Слайд 1
Психикалық дамыту және үйрету
Слайд 2Жоспар:
Психикалық дамыту
Интериоризация үрдісі
Үйрету
нәтижесі
Слайд 3Адам болу дегеніміз айналадағы адамдар мен заттарға адамша қарауға, іс-әрекет жасауға
үйрену деген сөз.Біз бала ересек адамдардың басшылығымен қоғамдық тәжірибені,адамзат мәдениетінің жетістіктерін игергені туралы айтқанымызда,олардың адам қолымен жасалған заттарды дұрыс қолдана білетінін,қоғамдық мораль ережелеріне сай іс-әрекет жасайтыгын, тілдің көмегі арқылы басқа адамдармен қарым-қатынаста болатынын ғана емес,есте сақтау,ойлау әдістерін де ескереміз.
Слайд 4
нәтижесі
Тәрбие үрдісінде бала іс-әрекеттің сан алуан
түрін игереді.Ол орамалмен сүртінуді,қасықпен тамақ ішуді,шыны аяқпен ішуді, аяғына шұлық қиюді,қарындашпен сурет салуды,текшелерден үй тұрғызуды үйренеді.Осының бәрі белгілі бір сыртқы нәтижеге бастайтын практикалық іс-әрекет.Сонымен бірге баланың ішкі іс-әрекеті де қалыптасады, оның көмегімен сәби заттарды құрайды.оның қасиеттерін анықтайды,олардың бірімен-бірі қалай байланысып тұрғанын ашады,ойынның,суреттің, әлде не тұрғызудың түпкі ойын табады, суреттерді есіне сақтайды.
Слайд 5Бұлар қабылдау ойлау,елестету,есте сақтау,яғни психикалық іс-әрекеттер.Олар баланың өзін қоршаған дүниені бағдарлауын,
практикалық іс-әрекетжасалатын жағдайлармен танысуын қамтамасыз етеді,сондықтан да бағдарлаушы іс-әрекеттер деп аталады.
Слайд 6Сыртқы іс-әрекет іштей іс-әрекетпен ауысады да бала нақты заттарды қайта-қайта қозғамай-ақ
жауап беруі үшін біраз уақыт өтеді.Бұл мысалдардан сәбилік және мектепке дейінгі балалық шақта баланың жаңа ішкі, психикалық іс-әрекеттерді игеретін тапсырмаларды орындауға мүмкіндік беретінін көреміз.Мұндай іс-әрекеттердің қайнар көзі сыртқы бағыттаушы іс-әрекеттер болып табылады.
Слайд 7Сыртқы іс-әрекеттің ішке ауысу үрдісін психологияда интериоризация деп атайды. Интериоризация үрдісі
арқасында үлкендердің басшылығымен өтетін сыртқы бойға сіңіру ішкі психикалық іс-әрекеттердің пайда болуына және жетілуіне, психикалық дамудағы ілгері басуына жеткізеді.
Слайд 8Баланың ересектермен эмоциялы қарым-қатынас жасауы оның заттармен қарапайым іс-әрекеттер жасауынан бұрын
пайда болады.Сәби әлі сөзді,үлкенднрдің мінез-құлқын түсінбейді,бірақ осының бәріне қуанады,ересектерге ұзақ уақыт бойы қарап отыруға,озіне арналған үн қатуға, жымиып күлуге әр қашан әсір.Бұл кезде,әдетте, бала назарын өзі емес, үлкендердің әсер етуі аударады
Слайд 9Үйрету дамудың жеткен дәрежесін есепке алады.Мұндағы мақсат сол жерден тоқтап қалу
емес,онан әрі дамуды қаай жүргізу керектігін, келесі қадам жасалуы қажеттілігін білу. Үйрету психикалық дамудан озық жүреді,оны өзінің сонынан ертеді.Егер біз мысалы,бала әлі жөнді түсініп болмайтын,өзі қағазға түсірген шатпақтан белгілі нәрселерді
“допты,түтінді,туысын”тани бастағанын көрсек,онда оның келесі қадамы суретті әдейлеп ойлап бейнелеу.
Слайд 10Үйретудегі әр бір жаңа қадам баланын таяудағы даму аймағын пайдаланады және
сонымен бір мезгілде онан әрі үйретудің алғы шарты болып табылатын жаңа аймақ жасайды.Мәселен сәбиге тіл үйрете отырып біз оның қалыптасқан есту,көру қабылдауларынның мүмкіндіктерін,үлкендерге еліктеуін, түсінігін пайдаланамыз.