Презентация, доклад Шешендік өнердің тарихы

жоқ. Ал ежелгі гректер бұл өнерді аса жоғары бағалап, шешендік өнерге баулитын ойлы ортасы мен білім ордалары болғанымен тарихтан таныспыз. Халық көп жиылған ортада әсерлі сөз сөйлеуді қайраткерге тән құндылық ретінде таныған гректер сөз салмағының бағасын білумен қатар, шешендіктану ғылымын білім беру көзіне айналдырып, жүйелі теориясын жасап шығарған ел ретінде танылды.

мән берді. Ертедегі ғұлама грек ойшылдары Сократ, Платон, Демокрит, Аристотель және басқалары шешендік өнер тарихының қалыптасуында ерекше орын алады.

үлгілері дәріптелген болса, басқа да алғашқы адамзат өркениеттері сияқты ежелгі Қытайда шешендік ой-пікірлердің дамуына Конфуций және оның ізбасарлары ерекше ықпал етті. Азиядағы «Кабуснама» да шешендік шеберлікті меңгеру кітабы ретінде танылды.

ілімдерден алады. Мәселен, қытай философы Конфуций өз ілімінің түп қазығы етіп «адамсүйгіштік» (жэнь) проблемасын алады. Оның пайымдауынша, тек адамсүйгіштік қасиет қана адамды басқаларды сыйлайтын, ешкімнің алдынан кесіп өтпейтін, шындықтан басқаға мойын бұрмайтын, батыл да байсалды, ілтипатты, достыққа берік, сөзге ұстамды, көмекке дайын етіп қалыптастыра алады.

ісінің басты міндеті - адамдарды ізгі ниетті, ержүрек, таза, өнерлі азаматқа айналдыру» деген тұжырымында жалғасады. Аристотельдің пікірінше, «ең жақсы адам - ұлылық дәрежесіне жеткен кең пейілді, қайырымды адам. Қайырымды, аң пейілді кісінің жүрісі жайлы, даусы төмен, сөзі мазмұнды болуға тиіс». Осы талаптар адамның ішкі мәдениетіне, адамгершілік сапасына, сөз әдебіне тікелей қатысты.

ауыз әдебиеті үлгілерінен бастап, бүгінгі күнге дейін ұлтымыздың ұлы құндылығы ретінде дәріптелуде. Қазақ даласында дүниеге келіп, ғұмыр кешкен дала даналары да бұл өнердің болмысына, ерекшеліктеріне жан-жақты тоқталған.
Шешенге қажет қасиеттер туралы жалпыадамзат игілігіне айналған ой-тұжырымдармен таныс болыңдар.

жинақтаған

Аристотель

сыйғызуға тырысқан

Квинтилиан

сезіміне өсер етіп, белгілі бір ассоциациялар тудыратын көркемдеуіш-бейнелеуіш элементтерді пайдалана білуі жөнінде айтып өткен

айтылса, жауабы да соған сай болар.
(Гомер)
Сөздің мағынасын ұқпаған жан, адамды тани алмайды.
(Конфуций)
Әлі айтылмаған көп сөздің салмағы айтыла-айтыла жауыр болған сөзден де ауыр болар.
(Плутарх)
Сөздердің мәнділігі - мәңгілігі.
(Конфуций)

топ алдында сөйленетін сөз болу қажет;
Әңгіме өзегінің дәлелі болу керек;
Тыңдаушыларға түсіндіріп, ойлантып, харекетке жетелеу керек;
Тыңдаушыларды сүйсіндіретін эстетикалық қасиеті болу керек;
Шындықты, ақиқатты тануға ұмтылдыру керек;

*

жүздің төбе биі Кіші жүздің төбе биі

Төле би Қаз дауысты Қазыбек би Әйтеке би

Атақты шешендер
Мемлекет және қоғам қайраткерлері
Тәуке ханның кеңесшілері
«Жеті жарғы» әдет-ғұрып заң жинағын шығаруға үлес қосқан билер
Ұлт тәуелсіздігі мен бостандығын, татулық пен бірлігін насихаттаушылар

5