Слайд 1Кен гидг дууч,
кезә альк цагла,
Кев- янзинь олҗ,
Келнәннь зөөр олзлҗ,
Кеермҗ – чимлһн
хамгинь
Кецү нәрәр сиилүлҗ,
кемтркә, хоньтг угаһар
келврлә ирлцүләд ниилүлҗ,
Алдг угаһар дуулҗ
Алдр «Җаңһр» үүдәcмб?
(Көглтин Дава)
Слайд 5Җаңһрин герин магтал
Шикр далан көвәд
Шүтәнә өргә бүүрлнә.
Шинҗ нойн Җаңһрнь
Бум саярн җирһнә.
Бумб далан көвәд
Бурхна өргә дүңгәнә.
Бүгдин нойн Җаңһрнь
Бум саярн җирһнә.
Дөчн дөрвн термтә,
Дөрвн миңһн уньнта
Дүңгин цаһан өргәнь
Дууна һазрас дүңгәнә.
Слайд 6Арвн зурһата
Аһ Шавдл хатнаннь
Шар болд хәәчәр хәәчлҗ,
Эңгин олн сәәни хатар уюлгсн,
Хар
торһн лавшган
Ханцн уга сул көдрәд,
Харадан җивр сахлан илн,
Эңгин олн бодңгудтан,
Төр шаҗн хойран
Зәрлг болад cуудг болна.
Слайд 7Барун бийинь ахлҗ cуудгнь
Иргсн йирн йисн җилә юмиг
Тууҗҗ келдг,
Ирәд уга йирн
йисн җилә юмиг
Тааҗ меддг
…………………
Далн хаани нутгин төр шаҗн хойриг
Һар деерән бәрәд,
Ямр ик берк зарһ ирв гиҗ
Түдл уга хаһлад,
Хар торһн дөрвлҗн деер cуудг гинә.
Слайд 8Зүн бийинь ахлдгнь –
Төвшүн Ширкгин ач гинә,
Бөк Мөңгн Шигшрһин ууһн көвүн
гинә,
Шилтә Зандн Герл хатни
Эркн хөрн хойр настаднь һарсн
…………………………
Хәр цаһан далан хамхчҗ,
Хамг бийән күүчҗ,
Далн хаани нутг
Даңһар орулҗ өгсн гинә.
Слайд 9Хоңһрин дару cуудгнь –
Тавлад cуухларн,
Тәвн хойр күүни зәәд cуудг,
Тәкиһәд cуухларн,
Хөрн
тавн күүни зәәд cуудг,
Баатр Бумбин орндан
Киитн хар шорарн нер һатлгсн,
Заани тавг хәәсн хар күлгтә
……………гидг баатрнь
Миңһн нег җилә
төр шаҗн хойриг
Булалдҗ келн cуудг.
Слайд 10Күңкән дару cуудгнь -
Сай өркәр авсн
Күүкн күрң Һалзнта
Найн негн алд
Хәәв балтнь
ээмәcнь хөөһдг уга,
Залу ямр чиирг болв гиҗ
Мөрн деер кү торһдг уга,
Күмни начн
………………….. .
Слайд 11Йирн негн чивчһстә
Ендр мөңгн хууран авад татхла,
Хулсн дунд өндглсн
Хунын дун һарад,
Нур
дунд өндглсн
Нуһсни дун һарад,
Арвн хойр айсар
Чашкурдад одв.
Энүг алдл уга дахдгнь
Кемб гихнь –
Эзн богд Җаңһрин
Эркн сән сөңч,
Эркн тугин көвүн
………………….. .
Слайд 12Зүн тал һурвдгчнь –
Буйн төгс ааван
Көвүн уга хаяд,
Бурхн сәәхн ээҗән
Буй уга
хаяд,
Бум өрк алвтан
Ной уга окад,
Арвн нәәмтә
Әңгр улан хатан
Һанц бийинь хаяд,
Буурл Һалзнарн ирҗ
Эзн богдыг дахгсн
………………….. .
Слайд 13Кичәлин төр:
Буурл Һалзн мөртә
Бульңһрин көвүн Догшн Хар Санлын бөлг
Слайд 15Тодлх үгмүд:
Балт – секира, боевой топор
Үлд – меч
Ханҗал – кинжал
Елдң –
нагайка, кнут
Алв – дань
Татлһ- подать
Эл – мир
Дуулх- шлем
Слайд 18Күдр Заарин Зан тәәҗ хаанд -
Эл болхла:
50 җилә татлһ
1001 җилә алв өгч
оруд нутг болтха.
Дән болад бәәнәв гихлә:
хар цоохр тугинь шуучад
80 000 хар һалзн агтынь
көөҗ ирх.
Слайд 1999 эрдмтә
зөргтә
чидм
балтч
Һольшг
ухарльг
Слайд 21Хаалһин авъяс
1. Хаалһин белг өглһн.
2. Хаалһин йөрәл келлһн.
3. Алдр Җаңһртан
мөргҗ әдс авлһн.
4. Герән зөв эрглһн.
5. Арднь мөргүл келһн.
Слайд 24Баатрмудын андһар
Җил насн хойран
Җидин үзүрт өлгий,
Җилв бах хойран
Һанцхн Җаңһртан өгий!