Презентация, доклад на тему Беларускае мастацтва 9-13 стст.

Полацкай Сафii ўвасоблена моц i ўплывовасць Полацкага княства.
Полацкая Сафiя была галоўным грамадскiм будынкам у горадзе. Шмат разоў перабудоўвалася i дайшла да нас у выглядзе, набытым у ХVІІІ ст.
Будынак зроблены з плiнфы ў тэхніцы паласатай муроўкі са схаваным радам. Унутраная прастора падзялялася 16 слупамі на 5 падоўжаных нефаў. Пасярэдзіне будынка змяшчаўся галоўны купал, вакол якога групавалася яшчэ 4 меншых. Сцены ўнутры сабора былі распісаны фрэскамі і ўпрыгожаны мазаікай.

Сафійскі Сабор у Полацку. Рэканструкцыя

сучаснага інтэр'еру Сафійскага сабора ў Полацку

i 1156 гг. дойлiдам Іаанам. Існуе павер’е, што сама Ефрасiння Полацкая, якая шмат зрабiла для развiцця пiсьменнасцi ў Полацку, i была iнiцыятарам будаўнiцтва гэтай царквы.
Храм знаходзiцца на высокiм беразе ракi Палаты.

нашага часу ў амаль непашкоджаным і першапачатковым варыянце.

Роспісы Спаса-Праабражэнскага сабора Спаса-Ефрасіннеўскага манастыра ў Полацку

Верагодны партрэт Ефрасінні Полацкай

евангелістаў, у конусе апсіды - выява Маці Боскай Аранты.

схему – выцягнутыя твары, плоскаснасць, недасягальнасць, нерухомасць.

размешчаны на левым беразе Дзвіны, на тэрыторыі былога Ніжняга палацу. Царква прадстаўляла сабой шасціслуповы, аднакупальны, трохапсідны храм. Унутраная прастора дзялілася на тры нефа. Сярэдні неф меў скляпенчатыя перакрыцці, бакавыя нефы – крыжовыя. Для фрэсак гэтага храму ўласціва выкарыстанне цёмна-жоўтай вохры, ружовага і блакітнага колераў, зялёнага і сіняга фона.

Фрагмент інтэр'еру царквы

Выгляд царквы ХІІ ст.

ХІІ ст. Размясцiлася яна над Нёманам на высокiм пагорку. З даўнiх часоў гэта мясцовасць мела назву Каложа. Будынак адносiцца да шасцiслуповых трохапсідных храмаў крыжова-купальнай сiстэмы. Пры будаўнiцтве храма выкарыстоўвалася цэгла i плiнфа.

Барысаглебская царква ў Гродна (Каложская)

крыжамi, у ніжніх частках сцен малюнак утвараюць валуны і керамічныя пліткі, у верхніх частках сцен знаходзілася вялікая колькасць галаснікоў.

Фрагменты сцен царквы

формы, якая служыла ўмацаваннем, назіральным і камандным пунктам пад час ваеннай пагрозы.

ракi Лясной. Складзена вежа з пальчаткі. Вежа мае пяць ярусаў, злучаных лесвіцай, на якіх можна было размясціць значную колькасць воінаў. Такiя вежы ўвайшлi ў абарончую сiстэму беларускiх гарадоў ў ХІІІ ст. Абарончыя вежы былi ўзведзены ў Бярэсце, Гродна, Тураве i iнш. гарадах.

Камянецкая вежа (Белая)

перададзеныя дэталі і разам з тым вызначаная ўмоўнасць твору, масіўнасць форм ў трактоўцы твараў застыласці пастаў іх фігур (уплыў раманскай культуры).

Абразок "Канстанцін і Алена" Полацк, ХІІ ст.

"Хрыстос Эмануіл" Пінск, ХІІ ст.

ў 1161 г. лепшым ювелірам Кіеўскай Русі, які быў родам з Беларусі, майстром Лазарам Богшам. Даўжыня Крыжа 51,8 см, верхняга перакрыжавання - 14 см, ніжняга - 21 см. Твор выканы з дрэва. Да кожнай яго грані былі прымацаваны залатыя, сярэбраныя і пазалочаныя пласціны, на якіх змешчаны выявы Хрыста, Марыі, Іаана Прадцечы, Архангелаў Міхаіла і Гаўрыіла, апосталаў Пятра і Паўла, Мацфея, святой Ефрасінні, некаторых іншых святых. Асаблівую каштоўнасць надаюць размешчаныя на Крыжы часціцы святых мошчаў, якія былі прывезены ў Полацк спецыяльнай экспедыцыяй, якую накіравала прападобная Ефрасіння ў Візантыю.

ювеліру-эмаліроўшчыку з Брэста Мікалаю Пятровічу Кузьмічу. У 1997 годзе адноўлены Крыж Ефрасінні Полацкай быў асвечаны ў Свята-Сімеонаўскім саборы Брэста, і зараз ён знаходзіцца ў храме Праабражэння Гасподня ў Полацкім Спаса-Ефрасіннеўскім манастыры.

Лёс гэтага выдатнага помніка трагічны. Пакінуты сярод “некаштоўных” рэчаў у Магілёўскім абкоме і гаркоме партыі, ён быў згублены ў час Вялікай Айчыннай вайны. Зараз яго месцазнаходжанне невядома.