Презентация, доклад по химии 9 сыныпқа арналған тізбектелген орта мерзімді сабақ жоспары. Сабақта СТО технологиясының элементтері пайдаланылды. Сабақ қызықты өтті. Оқушылар белсенді, топпен ұжымдасып, бір-бірін бағалап, пікірлерін білдірді.

физикалық және химиялық қасиеттерінің айырмашылықтары мен ұқсастықтарын ажырата білуге үйрету;

Сабақтың мақсаты

отырып, логикалық ойлау мен есте сақтау қабілеттерін дамыту, пәнге қызығушылығын арттыру;
Сабақ барысында оқушаларға топпен жұмыстар ұйымдастыра отырып, өз бетімен жұмыс істеу қабілеттерін дамыту,ұқыптылыққа, тапқырлыққа және ұйымшылдыққа тәрбиелеу;

Сабақтың міндеттері

Кучеров реакциясын білу;

Өзін-өзі бағалау. Топтық бағалау.

оқиғаны анықтай алуы.
Шығармашылық жұмыс.
Уақытты дұрыс пайдалана алуы.
Сызбалар құрастыруы, эстетикалық талапқа сай болуы.

Сәлемдесіп аламыз.
Мақсатымыз –білім алу,
Міндетіміз-еңбектену.
Еңбектену арқылы
«5»-ке қолды жеткізу.

Ұйымдастыру кезеңі

ІІІ топ ІV топ

Формулалар сайысы

радикалы деп аталады.
4.С10Н22 нонан
5.Алкендерде қос байланыс бар
6.Этилендегі қос байланыстың ұзындығы 0,134нм
7.Алкендерде sp2 гибридтену түрі тән.
8.Алкендерге полимерлену реакциясы тән
9.Алкендердің жалпы формуласы СnH2n+2
10.Піспеген алманың 1кг 130мл этилен бөледі.

Инсерт әдісі (иә,жоқ)

қасиеттері

қанықпаған көмірсутектер.Құрамында үш байланысы бар ең қарапайым көмірсутек этин (ацетилен) С2Н2. Алкиндер де өздерінің гомологтық қатарын түзеді.Алкиндерді бірінші мүшесі ацетиленнен басталатын болғандықтан ацетилен көмірсутектері деп те атауға болады.
Құрылысы: Ацетилен молекуласындағы әр көміртек атомы бір сутек атомымен байланысады және өзара үш еселі байланыс арқылы жалғасады.Алкиндерде көміртек атомы sp гибридтенген күйде болады. Ацетилен молекуласындағы атомдар 180 бұрыш жасап, бір түзудің бойында орналасады.Ацетилен молекуласындағы үш байланыстың біреуі σ, екеуі π байланыстан тұрады. Үш байланыстың ұзындығы 0,120 нм, байланыс энергиясыс энергиясы 810 кДж\моль

180
Байланыс ұзындығы С - С 0,120 нм
Байланыс түрі – δ және 2 π

ин жұрнағына алмастыру арқылы жасалады. Көмірсутектерді еселі байланыс жақын тұрған шеттен бастап нөмірлейді
НС С- СН2 - СН3 CH3- C C- CH2 –CH3
Бутин -1 пентин-2

≡С−СН2−СН3 СН3−С≡С−СН3
бутин-1 бутин-2

2. С қаңқасының изомериясы (пентиннен бастап С5Н8):
СН ≡С−СН2−СН2−СН3 СН ≡С−СН−СН3
⏐
СН3
пентин-1 3-метилбутин-1

3. Классаралық изомерия (алкадиен , циклоалкен)
СН = СН
СН ≡С–СН2–СН3 СН2=СН–СН=СН2 ⏐ ⏐
СН2 –СН2
бутин-1 бутадиен-1,3 циклобутен

C2H2 + 3H2
2) Зертханада: ацетиленді кальций карбидін сумен әрекеттестіріп алады.
СаСО3 → CO2↑ + CaO
CaO + 3C → CaC2 + CO
CaC2 + 2HOH → C2H2↑ + Ca(ОН)2

ериді.Гомологтық қатарда салыстырмалы молекулалаық массалары артқан сайын қайнау және балқу температуралары артады. Алкиндердің бастапқы үш мүшесі газ, пентиннен бастап сұйық, (С16H30) бастап қатты заттар.
 

Физикалық қасиеттері

→ 4CO2 + 2H2O + Q
Гидрлеу реакциясы: Н-C C-H + H2 → CH2 = CH2 → CH3-CH3
 
3)Бромдау: H-C C-H + Br2 → Br – CH = CH-Br → Br2HC- CHBr2
 
4)Гидрогалогендеу: H-C C-H + HCl → CH2 = CH-Cl хлорвинил
 
5)Гидратациялау: Бұл реакцияны 1881жылы М.Г. Кучеров ашқан.
O
СН СН + HOH → [CH2 = CH-OH] → CH3 – C
H Кучеров реакциясы
6) Ацетиленнің үш молекуласы тримерленіп бензол түзеді:
3C2H2 → C6H6
7) HC CH + Ag2O → AgC CAg↓ + H2O сапалық реакция
ақ түсті тұнба

Химиялық қасиеттері:

қолданылады. Өнеркәсіпте ацетиленнен сірке альдегиді, сірке қышқылы, синтездік каучук, этил спирті, дәрі –дәрмек, пластмассалар алады.
 

Қолданылуы:

Ацетилен көмірсутектеріндегі байланыс бұрышы қаншаға тең?
Ацетилен көмірсутектерінде неше байланыс бар?
Ацетиленнің физикалық қасиеті
Ацетиленге қандай химиялық қасиет тән?
Кучеров реакциясы
Ацетиленнің тримерленуінен қандай зат алынады?
Ацетилен қайда қолданылады?

түссіз, иіссіз газ.Ацетонда жақсы ериді
7.Алкиндер қосылу, полимерлену, орынбасу, тотығу реакцияларына түседі.

8. 1881жылы М.Г. Кучеров ашқан. Ацетиленнің сумен әрекеттесуі

9. Бензол
10. Ацетиленнен сірке альдегиді, сірке қышқылы, синтездік каучук, этил спирті, дәрі –дәрмек, пластмассалар алады. Металдарды кесуде, пісіруде қолданылады.

CH3

CH3

пропиннің көлемін (қ.ж.), молекула санын және зат мөлшерін есептеңдер.
 

болсам, онда...» (шағын эссе құру).
3-топ: «Алкен», «Алкин» тақырыбына Венн диаграммасын құру