Презентация, доклад на тему Открытый урок Киелі аспап - Қобыз

бар аспап. Қылқобыз аталуы да осыдан болар. Қобыз үнінің төмендеп қайта жоғарылап дыбыс шығаруы — шектеріне саусақтың ұшын ғана тигізіп, сәл ғана басып шертіп, керілген қылды ысқышпен үйкеп ысқылап тарту арқылы ысқышты аспапқа «іліп қойғандай» етіп көлденең ұстап ысқылап жібергенде қою-қошқыл, сазды мұңлы болып шығады.

керілген қылдан тартылған еспе ысқышпен үйкелегенде аққудың үніне ұқсас дауыс шығады» — дейді (П. Паллас). Енді біреулер қобыз үнін адам даусына ұқсатады (Б. Сарыбаев) ащы, зарлы, өксікті үн шығарады деген де пікір айтады. Сондай бір түсінбеушіліктің кесірінен қобыз жаңа заман көшіне ілесе алмай ескіліктің қалдығы саналып жоғалып, жойылып кетудің алдында қалды дейді А. Затаевич. Осының салдарынан 20 ғасыр басында қобыз аспабына арналып шығармалар жазылмай сиреп ұмытыла бастады. «Әкеден балаға мұра» болып келе жатқан қасиетті өнеріміз, ұлттық салт-санамыз, отбасылық қобызшылық дәстүріміз үзіліп қалды.

Классикалық қобыз музыкасының аты аңызға айналған ең соңғы хас шебері 19 ғасыр ортасында дүниеге келген Ықылас Дүкенұлы. Осындай істің басында бірегей ірі қобызшылар зор тұлғалы музыканттары болып Жаппас Қаламбаевпен (1909—1970) Дәулет Мықтыбаев (1904—1976) тұрды.

секілді әзірбайжан халқында да бақсылар қобыз тектес аспаптарда ойнаған. Әзірбайжандықтар бақсыларды «Озандар» деп атаған. Олар үшін де Қорқыт қобыз тектес гопуз аспабының шығарушысы, әрі алғашқы озаны. Бұл шертпелі аспаптың гопуз аталуының өзіндік мәнісі бар. «Гоп» - биік, жоғары, «уз» - дыбыс, дауыс дегенді білдіреді. Екеуі біріккенде «ғажайып дыбыс» деген мағынаны
береді екен. Біз бұл жерден әзірбайжан халқы үшін де қобыздың маңызы жоғары болғандығын аңғарамыз.

қыл қияқ, тәжік, ұйғыр, өзбек, түрікмендерде гиджак деп аталса, армян, грузин, дағыстан халықтарында кеманча деп аталады. Ал моңғолдар бұл аспапқа моринхур деген ат берген Оқушылар жаңа сабақты қабылдайды, қабылдаған ақпаратты талқылап, талдайды, ақпарат негізінде білімін жүиелейді, жинақтайды, одан қорытынды шығара алады.