Слайд 1Гуманитарлық педогогикалық колледжі
Ашық сабақ
Тақырыбы: Жарық көлеңке заңдылығы.
Пәні: Арнайы сызу.
Тобы: Д-112/б
Оқытушы: Садыкова
Слайд 2Сабақтың әдісі:
Шығармашылыққа-дамыта оқыту технологиясы , сұрақ - жауап, ойлау, іздену,
талдау, тәжірибелік жұмыс жасау.
Сабақтың мақсаты: тұлға суретін әрі қарай жалғастырудың әдіс тәсілін үйрету және тұлғаның жарық көлеңкесін шығаруда сауаттылықтарын аша отырып, тәжірибелік түрде білімін кеңейту.
Тәрбиелік: келешектегі мамандығына деген саналы қарым қатынасы-болуына тәрбиелеу, таңдаған мамандығы бойынша, оқитын пәніне қызығушылығын ояту және жұмысқа және сабаққа деген мақсатына талпынушылыққа тәрбиелеу.
Дамытушылық: тәжірибеде теориялық материалдарды қолдана білуге, сауатты жауап беруге және тәжірбиелік тұрғыда дәлелдеуге үйрету, өз бетінше ойлауын дамыту
Слайд 3Оқытудың формасы мен жүйесі: түсіндіру, өз бетінше тәжірибелік жұмыс жасау.
Көрнекілігі: суреттер,
слайд, бейне таспа. плакат керілген планшет.
Әдебиеттер тізімі:
Ильина Т.В. История и искуства. Заподноэвропейское искуство. 1983г.
Естественный путь к рисованию. А. Николайдс. Минск. 2003.
Пән аралық байланыс: пластикалық анатомия, перспектива.
Сабақтың мазмұны мен барысы
І. Ұйымдастырушылық бөлімі: сәлемдесу, студенттерді түгелдеу.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: өткен тақырып бойынша тәжірибелік жұмстарын прасмотр арқылы тексеру және сұрақтар беру.
Сұрақтар:
1. Реализм дегеніміз не.
2. Пропорция дегеніміз не және пропорция туралы түсінік.
3. Пропорцияны тұрғызуда қандай әдістер болған.
4. Ркрус дегеніміз не.
5. Сызықтық-құрылымдық тұрғызу дегенімізді қалай түсіндіресіз.
6. Адам тұлғасының пропорциялық заңдылығы туралы түсінік.
7. Рефлекс түсуші көлеңке дегеніміз не.
Слайд 4Жаңа сабақты баяндау: Жарық көлеңке заңдылығы.
Заттың көлемі жарық және
көлеңке арқылы көрсетіледі. Бейненің суреттегі дұрыс жарықталғандығы заттың пішіні және оны айналма ортамен байланыстырып қалыптастыруына көмек береді. Сонымен қатар, жарықты дәл бейнелеп көрсету заттың түскендігі әсері арқылы өзгеріс үйлесімділігінің шынайы бейнесін қалптастырады.
Әр заттың бетінде жарыққа түрлі бұрыш арқылы орналасқан көптеген тегістік бүйірлері бар. Жарық осы тегістік бүйірлерге түсіп, оларды әр түрлі жарықтандырады. Бұл бүйірлерге толық жарық түседі, екіншілерге аздап түседі, ал үшіншілерге мүлде түспейді. Жарық сәулесінің тура түскендері бәрінен жарық болып көрінеді. Жанама сәуле түскен бүйірлердің жарықтығы басым болады. Осы жарық пен көлеңкелерді әр түрлі қабылдау арқылы көлем пайда болады.
Слайд 5Адам тұлғасы негізінде модуль батың өлшемі негізінде
Слайд 6Негізгі тірек геометриялық денелер негізінде адам тұлғасын тұрғызу.
Слайд 7
Жарық пен көлеңке адам көзіне мынадай ықпалдар мен әсер етеді: жылтпен,
жарықпен, жартлай көлеңкемен, рефлекспен, құлай түскен көлеңкемен.
Зат бетіндегі ең жарық дақты жылт дейді. Жылт жарық шығып тұрған заттан пайда болады (күн, ай, жұлдыз, майшам, лампа). Жылт жарық сәулесі жылтыратып тұрған заттарға, шыныдан жасалған заттарға және қисық жазықтыққа, заттың қырларына шағылыса түсіп пайда болады.
