Слайд 2Ей, Адамзат, ең алдымен досыңды ұқ,
Досың Жер, Су, Жасыл орман, Өсімдік.
Ала
жүріп осылардың барлығын,
Достарыңды қорлау деген не сұмдық!
Адамзаттың ғаламдық
проблемалары
Слайд 3Ғаламдық проблемалар
дегеніміз не?
Ғаламдық проблемалар дегеніміз – барлық адамзатқа қатысты шешуді
қажет ететін мәселелер.
Ол - барлық елдер арасындағы өзара байланыс, табиғат пен адамзат арасындағы байланыс, табиғатты үнемді пайдалану жолдары.
Ғаламдық сұрақтар ғаламдық шешімді қабылдауды, халықаралық бірлестік арқылы шешуді талап етеді.
Слайд 4Ғаламдық проблемалардың түрлері
Қарусыздандыру және дүниежүзілік бейбітшілік.
Табиғи ортаның ластануына байланысты экологиялық проблемалар
Дамушы
елдердегі халық санының өсуіне байланысты демографиялық
Артта қалған елдердегі азық-түлік жетіспеуден туындайтын проблемалар
Энергетикалық және шикізат проблемалары
Артта қалушылықты болдырмау, артта қалған елдерге көмек
Дүниежүзілік мұхит проблемасы
Слайд 5Қарусыздандыру және
дүниежүзілік бейбітшілік.
Слайд 6Соғыс зардаптары…
Ғалымдардың есептеуі бойынша соңғы 5,5 мың жылда біздің планетамызда 15мыңға
жуық соғы болған.
Тек XX ғасырда болған дүниежүзілік соғыста 100 млн. астам адам қаза тапты.
ХХ ғасырдың 2-жартысында ядролық және атомдық бомбалар пайда болды, қазіргі таңда бүкіл адамзаттың жойылып кету қаупі бар.
Слайд 9Шешу жолдары…
«Бейбітшілік, қауіпсіздік, қарусыздандыру, қақтығыстарды шешу бойынша халықаралық қауымдастық» бағдарламасы халықаралық
үкіметтік емес ұйымдар мен қоғам, билік арасындағы өзара қатынас пен көмек көрсету бағытында қабылданған.
Слайд 10Табиғи ортаның ластануына
байланысты
экологиялық проблемалар
Слайд 11Проблеманың мәні…
Экологиялық проблема – қоғам мен табиғат арасындағы қарым-қатынас нәтижесінде табиғатты
қорғау мәселесі.
XX ғасырдың ортасында қоршаған ортаға түскен аса көп «күштен» барып туындап отыр.
Себебі: адамзаттың өсуі, табиғатқа деген сұраныстың көбеюі, индустрияландыру т.б.
Салдары: биосфераның ритмі бұзылып, адамзаттың денсаулығына қауіп төнуде
Слайд 12Басты аспектісі
Табиғат байлықтары түрлері мен қоршаған орта.
Атмосфера мен судың
ластануы.
Орман, жануарлар мен топырақтың өзгеруі.
Слайд 13Шешу жолдары…
Табиғатты қорғау, таза шикізат көзін жасанды шикізат көзімен алмастыру. Тиімділік,
үнемділік, қайта өңдеу.
Слайд 15Проблеманың мәні…
Демографиялық проблема – бұл қарама-қарсы қалыптасқан аспектілерден тұрады:
Дамыған елдердегі проблема
бала санының аз, ал қарттар санының көбеюінен туындайды (процесс депопуляция);
Дамушы елдерде керісінше бала санының тез өсуі, азық-түлік пен медициналық көмектің жетіспеуі.
Слайд 18Біз қаншамыз…
Егер өсу қарқыны дамушы елдерде төмендемесе, халық санының тығыздығы қазіргі
Токио халқының тығыздығына сәйкес келеді. Ал 3 ғасырдан кейін 1 адамға 1 кв. м. жер ғана келеді.
БҰҰ бақылаушыларының айтуы бойынша , 2025 жылы жер шары халқы 8,3 млрд. адам болады. Қазіргі таңда 1 жылда дүние жүзі бойынша 130 млн. адам өмірге келсе, 50 млн. адам өледі; Табиғи өсу 80 млн. адамға тең.
Слайд 19Демографиялық саясат
Дүние жүзі бойынша халық санын реттеу.
Дамушы елдерде мүмкіндігінше мемлекет тарапынан
шектеу қою. Мысалы: Қытай, Үндістан .
Дамыған елдерде керісінше бала санын көбейту. Соған байланысты мемлкет тарапынан қолдау көрсету. Мысалы: Жапония, Франция т.б.
Слайд 21Проблеманың мәні…
Азық-түлік проблемасы– бұл азық-түліктің жетіспеуі және қуаттылығының аз болуы, құрамында
витаминдері мен белоктың жетіспеуі.
Ғалымдардың есебі бойынша медициналық есеп адам ағзасы 2300-2600 ккал. азық-түлік қабылдау керек.
