы
-лык/-лек  еллык керем
-чан/-чән  сугышчан,эшчән
-даш/-дәш  аваздаш, тиңдәш
-сыл/-сел –  сусыл
-лач/-ләч – йонлач, итләч
-чак/-чәк  басымчак

-ыч/-еч кызганыч кеше

эшчәнлек;
-ль, -аль,
-ональ: муниципаль милек;
-он:  традицион караш;
–ет: конкрет эшчәнлек,
-ар: популяр китап, элементар сорау.

Гарәп алынмалары
-и
мәдәни, гомуми, әдәби, гыйльми, тарихи, икътисади, рухи
-ый (къ, гъ авазын белдерү өчен)
хокукый, иҗтимагый, табигый 


Искәрмә Хосусый

белән парлы, кушма, тезмә сыйфатлар ясала

исәпле-хисаплы  килешү, 
йортсыз-җирсез кеше,  
иске-москы киемнәр, 
аклы-каралы;
 юл-юл, дулкын-дулкын, буй-буй,
баскыч-баскыч 

сыйфатлар ясалышы

тынчу һава
ярсу йөрәк , кызу җәй 
өндәү җөмлә, яңгырау аваз, саңгырау аваз 

Морфологик-синтаксик ысул белән сыйфат ясалышы (конверсия)

%
-гы/ -ге; -кы-ке  кушымчасы  белән 7 сыйфат 4,2 %
-лык-лек кушымчасы белән 1сыйфат ( онытмаслык) 0,6 %
-чан/-чән кушымчасы белән 4 сыйфат 2,4 %
-даш-дәш кушымчасы белән бер дә юк
-сыл/-сел кушымчасы белән 3 сыйфат 1,8 %
-лач/-ләч кушымчасы белән 1 сыйфат 0,6%
-ык/-ек кушымчасы белән 3сыйфат 1,8 %
-ыч/-еч кушымчасы белән 1 сыйфат 0,6 %
-гыч/-геч кушымчасы белән 2 сыйфат 1,2%
-чак/-чәк, -чык/-чек  3 сыйфат 1,8%
-ик; -ив: -ль, -аль, -ональ;-он; –ет;  -ар; кушымчалы алынма сыйфатлар сүзлек составында бөтенләй юк.
Ә менә гарәп теленнән кергән сүзләрдән –и  кушымчасы белән ясалган 10 сыйфат бирелгән 6,2 %
конверсия юлы белән -у/-ү  кушымчалы исем фигыльдән ясалган  4 сыйфат 2,4% бирелгән.
Шулай ук бу сүзлек составына 2 тезмә сыйфат, 2 кушма сыйфат һәм 61 тамыр сыйфат кергән.

Тикшерү нәтиҗәләре