Презентация, доклад по казакскому литературу на тему М.Жұмабаев.Қазақ тіліөлеңі(6 ынып)

Сұрақтар :
1.Ахмет Байтұрсынов өмірі жайлы
2.Ақын өлеңдерінің негізі тақырыбы?
3.Ақын қара бұлт арқылы өмірдегі қандай адамдарды бейнелеген?
4. «Анама хат» өлеңімен ақын тағдыры арасында қандай байланыс бар?
5.Ақынның анасына жұбату сөздері жайлы
6. Ақынның өшпес мұралары жөнінде

Мағжан Жұмабаев
(1894-1938)
Қазақ тілі
Мен кім?


..Адам-шын адам боламын десе,халық
ісі,халық пайдасы жолында құрбан бола білсін..
М.Жұмабаев

түрмесіне қамалып, 10 жыл айдауға кесіледі

1936 жылы  М.Горький  мен Е.Пешкованың араласуымен бостандық алып,  Қазақстанға қайтады

. 1938 жылы қайтадан қамауға алынып,
ату жазасына кесілді.

1960 жылғы 13 шілдедегі Мағжан Жұмабаев жөніндегі 1938 жылғы 11 ақпандағы үкімнің бұзылуы, ақынның ақталуы туралы анықтама

хан”
“Батыр Баян”
“Тоқсанның тобы”
“Қорқыт”
“Ертек өтірік” т.б.

Мақаласы

Әңгімесі

“Шолпанның күнәсі”

“Бала тәрбиелеу жолдары”

Еңбегі

“ПЕДАГОГИКА”
КІТАБЫ

Мағжан Жұмабаев

Қазақ тілі
Күш кеміді, айбынды ту құлады
Кеше батыр-бүгін қорқақ,бұғады
Ерлікке ұмтылған,ұшқыр жаны кісенде,
Қан суынған,жүрек солғын соғады.

Қыран құстың қос қанаты қырқылды,
Күндей күшті,күркіреген ел тынды.
Асқар Алтай-алтын ана есте жоқ,
Батыр,хандар-асқан жандар ұмтылды!

Ерлік,елдік,бірлік,қайрат,бақ,ардың,
Жауыз тағдыр жойды бәрін не бардың..
Алтын Күннен бағасыз бір белгі боп,
НҰРЛЫ ЖҰЛДЫЗ. БАБАМ ТІЛІ,СЕН ҚАЛДЫҢ!

Жарық көрмей жатсаң да ұзақ, кен тілім,
Таза терең,өткір,күшті, кең тілім,
Тарап кеткен балаларыңды бауырыңа
Ақ қолыңмен тарта аларсың сен, тілім! 1913 жыл

Өлеңнің негізгі тақырыбы мен
идеясы жайлы

2.Түсіну. Ақынды толғандырған не?

3. Қолдану. Өлеңнің бүгінгі күндегі маңыздылығы неде?

4. Талдау Ана тілінің келешегіне деген ақын сенімі
мен үмітінің өміршеңдігін дәлелде

5.Жинақтау. Мемлекеттік тіл туралы пікіріңіз

6. Бағалау. Өлең мазмұны сендерге қалай әсер етті?

«Блумның сұрақ қою өлшемі»

Өлең құрылысына талдау
4 4 3
Күш кеміді // айбынды ту // құлады, А
4 4 3
Кеше батыр// бүгін қорқақ // бұғады. А
4 4 3
Ерікке ұмтылған // ұшқыр жаны // кісенде Б
4 4 3
Қан суынған, // жүрек солғын // соғады А

----бунақ,--буын,--- тармақ, ----шумақ,
------ұйқас

Мен кім ?

Арыстанмын ,айбатыма кім шыдар?
Жолбарыспын,маған қарсы кім тұрар?
Көкте –бұлт,жерде-желмін гулеген,
Жер еркесі –желдің жөнін кім сұрар?

Көкте-Күнмін,көпке нұрым шашамын,
Көңілге алсам,қазір ғарышқа асамын,
Шеті,түбі жоқ, теңізбен қаракөк,
Ерігемін-толқып,шалқып,тасамын.

Жалынмын мен,келме жақын,-жанарсың,
Тұлпармын мен,шаңыма ермей қаларсың.
Күл болсын көк,жемірілсін жер,уайым жоқ,
Көз қырымен күліп қана қарармын…

Жолбарыс

Тұлпар

Күн

Бұлт

Жел

Нұр

Теңіз

Жалын

1. Топтық тапсырмалар

1.Неліктен ақын өзін осылай бейнеледі
деп ойлайсыңдар?

2. Ақын жігітке тән қандай қасиеттер
болу керек дейді ?
3. Бұл өлеңде ақынның лирикалық қаһарманы кім?
 
4. Өлеңдегі сұраулы сөйлем әдебиет теориясында
қалай аталады?

оның жүрегінен жас пен қаны аралас шыққан тәтті сөздері өзгенің жүрегіне тәтті у себеді. Мағжан не жазса, сырлы, көркем, сәнді жазады. Оқушының жүрегіне әсер бере алмайтын құрғақ өлеңді, жабайы жырды Мағжаннан таба алмайсыз
Жүсіпбек Аймауытов

2.Тілтанушылар
1.Сатылай кешенді талдау

3 . Қоғамтанушылар.
1.”Мен кім?” өлеңімен С.Торайғыровтың өлеңдерімен салыстыру,үндестігін табу.
4. Шығармашыларңдер
1. Ақын өлеңдерінің әсері жайлы ойтолғау

.1 «Қазақ тілі» мен «Мен кім?» өлеңдерінен
көркемдеуіш құралдарды табу,дәлелдеу.

Білімді, алғыр, ойшыл, орысшаға, шығыс тілдеріне ерекше жетік-ті» С.Мұқанов

байыту ретінде, әдебиетіне түрлер енгізу ретінде, Мағжанның еңбегі көп. Абайдан кейін тіл өнегесінде Мағжаннан асқан ақын қазақта жоқ.”
С.Мұқанов

А. 2 Б. 3 В.4
2.Өлең қандай ұйқаспен жазылған?
А.қара өлең Б.егіз В.шалыс
3.Мағжан өлеңдері қандай лирикаға жатады?
А.махаббат Б.азаматтық В.саяси-әлеуметтік
4.Мен кім?» өлеңі – неше шумақты өлең?
А. 5 Б 4 В.3
5.Теңеуді тап:
А.Күндей күшті Б. арыстанмын В.жолбарыспын
6.Метафораны тап:
А.Қаракөк теңіз Б.тұлпармын В.көз қыры
7. «Арыстанмын, айбатыма кім шыдар? » қандай сөйлем?
А.Сұраулы Б.лепті В. риторикалық сұраулы сөйлем
8. Ақын арыстанды ненің бейнесі ретінде алып отыр?
А.Айбаттылық Б. аң патшасы В. батырлық
9. Ақынның лирикалық қаһарманы кім?
А.Халқы Б. ақынның өзі В.оқырман
10. . Ана тілінің келешегіне деген ақын сенімі қай жолдан байқалады?
А.Күш кеміді, айбынды ту құлады
Б. Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!
В. Ақ қолыңмен тарта аларсың, сен, тілім!

Сынақ