Кенесары Қасымұлы
(1802-1847)
Тулеубаева С. Қ.
Кенесары Қасымұлы
(1802-1847)
Тулеубаева С. Қ.
1840 жылы әкесі Қасым төрені өлтірді.
Бұл оқиғалар оларға деген ыза-кегін өршіте түсті.
Ж. Нұрмүхамедұлы батырдың көмегіне сүйенді.
1845 жылы Жаңақорған, Жүлек,Созақ бекіністерін тартып алды
1846 жылы Меркі бекінісін басып алды.
Бірақ Кенесары өзіне тағы бір қатерлі дұшпан тауып алды.
Хан қырғыздарға арнап үндеу жазды. Үндеу: “Менің мұнда келгенімнің мақсаты, сендермен жауласу, қан төгісу емес, қайта қазақтармен қырғыздардың басын қосып, оларды күшейду, Қоқанның қол астынан бөліп алу, қоқандықтардың қысымынан құтқару болып табылады.”;
Ж. Нұрмүхамедұлы батырдың көмегіне сүйенді.
1845 жылы Жаңақорған, Жүлек,Созақ бекіністерін тартып алды
1846 жылы Меркі бекінісін басып алды.
Алатау қырғыздары Қоқан хандығының қолдануына сүйенді.
Қырғыз манаптары құрылтай жиналысын шақырады, бірақ олар Кенесарының ұсынысын қабылдамайды.
Кенесарының қырғыздарға қарсы аттанған екі мың сарбазының жартысы қырылып, бір қатары тұтқынға түсіп, қалғаны жеңіліп қайтып келеді.
Кейіннен қазақтар мен қырғыздар арасында бейбіт келісім жасалады, тұтқындар алмастырылады;
Бірақ көп ұзамай қырғыздар арасында бұл келісімді бұзып, Саурық батырды өлтіріп, аулын шауып кетеді.
1847 жылы Кенесары кек алу үшін он мың әскерімен қырғыз жеріне басып кіреді.
Шайқас Кекілік сіңгір тауының қойнауында болады
Кенесары әскерінің қоршауға түсуі;
Соңғы шайқас қарсаңында әскери кеңестің өткізілуі;
Сұлтан Рүстем мен Ұлы жүздің ықпалды биі Сыпытай жасақтарының сатып кеттуі;
Тоқмаққа таяу жерде Кенесары 30-дан астам сұлтандарымен, аз ғана сарбазымен тұтқынға түсуі
Кенесарының ісін оның ұлы Сыздық сұлтан жалғастырды, Қырғыздардан кек алу үшін бірнеше жорық жасады.
Хан Кене өлімді асқан ерлікпен қарсы алады
Туған елімен
Жерімен қоштасып ән салады
Халықтың сүйікті ханының қаза талқаны туралы ақын Н. Жаманқұлұлы (1812-1871) “Наурызбай – Қаншайым” дастанында баяндайды;
Қөтерілістің жеңіліске ұшырауы патша үкіметінің Жетісу аймағын, Оңтүстік Қазақстанды басып алуына жол ашты;
Бұқара, Қоқан және Хиуа хандықтарын қосып алды;
Өмірі мен қызметі болашақ ұрпаққа өшпес өнеге қалдырды;
Қазақтың жүрек жұтқан батыр перзенттерінің бірнеше ұрпағы мен ғасырдың бас кезіндегі ұлт азаттық қозғалысының жетекшілері үлгі алып өсті.
Қазақтың үш жүзінің басын біріктірді;
Патша үкіметінің әкімшілігінің өкілдері құрметпен қарады;
Қазақ халқының тарихшысы Е.Бекмақанов қазақ халқының ұлы батыры және соңғы ханы Кенесары туралы шындықты жазды;
Зерттеушілер
Ресейлік ғалымдар “Бүлікшіліл сұлтан” “Қырғыз (Қазақ-авт.) даласының Митридаты” деп атады;
Көтеріліс қамтылған аймақ
Көтерілістің тарихы маңызы
Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.
Email: Нажмите что бы посмотреть