Слайд 23Проблеманың қамту аймағы…
Аштық пен толық тамақтану арасындағы қарама-қарсы 2 тенденцияның қалыптасуы:
АҚШ,
Канада мен Батыс Европа азық-түлік молшылығы болса, Азияның дамушы елдері, Африка мен Латын Америкасы – жетіспеушілік
Бұрынғы Совет Одағы елдерінде де соңғы кезде толық тамақтанбау, ағзаның дәрумендерге қанағаттанбауы байқалады.
Слайд 25Шешу жолдары…
Экстенсивті жолы - жайылым, егістік жерлерді көбейту, балық аулауды арттыру.
Интенсивті жолы- жаңа өнім түрлерін шығару, «Жасыл революция», мол әрі дәруменге бай түрлерін шығару.
Слайд 26Энергетикалық және шикізат проблемасы
Слайд 27Проблеманың мәні…
Барланған мұнай, газ, көмір қоры шектеулі;
Тау-кен химиясы өнімдерінің
мөлшері төмендеуде;
Өндіру және тұтыну аймақтарының арасындағы айырманың артуы.
Слайд 28Сандар…
Ғалымдардың есебі бойынша көмір 600 жылға, мұнай –90, табиғи газ–50, уран
–27 , ал басқа отын түрлері 800 көлемінде жағылып бітеді.
2010 жылдан минералды шикізатқа сұраныс дүние жүзі бойынша 3 есеге артты.
Энергетикаға сұраныс 10 млрд. тоннадан 20-27 млрд. тоннаға артты.
Слайд 31Дәстүрден тыс энергия көздері
Өзен сулары
Күн энергиясы
Жел энергиясы
Жердің
ішкі жылуы
Мұхит энергиясы
Слайд 33Проблеманың мәні…
Адам жанына шаққанда келетін түсімді дамушы елдер мен дамыған елдерде
сәйкестендіру
Мысалы, АҚШ пен Эфиопия арасындағы айырмашылық 100:1 құрайды.
Слайд 34Басты аймақ…
Африка… дамыған елдермен салыстырғанда 3 есе көп халық саны, 6
есе аз өнім өндіруі; ішкі өнім адам басына шаққанда 15 – 16 есе аз; отын ретінде ағаш қолданылуы; электроэнергетика адам басына шаққанда 1000 есеге аз; 15 және одан жоғары жастағы адамдар арасында сауатсы әрбір 3-ші адам; орташа өмір сүру ұзақтығы 40 жас
Слайд 35Дүниежүзі елдерін Джини коэффициенті
бойынша топтастыру
Слайд 36Джини коэффициенті дегеніміз не?
Мемлекеттегі табыс мөлшерінің халықтар арасындағы әркелкі
бөлінуін көрсететін сандық көрсеткіш.
Алғаш рет бұл сандық көрсеткішті италия экономисі, статистигі әрі демографы
Коррадо Джини есептеп шығарған.
Слайд 37Джини коэффициенті қалай
көрсетуге болады...
Слайд 38Лоренц қисық сызығы
ОЕ сызығы барлық табыстың адам
санына байланысты (формальный) бөлінуін көрсетеді.
OABCDE сызығы барлық табыстың нақты (фактический) бөлінуін көрсетеді.
Аралығындағы боялған бөлім айырмашылық деңгейін көрсетеді. Айырмашылық деңгейін Т әрпімен белгілейміз. Айырмашылық деңгейін Т OEF үшбұрышының ауданына бөліп, Джини коэффициентінің көрсеткішін алуға болады:
Слайд 39 Табыстың бөлінуі неғұрлым әркелкі болса, коэффициент 1-ге жақын болады
да, абсолюттік әркелкілікке әкеледі (бай адамдар мен кедей адамдар арасындағы алшақтықтың пайда болуы).
Табыстың бөлінуі неғұрлым бірдей болса, коэффициент өте аз болады. Ал абсолюттік біркелкі бөліну болған кезде коэффициент 0 тең (барлық адамдар бірдей).
Қорытындысынан қандай шешім
шығара аламыз...
Слайд 40Қазақстандағы Джини коэффициентінің
көрсеткіші
Слайд 42Шешу жолдары…
Дамыған елдер арасында өзара келісе отырып, ортақ проблема ретінде көтеру
және бірлесе шешу.
Слайд 44Проблеманың мәні…
Мұхиттың тіршілік үшін орны зор. Соңғы кезде мұхит түбінен минералды
ресурстар өндірілуде, көлік жолы көбеюде, биологиялық ресурстары алынуда
Негізгі проблемасы жылына 1 млн. тоннадан артық мұнай, ауыр металл қалдықтары, қалалардың лас сулары құйылып, жағалаулары қатты ластануда.
Слайд 47Шешу жолдары…
Дүние жүзілік мұхит проблемасын шешетін бірден-бір жол –
ғылыми-техникалық революция (ҒТР)