Презентация, доклад исследовательской работы по истории Беларуси (11ласс)

адметнае

Выканалі: Кацярына Міхайлаўна Гук, вучаніца 11 класа;
Алеся Сяргееўна Салавей, Юлія Уладзіміраўна Кіслячэнка
вучаніцы 10 класа.
Кіраўнік работы: настаўніца гісторыі Наталля Пятроўна Бартошык

Дзяржаўная ўстанова адукацыі
“Бокшыцкая сярэдняя агульнаадукацыйная школа” Слуцкага раёна Мінскай вобласці

Знайсці непаўторнае ў гісторыі вёскі.
Расказаць пра лёс лепшых вяскоўцаў.

розныя перыяды, адукацыя вясковых дзяцей, установы культуры і медыцыны, роля асоб у жыцці вёскі і краіны, прадметам – гісторыя вёскі.
Галоўнымі крыніцамі этнаграфічных даследванняў у час работы па дадзенай тэме з’яўляліся дадзеныя, атрыманыя на падставе агульнанавуковых і спецыяльных метадаў пазнання.

крыніцы, камяні, з якімі звязана нейкая неверагодная падзея.
Як населены пункт, в.Прошчыцы ўзнікла ў канцы 18 - пачатку 19 стагоддзя. З інвентарнай кнігі маёнтка Прошчыцы Слуцкага павета Мінскай губерні за 1845 год можна даведацца, што ў гэты час маёнтак складаўся з двух фальваркаў – Вялікіх і Малых Прошчыц. Пазней яны былі злучаны ў адзін. Належаў ён графу Вітгенштэйну Льву Пятровічу.

былі падпёрты з усіх бакоў каламі, у некаторых зусім абваліліся стрэхі.

у 1823 годзе школы граматы. Яна адносілася да прыходу Слуцкай Васкрасенскай царквы. Выкладчыкамі ўбылі свяшчэннікі. Выкладаліся Закон Божы, царкоўныя спевы, чытанне па-руску і царкоўнаславянску, пісьмо, пачатковая арыфметыка. Навучанне праводзілася 5-6 месяцаў у тую пору года, калі ў полі не вяліся работы. Займаліся ў школе 12-15 вучняў, у асноўным хлопчыкі.

Пачатак ХХ стагоддзя, шчодрага на падзеі, прайшоў і праз лёсы жыхароў Прошчыц. Рэха першай рэвалюцыі 1905 года, імперыялістычная вайна 1914-1918 гадоў, Лютаўская рэвалюцыя, Кастрычнік, абвяшчэнне 25 сакавіка 1918 года БНР у Мінску, 1 студзеня 1919 года абвяшчэнне БССР у Смаленску, грамадзянская вайна.Сведкамі ці непасрэднымі ўдзельнікамі ўсяго гэтага былі і жыхары вёскі Прошчыцы.

ў Сібіры, не раз сустракаўся з В. І. Чапаевым. Быў удзельнікам у разгроме фашыстаў у час Вялікай Айчыннай вайны. Разам з войскамі Чырвонай Арміі дайшоў да Берліна. Пражыў 88 гадоў. Памёр у 1986 годзе. Пахаваны на могілках у вёсцы Прошчыцы.

Прошчыцы калгас. Заявы ў калгас падалі 49 гаспадарак: 40 – з Прошчыц, 9 – з Гарохаўкі. Калгас насіў назву “Чырвоны ўдарнік”.

Старынчык Іван быў старшынёй калгаса да пачатку Вялікай Айчыннай вайны

гэтага часу калгасная жывёла стаяла ў хлявах вясковых жыхароў. Напрыклад, каровы знаходзіліся ў хляве Шуманскага Алеся, коні – у Бартошыка Івана і Габруся Пятра, свінні – у Пятровіча Якіма. Праўленне калгаса размяшчалася ў хаце Бартошыка Івана (у кулацкай хаце).

Бартошык Іван Піліпавіч – першы трактарыст калгаса “Чырвоны ударнік”

140 гаспадарак, 300 га раллі і 250 га сенажаці. Была пабудавана ферма для буйнай рагатай жывёлы, свінатаварная, авечкагадоўчая і птушыная фермы. У 1940 годзе сярэдняя ўраджайнасць зернавых культур склала 12-13 цэнтнераў з гектара.

вайна. Хто паспеў трапіць у дзеючую армію, у першыя дні вайны пайшоў на фронт. Некаторыя жыхары вёскі Прошчыцы трымалі сувязь з партызанамі, што каштавала ім жыцця. У першыя дні вайны за сувязь з партызанамі былі расстраляны Шуманский Константин Якимович, Петрович Алексей Борисович, Сытько Кондратий Левонавич.

ўладкавалася на працу ў сталовую горада Слуцка, дзе харчаваліся немцы. У партызанскі атрад, які знаходзіўся непадалёку ад вёскі, ішлі падросткі 11-13 гадоў. Гэта Шарэшык Міхаіл, Гук Павел і іншыя.

