Презентация, доклад на тему Сөембикә

белем бирү мәктәбе”
II квалификацион категорияле укытучысы
Закирова Гөлназ Хәлим кызы

төрле жанрларга бүленеп йөртелә. Алар арасында, мәкаль, әйтем, табышмак, җыр, әкият, бәет, дастаннар белән бергә, риваятьләр, легендалар да аерым урын алып тора.

повесть, хикәят, әкият, уйдырма, мәсәл кебек атамаларның синонимы рәвешендә дә кулланыла. Риваятьләрдә элеккедән килгән яисә буыннан буынга сөйләнгән вакыйга-хәлләр хикәяләнә. Кайбер риваятьләр тулысы белән уйдырма эчтәлеккә корылган була. Шул яклары белән алар бераз әкияткә дә тартым.

халыкның мөнәсәбәте чагыла (Сөембикә, Батырша, Кол Шәриф, Утыз Имәни, Акмулла һәм башкалар турындагы риваятьләр).

Борынгы һәм урта гасырларга караган риваятьләрнең күпчелеге дини-мифологик характерда. Пәйгамбәрләр, изгеләр тормышы турындагы риваятьләр шулар рәтеннән.

– халык иҗатындагы проза жанрларының берсе. Легенда, риваятьләрдән аермалы буларак, могҗизалыкка, фантастикага нигезләнә.

турында. Алардан тыш кешеләрне, көнкүреш вакыйгаларын тасвирлаучы, хәзинәләр, тарихи шәхесләр хакында сөйләүче легендалар да байтак.

язмышы белән таныш булмаган кеше юктыр, мөгаен. Аның хакында романнар (Мөсәгыйт Хәбибуллин, Рабит Батулла), тарихи очерклар (Һади Атласи), җырлар, симфонияләр иҗат ителде. Шулай да аның үз язмышы, башыннан кичергәннәре теләсә кайсы әдәби әсәрләрдәгедән дә баерак, катлаулырак.

күреп, аңа гашыйк була, үзенә хатынлыкка сорап, яучылар җибәрә.

Горур Сөембикә моңа риза булмый. Шуннан соң Явыз Иван, зур гаскәр белән килеп, Казанны яулап ала, Сөембикәне үзенә буйсындырмакчы була.

теләсә-теләмәсә дә ризалыгын белдерә. Тик бер шарт куя: җиде көн эчендә җиде катлы матур манара калыксын. Әгәр җиде көн эчендә шундый күккә ашкан манара әзер булса, урыс патшасына чыга, имеш, булмаса – вәссәлам.

җиде көн эчендә дөньяда тиңе булмаган мәһабәт манара салырга боера. Башкарсалар, аларны зур бүләкләр көтә. Башкармасалар, башлары чабылачак, дип искәртә.

- икенчесе. Шулай итеп, җиде көн эчендә җиде катлы искиткеч матур һәм биек манара әзер була. Шуннан соң Сөембикә, Казаннан китәр алдыннан, манарага менеп, халкы, иле, башкаласы белән саубуллашырга рөхсәт сорый. Явыз Иван рөхсәт итә.

катына менеп, халкы белән саубуллаша да, аска сикереп, үз-үзен һәлак итә...

Матур риваять, изге риваять.
Чынлыкта исә эш башкачарак була.

Өй эше:

Чынлыкта исә эш башкачарак була.
Эш ничегрәк була?
Шуның турында сөйләгез.