Презентация, доклад на тему Паскаль тіліне жазулар.pptx (9 сынып)

есептерде және кеңселік іс қағаздарында ведомосттарды, құжаттарды, каталогтарды, тізімдерді өңдеуге тура келеді. Өңдеу барысында әртүрлі типтегі мәліметтерді бір топқа біріктіру қажеттігі туындайды. Мәліметтер тобымен жұмыс істеу үшін Паскаль тіліне жазулар түсінігі енгізілген. Ж а з у – әртүрлі типтегі мәліметтердің шектеулі жиынтығынан тұрады. Жазулар басқа мәліметтер сияқты сипаттамалар бөлімінде сипатталып, операторлар бөлімінде пайланылады.

…, a1r : type 1;
a21, a22, …, a2p : type 2;
………………………..
an1, an2, …, anm : type n
end;
 
2) type t = record
a11, a12, …, a1r : type1;
a21, a22, …, a2p : type2;
……………………….
An1, an2, …, anm : type n
end;

t - тип аты. Record қызмет сөзі операторлық жақшаны ашу, ал end операторлық жақшаны жабу қызметін атқарады. Осы операторлық жақшалардың ішінде жазудың элементтері сипатталады. Жазудың аты ретінде үтір арқылы ажыратылған атаулар тізімін пайдалануға болады. Жазу элементтерін олардың сипаттамаларымен бірге жазу алаңы деп атайды.

элементтерден тұрады:
рет номері – бүтін сан;
фамилиясы, аты – символдық массив;
бағалар – бүтін сандар массиві.
Осы мәліметтерді бір топқа біріктіріп, оны жазу деп атауға болады. Жалпы жазуға және оның элементтеріне атау берейік: барлық жазудың аты - b; рет номері - n; фамилиясы, аты - fa; бағасы - ozenka.
Бағдарлама ішінде жазу элементімен жұмыс істеу үшін, дәл (құрмалас) атауды пайдаланамыз. Дәл атау жазу аты мен оның элементінің атынан тұрады:
ЖАЗУ АТЫ. ЭЛЕМЕНТ АТЫ
Мысалы,
b.n
b.fa
b.ozenka

жазуды сипаттау:
var b : record
n : integer;
fa : packed array[1…20] of char;
ozenka : array[1…3] of integer
end;
type ведомость = record
n : integer;
fa : packed array[1…20] of char;
ozenka : array[1…3] of integer
end;
var b : ведомость;

болады. Егер жазу элементінің типі бүтін болса, онда бүтін мәліметтер үшін мүмкін болған барлық амалдар орындалады. Қарастырылып отырған ведомосттағы жазудың элементтері үшін мынадай амалдар орындайық:
B жазудың n рет номеріне 3 мәнін меншіктейік:
b.n:=3
‡ш бағаның қосындысын табайық:
s:=b.ozenka[1]+b.ozenka[2]+b.ozenka[3]
Рет номеріне мән енгізейік:
read(b.n)

аты біріктіру операторының тақырыбына шығарылады, ал төменгі блокта жазу элементтерінің аты қолданылады. Біріктіру операторының жалпы түрі:
with b do
begin
n:=3;
s:=ozenka[1]+ozenka[2]+ozenka[3];
read(n)
end;
 

элементін жазу деп қарастырамыз, себебі ол әртүрлі типтегі мәліметтен – коэффициенттен (саннан) тұрады. Бағдарлама үшін мынадай белгілеу енгізейік: m1- көпмүшеліктің (жазудың) элементі; coef – коэффициент (жазу элементі); buk - әріп (жазу элементі); elem - жазудың типі; sum - коэффициенттер қосындысы.

end;
var m1 : elem;
m2 : elem;
sum : integer;
begin
sum:=0;
readln;
writeln('Көпмүшелікті енгізіңдер:');
while not eoln do
begin
read(m1.coef, m1.bukwa);
if m1.bukwa='a' then sum:=sum+m1.coef
end;
m2.coef:=sum;
m2.bukwa='a'
writeln('¦қсас мүшелердің қосындысы =', m2.coef:3, m2.bukwa)
end.

а әрпінен басталатын оқушылардың санын анықтаңдар.
Қағазбаева Гаућар 5 Асанов Мұрат 4
Тайсынова Айнұр 5 Беріков Асқар 5
Алтаев Асан 4 Төлегенов Абай 5
Сайынов Бахтияр 4 Телтаев Мұхит 5
Тізімнің әрбір жолында типтері әртүрлі мәліметтер болғандықтан, аты tizim болатын және екі алаңнан тұратын жазуды енгіземіз:
fa- фамилиясы, аты;
ball - бағасы (бүтін сан);
Бағдарламаның орындалу нәтижесі:
summa1 - 5 оқитын оқушылар саны;
simma 2- фамилиясы А әрпінен басталатын оқушылар саны.

ball : integer;
end;
var tizim :t;
i, k : integer;
summa1 : integer;
summa 2 : integer;
n : integer;
begin
summa1:=0; summa2:=0;
writeln ('Оқушылар санын енгізіңдер :');
readln(n);
writeln('Кестені енгізіңдер: фамилиясы, аты, бағасы');
for і := 1 to n do
begin
for і:=1 to m do
read(tizim.fa[k]);
read(tizim.ball);
if tizim.ball = 5 then summa1:=summa1+1;
if tizim.fa[1] = 'a' then summa2 :=summa2+1;
end;
writeln('Беске оқитын оқушылардың саны=', summa1);
writeln('Фамилиясы А әрпінен басталатын оқушылардың саны=', summa2);
end.

: complex;
s : complex;
p : complex;
begin
x.re:=4.0;
x.im:=5.0;
y.re:=8.0;
y.im:=7.0;
{ Қосындыны есептеу}
s.re:=x.re+y.re;
s.im:=x.im+y.im;
{Көбейтіндіні есептеу}
p.re:=x.re*y.re-x.im*y.im;
p.im:=y.re*x.im+x.im*y.re;
writeln('Екі комплекс санның қосындысы =', s.re, ' ', s.im);
writeln('Екі комплекс санның көбейтіндісі =', p.re, ' ', p.im);
readln;
end.

Информатика және компьютер. Алматы, 1996.
Т.К.Досмайлов. Программалау тілі Паскаль. Алматы, 1996.