Жарық – затқа сәуленің мол түсіп тұрған жері. Жарықтан көлеңкеге өту, болмаса, сәуле затқа жанама түсіп, содан пайда болған жарықты жартылай көлеңке дейді. Заттың сәуле түспей тұрған жерін ең қараңғы жерін көлеңке деп атайды. Заттың көлеңке жағында, басқа заттардан шағылысып пайда болған әлсіз жарықты рефлекс дейді. Рефлекс өңсіз ақ жолақ секілді болып келеді, тек цилиндрлік және дөңгелек заттарда пайда болады. Заттың бетіндегі жарық пен көлеңкені ұйымдастыру ережелері дұрыс сақталмаса, бейнеленген затымыздың пішіні де, көлемі де сәтті шықпайды. Ақ заттардағы жарық пен көлеңке қара заттарға қарағанда өте анық көрсетіледі.
Слайд 8
Кеңістікте орналасып, жарық түсіп тұрған зат адам көзіне көлемді болып
көрінеді. Бұл қалай пайда болады? әр заттың бетінде жарыққа түрлі бұрыш арқылы орналасқан көптеген тегістік бүйірлері бар. Жарық осы тегістік бүйірлерге түсіп, оларды әр түрлі жарықтандырады.
Жұмыс аяқталу барысында жарық көлеңкеге өте көп мән беріледі, өйткені ең жауапты жұмыстың сауаттылығы мен көркемдігін көрсететін кезең. Тұлғаның дене бөлшектерін айқындай түсіп штрихтарды әрбір бұлшық еттің (қол, аяқ, саусақтардың), бас бөліктерінің (мұрын, ауыз, көз, құлақ, саусақтардың), бас көлемдерін, пішінін шығара отырып, жарық-көлеңке, шағылыс, жылт, реңнің перспектива заңдылықтарын, кеңістік перспективасын көрсетіп жұмысты аяқтауға жақындатамыз.
Реалистикалық суретте үш кезеңнен тұратын бағыт нақнұсқаны көрсетуге мақсат етеді. Заңның мақсатына сай үш кезеңнен тұратын әдіс суретті салып үйренуге өте тиімді.
Қағаз бетіне композициялық орналастыру және жалпы салынатын нақнұсқаның мінез-құлқын айқындау.
Пішінді жарық-көлеңкемен пластикалық модельдей және нақнұсқаның бөлшектелген мінездемесі.
Жасалған жұмысты қортындылау және талдау.
Слайд 10ІV. Жаңа сабақты бекіту:
Ойын кезеңі:
жаңа тақырып бойынша сөз
жұмбақ шешу.
Жарық көлеңке заңдылығы сөзін табу.
Слайд 11
Сөз жұмбақ шешу:
1.Алғаш нобай суреті (......)
2.Адам дене құрылысын зерттейтін ғылым. (........)
3.Әлсіз
жарық (.......)
4.Жіптен тоқылған бұйым (......)
5.Түстің бір түрі. (....)
Слайд 12Сөз жұмбақ шешу:
1. Затқа сәуле түспеген қарсы беті.
2. Қол өнер
жұмыстары не деп аталады.
3.Акварель бояуымен орындалған шығарманың түрі
4. Табиғат көрінісін бейнелеген көркем шығарма
5. Жұмыстың жасалу жүйесі.
6. Сығымдалған ағаш көмірінен жасалған құрал
7. Сумен араластыратын бояу.
Слайд 13Сөз жұмбақ шешу:
1.Жұмыстың жасалу жүйесі.
2.Пропорцияны оқу
3.Затқа сәуле түспеген қарсы беті
4.Аз уақытта салынатын жарық-көлеңкелі сурет
5.Сырты ағаштан, өзегі графиттен жасалған құрал
6.Бедер, жазықтық, бетіндегі мүсіндік бейненің түрі
7.Бағыт бағдар
8. Пейзаж бейнелеудің мағынасы. 9. Жарыққа шағылысып түскен дақ
Слайд 14
2. жаңа тақырып бойынша сұрақтар беру.
1.Кеспелтектеу әдісі дегеніміз не.
2. Адам
тұлғасының пластикасын шығарудың әдіс тәсілі жөнінде түсінік.
3. Киім киген адам тұлғасын бейнелеудің бірізділігі туралы түсінік.
4.Композициялық құрылымды қандай жолдармен салады.
5.Қазақстанның өнер қайраткерлерін атаңыз.
6. Жарық көлеңкенің барлық басқыштаушылығын атап шығыңыз.
7. Пішін көлемін өң арқылы қалай шығарады.
Слайд 15
Ой ұшқырлығы ойыны: Қазақстан суретшілерінің туындылары.
Қай суретшінің туындысы және қандай
тақырыпта салынған.
Слайд 16
Қортындылау бағалау кезеңі: тәжірибелік салған жұмыстары бойынша көрме (просмотр).
Слайд 17
Үй тапсырмасы:
Осы тұлғаға сай пластикалық қозғалыста адам басын орналастыру.(адам
басының қозғалысы бойынша бейне таспа көрсету)