Презентация, доклад тақырыбы Ион алмасу реакциялары 9 класс

толық және қысқартылған иондық теңдеулер құруды үйрету; реакция аяғына дейін жүретін жағдайлар; хлоридтерге, сульфаттарға сапалық раекцияны қайталау және бейтараптану реакциясы туралы оқушылардың білімдерін бекіту. Заттардың қасиеттері және сапалық жаңа деңгейдегі олардың өзара әсер механизмі туралы білімді қайта қарау.
Аяғына дейін жүретін ион алмасу реакцияларын демонстрациялау. Катиондар мен аниондарға сапалық реакция.

ТАПСЫРМА

суда ерігенде немесе балқығанда оң және теріс
иондарға бөлінетін заттар.
2) Иондар дегеніміз – ... бөлшектер.
3) Диссоциациялану дәрежесі ..... әріпімен белгіленеді.
4) Күкірт қышқылы ... сатыда диссоциацияланады.
5) ..... – сулы ерітіндіде диссоциацияланғанда катион
ретінде тек сутек катионын бөліп шығаратын заттар.

берілген кестеге мына заттардың формулаларын бөліп жазыңдар:

CuO, Cu(OH)2, Ca(OH)2, H2SO4, K2SO4, BaSO4, AgNO3, AgCl, FeCl3, PbCO3.

S, ...

жүреді

Тұнба түзілгенде

Газ бөлінгенде

Су түзілгенде

*** Қалған уақытта ион алмасу реакциялары
қайтымды деп аталады

Ион алмасу реакциялары

Na2SO4 + Cu(OH)2
 
2AgNO3 + CaCl2 Ca(NO3)2 + 2AgCl
 
Na2CO3 + Ca(NO3)2 2NaNO3 + CaCO3
 
BaCl2 + K2SO4 2KCl + BaSO4

+ H2CO3

(H2O + CO2 )
 
Na2SO3 + 2HCl 2NaCl + H2SO3

(H2O + SO2 )
 
CuS + 2HCl CuCl2 + H2S

+ H2O
 
Fe(OH)3 + 3HCl FeCl3 + 3H2O
 
NaOH + HNO3 NaNO3 + H2O

бұл бірдей жағдайда қарама-қарсы жүретін реакциялар

2NaNO3 + CaCl2 Ca(NO3)2 + 2NaCl
 
 
K3PO4 + 3NaCl Na3PO4 + 3KCl
 
 
CuCl2 + Na2SO4 CuSO4 + 2NaCl

келтірілгендер иондарға ыдырамайды :
Ерімейтін заттар (ерігіштік кестесін қараңыз);
оксидтер
су
газдар

Иондар– бұл зарядталған бөлшектер

катионы анионы

+

-

1) Молекулалық теңдеуді жазып, оны теңестіреміз:
CuSO4 + 2NaOH Na2SO4 + Cu(OH)2

2) Барлық қосылыстарды иондарға ыдыратып, теңдеудің екі жағындағы бірдей иондарды қысқартамыз:
Cu+2 + SO4-2 + 2Na+1 + 2OH-1 2Na+1 + SO4-2 + Cu(OH)2
(толық иондық теңдеу)
3) Алынған соңғы теңдеуді жазамыз:
Cu+2 + 2OH-1 Cu(OH)2 (қысқартылған иондық теңдеу)

H2CO3 (H2O + CO2 )

CaCO3 + 2H+1 + 2NO3-1 Ca+2 + 2NO3-1 + H2O + CO2

CaCO3 + 2H+1 Ca+2 + H2O + CO2

CuS + 2HCl CuCl2 + H2S

CuS + 2H+1 + 2Cl-1 Cu+2 + 2Cl-1 + H2S

CuS + 2H+1 Cu+2 + H2S

+ H2O

Na+1 + OH-1 + H+1 + NO3-1 Na+1 + NO3-1 + H2O

OH-1 + H+1 H2O

K3PO4 + 3NaCl Na3PO4 + 3KCl

3K+1 + PO4-3 + 3Na+1 + 3Cl-1 3Na+1 + PO4-3 + 3K+1 + 3Cl-1

Қысқартылған иондық теңдеу жоқ , сәйкесінше,
Қайтымды реакцияларда қысқартылған
иондық теңдеу болмайды

