Презентация, доклад Кірме сөздер.қазақ тілі.5-сынып

сөздер. Бір тілден екінші тілге сөздердің ауысып тұруы барлық тілдерге тән құбылыс. Өз тарихында қазақ халқы көптеген елдермен қарым – қатынас жасап, аралас – құралас болғаны мәлім. Соның нәтижесінде араб, парсы, монғол, орыс тілдерінен қазақ тіліне көптеген сөздер кірген.

тарих, әдебиет, мәдениет, пән, тәрбие, емле т.б

ұлыс, нөкер, жасақ, аймақ,
жарлық т.б.

ә) жер – су атаулары: Тарбағатай,
Нарынқол, Нұра, Баянауыл,
Зайсан, Қордай, Алтай т.б.

жәшік, кереует, бөтелке, кәмпит, сөмке, тұрба т.б.

ә) Кеңестік дәуірде кірген термин сөздер: телефон, телеграф, автомобиль т.б.

елтаңба
Гимн - әнұран

енуі туралы тарихи деректер айту.

ІІ топ: «Монғолдар» тобы.
Манғол сөздерінің қазақ тіліне енуі туралы тарихи деректер айту.

ІІІ топ:«Орыстар» тобы.
Орыс сөздерінің қазақ тіліне енуі туралы тахихи деректер айту.

табу

ІІ топ:178-жаттығу Мәтіндегі автордың ойын түсініп оқыңдар.Кірме сөздер:

ІІІ топ: 179 –жаттығу Мәтінді түсініп оқыңдар.

аймақ, абдыра, алтын, аймақ, аға, жиен, Адам, әлем, ғылым, қоғам, мектеп, білім, тарих, әдебиет, мәдениет, пән, тәрбие, емле, айна, таға, базар, таба, орамал, перде, таразы, мақта, мереке, емтихан, ғылым ,ғалым,медресе, қағаз, қалам, мағлұмат, шариғат, ораза, намаз, аруақ, ақырет.ұлыс, балта, бұрғы, бура, бұқа. болыс, сот, жәшік, кереует, бөтелке, кәмпит, сөмке, жарлық, Тарбағатай, Нарынқол, Нұра, Баянауыл, Зайсан, Қордай, Алтай, тұрба, телефон, телеграф, автомобиль, кірпіш,самауыр, шәйнек, бәтеңке, клуб,институт, комбайн, трактор, колхоз, совхоз, машина, галөш, үстел, , шкап,өтек 80 сөз

Топтық ткапсырма
І топ араб тілінен енген сөздерді теріп жазу;
ІІ топ манғол тілінен енген сөздерді теріп жазу;
ІІІ топ орыс тілінен енген сөздерді теріп жазу.

мектеп, білім, тарих, әдебиет, мәдениет, пән, тәрбие, емле, айна, таға, базар, таба, орамал, перде, таразы, мақта, мереке, емтихан, ғылым ,ғалым,медресе, қағаз, қалам, мағлұмат, шариғат, ораза, намаз, аруақ, ақырет.
Монғол тілінен енген сөздер:
ұлыс, нөкер, жасақ, аймақ, жарлық, Тарбағатай, Нарынқол, Нұра, Баянауыл, Зайсан, Қордай, Алтай, абдыра, алтын, аймақ, аға, жиен, балта, бұрғы, бура, бұқа.
Орыс тілінен енген сөздер:
болыс, сот, жәшік, кереует, бөтелке, кәмпит, сөмке, тұрба, телефон, телеграф, автомобиль, кірпіш,самауыр, шәйнек, бәтеңке, клуб,институт, комбайн, трактор, колхоз, совхоз, машина,галөш, үстел, , шкап,өтек.

Мағынасы
Бетінен оты шықты
Тас жүрек
Көз ілмеді
Ат ізін салмады
Ит өлген жер
Бармағын тістеу
Үріп ауызға салғандай
Жұмған аузын ашпау

Орташа Білдім

Оқушылар бүгінгі тақырыптан білім нәрінің
суын қаншалықты қанып іштіңдер