Шарэшык Міхаіл

Іванавіч 1909 года нараджэння. Быў прызваны на службу ў армію ў 1939 годзе, вызваляў Польшчу. Служыў у 39-ым кавалерыйскім палку санітарам. Калі пачалася Вялікая Айчынная вайна, змагаўся на Першым Беларускім . Узнагароджаны двума ордэнамі Чырвонай і пяццю медалямі. Меў шмат падзяк ад урада: за абарону заходняга берага ракі Вісліч, за авалодванне горадам Радаш, за ўварванне ў межы Брандэрбургскай правінцыі, за прарыў абароны немцаў ля горада Штаргард і авалодванне гарадамі Бервандэ, Норгард і іншых гарадоў. І, канешне, падзяка за авалодванне горадам Берлінам.

Зправа - Шуманскі Фёдар

Старынчык Іван Пятровіч, які працаваў на гэтай пасадзе да 1953 года. За гады яго праўлення быў пабудаваны свінарнік на 312 галоў, канюшня – на 150 галоў, кароўнік – на 137 галоў. У 1949 годзе два калгасы “ Чырвоны ўдарнік” і “Новая Ніва” аб’ядналіся ў адзін калгас “ Чырвоны ўдарнік”. А ў 1950 годзе калгас “Рассвет” аб’яднаўся з калгасам “Чырвоны ўдарнік”. Узводіліся прыватныя дамы.

станавіліся ўдзельнікамі другой Бабруйскай абласной сельскагаспадарчай выстаўкі 1951 года. Сярод іх быў Альховік Павел Андрэевіч, брыгадзір калгаса “Чырвоны ўдарнік”, Кучынскі Уладзімір, Салавей Аляксандр

работы вясковай бібліятэкі толькі ў 1954 годзе разглядалася тройчы на сесіях сельскага савета. Клапацілася дзяржава пра здароўе жыхароў вёскі. Ужо ў 1960 годзе тут працаваў ФАП.

Смета расходов на 1960 год. ФАП д. Прощицы Бокшицкого с/с

пабудавана ў вёсцы васьмігадовая школа з двума паверхамі.

будынках. Сямігадовая школа праіснавала з 1951 года па 1961 год.
За гады свайго існавання яна выпусціла са сваіх сцен 299 вучняў.

1973 год), Салавей Вольга Данілаўна (працавала ў школе з 1946 года па 1984 год).

У цэнтры здымка Салавей Вольга Данілаўна

і на экскурсіі, захапляла дзяцей інсцэніроўкамі, навучала нямецкай мове Альховік Вольга Аляксандраўна.

Злева Альховік Вольга Аляксандраўна

г., а ў 200 школа як адукацыйная ўстанова спыніла сваё існаванне. Зараз кожнае лета ў школьным памяшканні працуе летнік.

затым адпускала “рубель” ( перакладзіна для ўціску сена на возе) – у які бок ён падаў, у той бок, лічылася, і выйдзе замуж; палалі (траслі) каралі над драўлянымі начоўкамі – у каго першая караля ўпадзе, тая першая замуж пойдзе.

ладзіла фэст – наймала музыкай, спявала, танцавала. Абавязкова варылі мёд, частаваліся ім. З царквы прывозілі свяціць хаты, двары, жывёлу, што спрыяла дабрабыту, служыла засцярогай ад пажару і маланкі.

вёсцы Прошчыцы ўзніклі прыгожыя назвы ўрочышчаў, якія захаваліся да сённяшняга дня і патыхаяць у душу радасным спакоем.

Белы Лясок – невялічкі лясок з бярозамі.
Возера – луг, які ў час паводкі заліты вадой.
Вяленічы – зямля, якая належала пану Вяленю.
Гарэздрына – узгорыстая зямля.
Горкі – земляны насып, дзе захаваны французы ў час бітвы 1812 года.
Дворнае – былая зямля прошчыцкага пана, дзе знаходзіўся ранней яго двор.
Дубок – поле, на якім расце адзіны дуб.
Зусева Паляна – паляна ў лесе, якая з’явілася ў час пажару, што ўчыніў Зусь.

месца каля Горак, на лузе, дзе выбівае з-пад зямлі крынічка.
Мельнікова – частка лесу былога пана Мельнікава.
Пасека – луг, на якім раней стаялі калоды для пчол.
Пачкова – зямля, якая належала пану Пачкову.
Пянны Рог – участак лесу, які нагадвае сабой рог.
Сідараў канал – канал, пракапаны ля сядзібы Сідара.
Сухі Луг – луг, затоплены вадой, у насмешку празваны “сухім”.
Сямёнава Балота – балота ў лесе, дзе ўтапілася Сямёнава карова.

