Презентация, доклад по татарскому языку на тему Рәвеш төркемчәләре

бирә?
3. Рәвешнең нинди төркемчәләре бар?

төркемен ачыклап килә?

Якты кояш туры карый.
Күчмә кошлар озакка кайттылар.


Югарыда аларның тавышы ишетелә.
Көн бүген җылытып җибәрде.


Төн көзгедәй салкын булды.
Салкын кыш ачудан китмәскә тартыша.

карый(фигыль).

ягъни:

сыйфат ?


исем фигыль

сүзләр фигыльне кайсы яклап ачыклый?

Якты кояш туры карый.

Күчмә кошлар озакка кайттылар.

Югарыда аларның тавышы ишетелә.

Көн бүген җылытып җибәрде.

Төн көзгедәй салкын булды.

Салкын кыш ачудан китмәскә тартыша.

кая? нигә? сорауларына җавап бирә. 3. Эш яки хәлнең үтәлү урынын, вакытын, күләмен,максатын яки сәбәбен, ысулын яки рәвешен белдерә.

Вакыт рәвешләре (кичә, көзен, күптән);
5. Урын рәвешләре (еракта, югарыда, ары);
6. Сәбәп-максат рәвешләре (юкка, ачудан, юри);

җөмләләр төзегез. Сораулар биреп карау юлы белән җавапларыгызның дөреслеген тикшерегез.

Матур, яши, тиз, кайталар, янәшә, куе, саргылт, әдәби, байтак, аюдай, унике, еш-еш, салмак, якында, бүген, кирәккә, юеш, болытсыз, олыларча, сөтле, акрын, ашыга-ашыга, искиткеч, акрын, балалар, ул, юкка гына.

.

1. Мине Сабан туе көнне иртүк уяттылар. (Г.Тукай)
2. Ут Вәли байның келәте янындагы буш керосин мичкәсенә күчте. Аннан югары үрмәли башлады. (Һ. Такташ)
3. Борынгы бабаларыбыз аны Идел-йорт дип юкка гына әйтмәгәннәр. (Вакытлы матбугаттан)
4. Бүлмәдә әкрен генә уйналган музыка тавышлары ишетелгәч, Мәрьям җиңел сулап куйды. (Г.Әпсәләмов)
5. Китсен бездән чыгып Кәҗә белән Сарык,
Ашап ята бушка гына алар азык. (Г.Тукай)
6. Ә еракта, күк читендә, зәңгәрсу урман күренә. (Л.Ихсанова)
7. Бу гүзәл күренештән күзне алып булмый, караган саен карыйсы килә. (Л.Ихсанова)
8. Хәзер аны бераз ял иттерәсе иде. (И.Гази)
9. Үләннәрдәге чык тамчылары кояш нурларында энҗе бөртекләредәй җемелдиләр. (Җ.Тәрҗеманов)
10.Әллә чынлап, әллә юри генә минем салпы якка салам кыстырырга тотына. (Г.Бәширов)

8 – 10 – 9

Астан: 1 – 3 – 5 – 8 -10 - 9

рәвеш + фигыль сүзтезмәләр төзеп языгыз.

Мало, много, вчера, ближе, красиво, долго,
медленно, давно, по-взрослому, зря, редко,
далеко.

кайчан? кайда? кая? нигә? сорауларына җавап бирәторган мөстәкыйль сүз төркеме рәвеш дип атала. Рәвеш күбрәк фигыльгә ияреп килә: ерак бардык, иртәгә кайту, тиз сөйләшү.
Рәвеш эш яки хәлнең үтәлү урынын, вакытын, күләмен,максатын яки сәбәбен, ысулын яки рәвешен белдерә.
Рәвешнең мәгънә төркемчәләре:
1.Саф рәвешләр(тиз,салмак,тын);
2. Күләм-чама рәвешләре(күп, байтак, еш-еш);
3. Охшату-чагыштыру рәвешләре(кышкыдай, аюдай, кояштай);
4. Вакыт рәвешләре (кичә, көзен, күптән);
5. Урын рәвешләре (еракта, югарыда, ары);
6. Сәбәп-максат рәвешләре (юкка, ачудан, юри);