Презентация, доклад на тему Технологическая карта урока на тему: Лес и человек

степь.
Таабырын:
Кыһын сылытар,
Саас үөрдэр,
Сайын сөрүүкэтэр,
Күһүн аһатар баар үһү.

үөт, кедр.
3. Карликовай  хатыҥ, бэс, черёмуха, дууп.
4. Ясень, яблоня, хатыҥ, пальма.
5. Киис, куница, барсук, полярнай бөрө.
6. Эһэ, саһыл, тушканчик, бөрө.
7. Верблюд, ёж, барсук, амурскай тигр.
8. Суор, улар, кабан, үрүҥ эһэ.
9. Кырса, тайах, хаххан, тоҥсоҕой.
Эппиэтэ: 1 – саксаул, 2 – полярнай үөт,
3 – карликовай хатыҥ, 4 – пальма,
5 – полярнай бөрө, 6 – тушканчик,
7 – верблюд, 8 – үрүҥ эһэ, 9 – кырса.

                Тайҕа
Кедр
Липа
Тэтиҥ                            Булкаас тыа
Бэс
Ясень
Тиит
Дууп                        Кэтит сэбирдэхтээх тыа          
Клён
Эппиэтэ: тайҕа – пихта, тиит, бэс, кедр, харыйа.
Булкаас тыа – тиит, харыйа, бэс, хатыҥ, кедр, тэтиҥ.
Кэтит сэбирдэхтээх тыа – липа, дууп, клен, ясень.
 

гектар - 2 км. усталаах, 100 м. туоралаах тыа) Биир мүнүүтэҕэ итиччэ тыа суох буолар эбит. Биир чааска хас гектар тыа кэрдиллэрин суоттааҥ.
Биир күҥҥэ? Биир сылга?
Эппиэтэ: Чааска 1200 га. Күҥҥэ 28800 га. Сылга 10.512.000 га. Ол аата 100 км. усталаах, 100 км. кэтиттээх тыа.

– таҥас биэрэр, аптека буолар.
Оттук буолар.
Тутуу матырыйаала.
Салгыны, үрэхтэри, өрүстэри уонна почваны харыстыыр.
Сынньанарга, күүс – уох ыларга аналлаах.

тоҕо кислород бүппэтий?
Тыа кислороду таһаарар уонна углекислай гааһы иҥэринэр
Салгыны быылтан ыраастыыр
Фитонцидтары таһаарар.
Фитонцид диэн ыарыыны көбүтэр бактериялары суох оҥорор вещество.

үрдүгэр тыыннаах олордун диэн. Киһини булдум этинэн, минньигэс сир аһынан аһатан, түүлээхпинэн таҥыннаран, тиит маспынан дьиэлээн, хатыҥмынан иһиттээн, туттар тэриллээн, киниэхэ олус кыһаллабын. Миигиттэн мастаан, оһоҕун оттор, дьиэтин сылытан уһун тымныы кыһыны туоруур. Ыарыйдаҕына эмтээх отум – маһым көмөлөһөр. Сылайдаҕына, санаата түстэҕинэ, чыычааҕым ырыатынан, хатыҥнарым суугунас тыаһынан, чэбдик салгыммынан санаатын көтөҕөбүн… Миигин Айылҕа ийэм оннук айбыта, оннук анаабыта.
Киһи эмиэ Айылҕа оҕото дии!

кини туһугар кыһаллабын. Киһи эмиэ миигин таптыыр, харыстыыр… Мин туспунан ырыа – хоһоон айар, маспын туһата суох мээнэ кэрдибэт… Тоҕо диэтэххэ, Айылҕа ийэбит биир. Кини этэринэн, Аан дойдуну үс саамай улахан Күүс тутан турар. Ол ТАПТАЛ, МАХТАЛ уонна АЛГЫС. Холобур, Киһи төрөппүт ийэтин таптыыр, киниэхэ махтанар уонна үйэтин тухары ийэтин туһугар көрдөһөр дии? Оттон АЛГЫС диэн Айыылартан көрдөһүү буолар. Мин кырачаан бырааттарым, балыстарым, Алтан оскуолатын төрдүс кылааһын үөрэнээччилэрэ, эһиги миигин таптыыгыт, харыстыыгыт дии?

баайын, көмүһү - алмааһы хостоорулар, дэлби дьөлүтэ хастылар, баас бөҕө оҥордулар... Маспын атыылаан харчы оҥостоору, тыабын үнтү кэрдэн бүтэрэн эрэллэр. Баһаар ыытаннар хаарыаннаахай хатыҥчааннарым, тииттэрим хара хоруо буоллулар, саҥа төрөөбүт тииҥчээннэр, кырачаан куобахчааннар, эһэчээннэр дьиэтэ, аһа суох хааллылар. Сынньанан баран махтаналларын оннугар бөх – сыыс, кураанах бааҥка, бытыылка хаалларан бараллар. Дэриэбинэлэрин кытыыта сыбаалка буолла... МИЭХЭ КӨМӨ НААДА БУОЛЛА.

тобоҕун туһаҕа таһаарыы
Макулатураны хомуйуу
Суол кытыытыгар, олорор сирдэр тастарыгар, күөллэр, өрүстэр биэрэктэригэр маһы кэрдэр бобуулаах
Кыһыл кинигэҕэ киллэрии
Тыаҕа уот отторго сэрэхтээх буолуу
Бөҕү – сыыһы ыраастааһын
Тыаны харыстыыр сокуоннары таһаарыы

доруобай буолара хас биирдии киһиттэн тутулуктаах. Ийэ Айылҕа этэрин умнубат, сүрэҕэр – дууһатыгар үс улахан күүһү – ТАПТАЛЫ, МАХТАЛЫ уонна АЛГЫҺЫ илдьэ сыльар киһи улахан убайын – ТЫА БАРАХСАНЫ таптыыр, харыстыыр, киниэхэ махтанар. Кыылы – көтөрү киһиргии – киһиргии олус элбэҕи бултаабат, бөҕүн – сыыһын ыспат, тыаны мээнэ кэрдибэт. Оннук киһини Айылҕа таптыыр уонна киниэхэ махтанар – оччоҕо ол киһи эбэһээт дьоллоох, доруобай буолар!