яго справах”. Дык вось і жыхарам вёскі Прошчыцы даводзілася не раз даваць характарыстыку на таго ці іншага старшыню. А іх у калгасе за апошнія два дзесяткі гадоў змянілася аж чатыры. Гэта: Вечар Макар Мікалаевіч, Салавей Леанід Дзмітрыевіч, Лявончык Аляксей Аляксеевіч, Кулеш Георгій Фёдаравіч. У кожнага з іх былі свае перамогі і пройгрышы, пад’ёмы і спады. Людзі навучыліся распазнаваць дбайнага гаспадара і часовага наведвальніка. Змяняліся старшыні калгаса, толькі працоўныя людзі заставаліся ў сваіх абжытых наседжаных “гнёздах”.

Міхаіл, Гук Сцяпан, Пятровіч Уладзімір, Басалыга Леанід, Сасіновіч Фёдар, Гурыновіч Станіслаў.

даяркай на малочна-таварнай ферме, за што была ўзнагароджанна медалём “Ветэран працы”; а ў 1988 годзе – “Заслужаны калгаснік” з занясеннем у кнігу гонару.

Салавей Анастасія Рыгораўна – даярка

калгас імя Дзяржынскага пераіменаваны ў СПК “ Наша Ніва”,12.06.2009. г. – СПК “Наша Ніва” стала называцца ААТ Слуцкі мясакамбінат ПСХ “ Наша Ніва”.
На 2011 год ў Прошчыцах існуюць наступныя структурныя падраздзяленні:
Вытворчы ўчастак № 2 (начальнік – Мычкін Міхаіл Віктаравіч, брыгадзір – Кот Мікалай Віктаравіч).
Малочна – таварная ферма ў Прошчыцах (загадчыца МТФ – Лявончык Жанна Уладзіміраўна, лабарант – Бартошык Вольга Леанідаўна, тэхнік – асемінатар – Курыльчык Алена Валенцінаўна). Валавы надой малака па МТФ Прошчыцы – 998, 8 тон малака за 2010 год, удой на 1 карову – 5875 кг, атрымана прыплода – 175 галоў; што склала 106 галоў на 100 кароў.

маладзей праздольнага уросту -168 чалавек, працадольнага– 168 чалавек, пенсіянераў – 152 чалавекі.

Вёска родная!
Няхай жывецца табе доўга-доўга,
Няхай будзе людзей доўгі век,
Няхай працай і песняй праславіць
Кожны шчырай душы чалавек.

нашу вёску: Рэха першай рэвалюцыі 1905 года, імперыялістычная вайна 1914 – 1918 гг., абвяшчэнне БССР у Смаленску, разгул сталінскіх рэпрэсій ,калгаснае будўніцтва, вайнане мінулі Прошчыц.
Пасля вайны жыхары вёскі пачалі ўздымаць разбураную гаспадарку. Ўзбуйненні калгаса, меліярацыя, дэмаграфічная праблема, будоўля новай школы – ўсё як і па ўсёй Беларусі.

Панскі палац , які быў пабудаваны ў 1810 г., не захаваўся.
Школа, якая праіснавала 115 гадоў, зачынена.
Адметнай з’явай нашай вёскі з’яўляецца непаўторнае свята Багатнік.
У вёске існуюць прыгожыя назвы ўрочышчаў.
Самая унікальная асаблівасць вёскі – людзі нашай вёскі.

Мінскай вобласці ад 08.04.2011 г.
2. Міхасёнак В. “На беразе Случы”. “Шлях Ільіча”, 17 сакавіка 1990 г.
3. Міхасёнак В. “Вёска над Случчу”. “Шлях Ільіча”, 31 мая 1990 г., 03 ліпеня 1990 г.
4.Памяць. Слуцкі раён у 2 кнігах. Мінск. БЕЛТА.2001
5.Селязнёва Н. “Прошчыцкія напевы”. “Слуцкі край”, 10 верасня 1994г.

исполкома Слуцкого районного Совета депутатов трудящихся. Г.Слуцк, Бобруйской области за 13.11.1945 г.
8. Филиал госархива Минской области в г.Слуцке.Фонд 58, опись 1, дело 50. Бокшицкий с/с. Смета административно-хояйственных расходов на с/совета и подведомственных учреждений на 1960 год.
9. Филиал госархива Минской области в г.Слуцке.Фонд71,опись1,дело1. Весейский сельский совет депутатов трудящихся и его исполнительный комитет д.Весея Слуцкого района Минской области.
10. Филиал госархива Минской области в г.Слуцке. Фонд 239,опись1,дело75. Слуцкий РОНО. Штат расписания и сметы административно-управленческих расходов отдела и подведомственных учреждений на 1960 г. Распределение средств на капитальный ремонт на 1959-1960уч.год . Текстовый отчёт о состоянии учебно-воспитательной работы в школах за 1963-1964 уч.г.