Презентация, доклад по литература на тему Көксерек (7 класс)

әдебиеті
Сабақтың тақырыбы: М. Әуезов «Көксерек» әңгімесі

арқылы аң мен адам арасындағы тартысын суреттеуі арқылы кейіпкер мінезін жан-жақты талдап, жазушы шеберлігі туралы оқушыларға толық мағлұмат беру,
Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың тақырыпқа қызығушылықтарын ояту, мағынаны танып білуге, өз пікірін қорғай білуге, ой толғауға дағдыландырып, іскерлік, біліктілік қасиеттерін арттырып, қосымша деректер арқылы әдеби дүниетанымдарын кеңейту.
Тәрбиелік мақсаты: Оқушыларды табиғатты қорғауға, тіршілік үшін күрестің өте күрделі де қиын әрекет екенін бағалауға, қоршаған ортаны аялауға тәрбиелеу.
Сабақтың әдістемелік мақсаты: Қазіргі кезенде маман моделіне қойылатын талаптарға сәйкестендіру барысында тұлғаға бағытталған ақпараттық оқыту технологиясын пайдалану.
Сабақтың түрі:  Сын тұрғысынан ойлау
Сабақтың типі: аралас
Оқыту әдісі: Сұрақ-жауап, талдау, дәлелдеу, түсіндіру, әңгімелеу
Пәнаралық байланыс:   Бейнелеу өнері, қазақ тілі, тіршіліктану.
Көрнекілік:  Суреттер, тақырыпқа байланысты слайд, қосымша деректер.
Сабақ жоспары.
І. Ұйымдастыру бөлімі. Амандасу. Оқушылардың сабаққа қатысуын, қызығушылығын, зейінін аудару.

қорғау. Қасқырларға байланысты айтылған аңыздар тауып келу және «Көксерек» фильміндегі актерлер туралы дерек  жинау. Композициялық жоспар.  1. Оқиға қалай басталған?- Қараадыр қасқырлар мекені. Тағылар тірлігі. 2. Байланысы- Адамдар шабуылы. Бөлтіріктер тағдыры. Қаталдық.  3. Дамуы –Бөлтіріктің Көксерек атануы. Оның адамдардан көрген жәбірі. 4. Шарықтау шегі – Көксерек және Құрмаш. Сәбидің таза көңілі, мейірімі 5. Шиеленісуі - Көксеректің ауылдан кетуі. Ұяластарымен тез табысуы.  Тағылардың тағылық істері. 1. Шешімі – Құрмаштың қазасы. Көксеректің жазасын тартуы. Әже зары.

бойында орналасқан М.Әуезов атындағы мұражай- үйінен бастайық.  
Мұражайға кіру үшін М. Әуезов туралы жатқа, мәнерлеп өлең оқу. (М. Шаханов «Менің есімімді неге Мұхтар қойған?» С. Мәуленов «Мұхтар асуы»)
Интер тақта: Тіршілік үшін, оның тыныштығы үшін әлем әдебиетінің ең көрнекті өкілдері қалам тартқан. Олар кімдер, шығарма атауы? Дұрыс жауапты таңда
Ш.Айтматов «Жан пида» романы. Ш. Айтматов «Ерте келген тырналар»
Джек Лондон «Ақ азу» повесі. Джек Лондон «Мексика ұлы»
О.Сүлейменов «Бөлтіріктер» өлеңі. О. Сүлейменов «Махамбетке»

емес.      
«Табиғат — күллі тіршілік атаулының құтты қоныс  мекені,  алтын ұя, тал бесігі»
Қалай түсінесіздер? Табиғат дегеніміз не?  Топтастыру.
                                      Қоршаған орта
Табиғат
                                      Халық қазынасы
Ал табиғатқа қиянат жасап, оның тыныштығын бұзуға қалай қарайсыздар?
Тақырыпты түйіндеу
  — Балалар, біз М.Әуезовтің «Көксерек» әңгімесінің  мазмұнымен танысып, талдағанбыз. Бүгінгі сабағымызда тақырыпты қорытындылаймыз. Әңгіме мазмұнын қаншалықты меңгеріп, түсінгендеріңді байқайық.
— Балалар, сендерге «Көксерек» фильмінен үзінді көрсетемін, сол үзіндіні оқулықтан тауып оқисыңдар. (Экраннан «Көксерек» киносы көрсетіледі.)
-  Балалар, өздерің көріп тұрғандай суреттегі бала кім, ол туралы не білесіңдер?
Суреттегі бала «Көксеректегі» Құрмаш ролінде ойнаған -Қамбар Уалиев.
Әңгіме кейіпкерінің пікірін тыңдайық.   Тыңдалым
 

топқа «Адам» «Қасқыр» сөздерінің қасиеттері мен
ерекшеліктерін оқушылар  интер тақтада жазып шығады.
       еңбектенеді                   сөйлейді                          жыртқыш           ит-
құс         бөрі
ойлайды         оқиды           қомағай                                             табиғат перзенті
перзент         қоректенеді.                        Дала тағысы                      дала санитары
       
Дәптермен жүргізу.  Синквеин әдісі бойынша қасқыр сөзіне бес жолды өлең жазу.
 «Қасқыр» сөзін талдату
1. Қасқыр               
 2. Жыртқыш, қомағай.             
3. Ұлиды, шабуылдайды, жортуылдайды
4. Қасқыр-түз тағысы, перзенті.                  
5. Бөрі, көкжал.

Мақал –мәтел Флипчарт түрінде
Қасқырды қанша асырасаң да, тоғайға қарап ұлуын қоймайды.
Қасқырдың аузы жесе де қан, жемесе де қан.
Ауыл иті болса да, бөрі келгенде бірігеді.
Иттің иесі болса, бөрінің тәңірісі бар
Сабақты қорыту:
1. Салыстырыңыз
Көксеректің ауылдағы мінез-құлқы мен даладағы, еркіндіктегі мінез-құлқын
салыстырыңыз.
2. Елестетіңіз
Егер адамдар қасқыр апанын бұзып, бөлтіріктерін өлтіріп, Көксректі алып кетпегенде,
оқиға әрі қарай қалай дамуы мүмкін еді? Көз алдыңызға елестетіңіз.
3. Суреттеңіз
Ауыл адамдарының көксеректен көрген зардаптарын суреттеңіз.
Қорытынды: Ой толғау
 Құрмаштың өліміне Көксерек кінәлі ме, ой толға?
 Неге үйретті?
Теледидар киноларды көрсетеді

28 қыркүйек  Д) 19 тамыз  Е) 30 қаңтар  2) Абай дүниеден өткенде Мұхтар неше жаста болды? А) он үште  В) жетіде  С) сегізде  Д) Алтыда  Е) тоғызда  3) «Көксерек» қандай жанр? А) әңгіме  В) драма  С) роман  Д) комедия  Е) жыр  4) «Көксерек» әңгімесі нешінші жылы жазылған?  А) 1925 В) 1928 С) 1926 Д) 1929 Е) 1927 5) "Тұкымын сезген екен жүзіқара, қой балам, бұны өлтіріп терісін алу керек" кімнің сөзі?  А) Әжесінің  В) досының  С) ауыл адамдарының  Д) ешкімнің  Е) Қасеннің  6) Мұхтардың Қазақстанға еңбек сіңірген қайраткер ұлы кім? А)Оспан  В) Тұрар  С) Әбіш  Д) Абай  Е) Мұрат