ешқандай өзгеріс  байқалмайды, реакция теңдеуін жазып түсіндір?
2.Натрий сульфаты бар сынауыққа барий хлоридін қоссақ неліктен ақ тұнба түзіледі, ол қандай зат?
3.Натрий  сульфиді ерітіндісіне тұз қышқылын   құйғанда неге  шіріген жұмыртқаның исі   білінеді?

кенет абайсыздан қағаз бетіне сия құйылып кетті. Оқушыларға жазбаны қалпына келтіруге көмек беруіңіз сұралады. Ол үшін қалпына келтірілген теңдеулерге толық және қысқаша иондық теңдеулер құруыңыз қажет.

1) NaOH + HCl NaCl + H2O
2) MgCl2 + Na2SO3 MgSO3 + 2NaCl
3) K2SO3 + HNO3 KNO3 + H2O + SO2
4) ZnSO4 + 2NaOH Zn(OH)2 + Na2SO4
5) Al(OH)3 + 3HNO3 Al(NO3)3 + 3H2O
6) CaCO3 + 2 HCl CaCl2 + H2O + CO2
 

+ H2O
Na+1 + OH-1 + H+1 + Cl-1 Na+1 + Cl-1 + H2O
OH-1 + H+1 H2O

2) MgCl2 + Na2SO3 MgSO3 + 2NaCl
Mg+2 + 2Cl-1 + 2Na+1 + SO3-2 MgSO3 + 2Na+1 +2Cl-1
Mg+2 + SO3-2 MgSO3

3) K2SO3 + 2HNO3 2KNO3 + H2O + SO2
2K+1 + SO3-2 + 2H+1 + 2NO3-1 2K+1 + 2NO3-1 + H2O + SO2
SO3-2 + 2H+1 H2O + SO2

 

Zn(OH)2 + Na2SO4
Zn+2 + SO4-2 + 2Na+1 + 2OH-1 2Na+1 + SO4-2 + Zn(OH)2

Zn+2 + 2OH-1 Zn(OH)2


5) Al(OH)3 + 3HNO3 Al(NO3)3 + 3H2O
Al(OH)3 + 3H+1 + 3NO3-1 Al+3 + 3NO3-1 + 3H2O
Al(OH)3 + 3H+1 Al+3 + 3H2O

6) CaCO3 + 2 HCl CaCl2 + H2O + CO2
CaCO3 + 2H+1 + 2Cl-1 Ca+2 + 2Cl-1 + H2O + CO2
CaCO3 + 2H+1 Ca+2 + H2O + CO2

улап тастапты. Құдықтағы емдік ерітінді бүкіл қалашық тұрғындарына уланған, қан кеткен жағдайларда, аллергияға қарсы көмегін тигізіп отырды.ОларСaCl2 ерітіндісін ерімейтін әктасқа CaCO3 айналдырды. Қалашық тұрғындарына NaCl, Na2CO3, HCl, H2SO4, Zn(NO3)2 ерітінділерінің қайсысын қолдана отырып көмекке келуге болады ?

+ H2O + CO2

Ү.Ж. Толық және қысқартылған иондық теңдеулерді құрыңыз

жету үшін тек өзенді ғана өтуі қажет. Өкінішке орай, ол өтетін өзен кұкірт қышқылымен бүлінген. Төмендегі ерітінділердің қайсысын пайдаланып елікке көмектесуге болады? NaCl, Ba(OH)2 HCl, CuSO4, Ba(NO3)2.

+ 2H2O

Ү.Ж. Толық және қысқартылған иондық теңдеулерді құрыңыз