Презентация, доклад на тему География пәні бойынша ҰБТ-ға дайындаудың тиімді жолдары (11 класс)

мектеп-интернатының
География пәнінің
1деңгейлі мұғалімі
Зейдалиева Сабира Ермағанбетқызы

болашағымызды және балаларымыздың болашағын қандай күйде көргіміз келеді, осыны айқындап алатын уақыт жетті» дегені мәлім. Осы тұрғыда үкіметіміз білім беру мекемелеріне тәуелсіз мемлекетіміздің өркениетке жету жолындағы өр талабына тұғыр болатындай ұрпақ оқыту, тәрбиелеу ісін жаңа сапалық өзгерістер деңгейіне көтеруді талап етіп отыр.
Қазақстан Республикасының « Білім туралы» заңында мемлекеттік саясат негізінде ең алғаш рет « Әр баланың қабілетіне қарай интеллектуалдық дамуы жеке адамның дарындылығын таныту» сияқты өзекті мәселелер енгізіліп отырғаны белгілі. Оқушыларға сапалы білім беріп, алынған білімдерін анықтау мақсатында тестік технологияның алар орны ерекше.  Бірнеше жылдар көлемінде білім саласында жүргізіліп жүрген бірыңғай ұлттық тестілеу өткізудің бітіруші түлектер үшін маңызы зор. 11 жыл бойы берілген білімнің нақты көрсетілетін нәтижесі де осы - ҰБТ.
Қазіргі таңдағы мектеп пен мұғалімнің алдында тұрған мақсаттардың бірі де, бірегейі де Ұлттық бірыңғай тестілеуге оқушыларды сапалы түрде дайындау.  Әрбір пән мұғалімінің ең түйінді мәселесінің бірі - ҰБТ нәтижесін жақсарту мен көтерудің жолы. ҰБТ нәтижесін жақсарту мақсатында өзімнің іс - тәжірибемді бөліскім келеді.

жоғары сыныптарда берілген материалдар негізінде жасалады.

жүргізудің мақсаты: - география пәні бойынша берілетін білімді тереңдету; - оқушылардың мүмкіндігін анықтай отырып, оларға көмек көрсету; - әр оқушымен жеке жұмыс жүргізіп, білімін толықтыру; - тақырыптарды толық меңгертіп, білім сапасын арттыру. Енді әр кезең бойынша атқарылатын жұмыс бойынша тоқталып өтейін. 1 кезең. Теориялық бөлім 2 кезең. Практикалық бөлім (Мұнда тақырыптық және жалпыгеографиялық карталармен және түрлі тапсырмалар бере отырып сарамандық жұмыс жүргізіледі) 3 кезең. Қорытынды бөлім. Өтілген тақырыптарға арналған сынақ тест жұмысы. 1 кезең. Теориялық бөлім. Бұл кезеңнің мақсаты: оқушыларға тақырыптың жалпы мазмұнын меңгертіп, мысалдармен түсіндіру. Осы кезеңде сабақ көрнекілік, оқыту әдістерінің бірнеше түрлері, географиялық карталар мен тірек кестелер арқылы түсіндіріледі. Сонымен бірге осы жұмыстар арқылы оқушының зейіні мен ынтасы артып, білімді игеруге қызығушылығы артады. Оқушының іс - әрекеті: ережелерді, негізгі ұғымдар мен терминдерді мұқият жаттап, мысалдарды есінде сақтайды. Күтілетін нәтиже: тақырып негізінде тиянақты білім қалыптасады.

меңгергенін анықтау. Осы кезеңде әртүрлі жаттығу жұмыстары, яғни, географиялық диктант, сандар сөйлейді, ашық және жабық сұрақтар, зерттеулер, ең,ең,ең...және де карта арқылы тапсырмалар бере отырып, тақырыптық жаттығу жұмыстары жүргізіледі. Оқушылардың танымдық қызметі мен ойлау қабілеті, ізденушілік қабілеттері арта түседі. Оқушылармен жеке жұмыс жасауға мүмкіндік туады. Бұл кезеңде уақыт шектеледі. Оқушының іс - әрекеті: Географиялық атауларды картадан табады. Берілген тақырыптық тапсырмаларды дәптерге орындайды. Күтілетін нәтиже: алған білім тұрақтанып, нақтыланады. 3 кезең. Қорытынды бөлім. Сынақ тест алу. Мақсаты: Берілген білімді іс - тәжірибеде сынап байқау. Осы кезеңде 25 сұрақтан тұратын, А, В, С, Д, Е - жауабынан тұратын тест дайындалады. Тест тақырыпқа сай болғаны жөн. Оқушы алған білімін осы кезеңде іс жүзінде көрсетіп, дәлелдейді. Оқушының іс - әрекеті: сұрақтарды мұқият оқи отырып, берілген жауаптардың дұрысын белгілейді. Осы үш кезең бойынша оқушы өз міндетін орындаған соң, мен оқушының біліміне талдау жасаймын.

географиялық зерттелу тарихы» тарауы бойынша 1кезеңде теориялық білім мынадай тақырыптар бойынша беріледі:
Қазақ жері туралы ерте кездегі географиялық мағлұматтар.
Ұлы Жібек жолы
Қазақстан жері туралы орта ғасырлардағы географиялық деректер.
ХҮІ-ХІХ ғасырларда Қазақстан аумағын физикалық-географиялық тұрғыдан зерттеу.
Қазақтың ғұлама ғалымы Ш.Ш.Уәлиханов.
Қазақстан аумағының жаңа дәуірде зерттелуі.
Осы тақырыптар бойынша оқыту әдістерінің бірнеше түрлерін, географиялық карталар мен тірек кестелер арқылы түсіндіріп шығамын. Оқушылар өзіне қажет жерін дәптерлеріне түртіп алып отырады.

жүргізілген зерттеулер кестесі

Қашқари  C)Әбу Насыр Әл-Фараби  D)Ш.Уәлиханов  E) Қ.Сәтпаев  2.«Диуани лұғат ат-түрік» еңбегінің авторы:  A)Махмуд Қашқари  B)Әл-Идриси  C)Әбу Насыр Әл-Фараби  D)Ш.Уәлиханов E) Қ.Сәтпаев  3.Есік қаласынан табылған ескерткіш:  A)Әдеби мұралар  B)Киіз үй  C)Ат әбзелдері  D)”Алтын киімді”адам E)Күміс бұйымдар  4.Қазақстан Ғылым академиясың тұңғыш президенті:  A)Ш.Уәлиханов  B)Қ.Сәтбаев C)П.П.Семенов Тян Шанский  D)Н.А.Северцов  E) И.В. Мушкетов  5.Арыс өзенінің сағасында орналасқан ортағасырлық қала:  A) Сарайшық  B) Сығанақ  C) Тараз  D) Отырар  E) Сайрам  6.Қазақ жері туралы ерте кездегі географиялық мағлұматтарды еңбектерінен кездестіреміз.  А) Птоломейдің,Геродоттың.  В)Әл-Масудидің,Әл-Идрисидің. С) Әл-Истахридің,Әл-Фарабидің.  D) М.Карпинидің, В.Рубруктің.  Е) М.Қашғаридің.  7.Қазақ жерін зерттеген орыс ғалымдары  А) П.П.Семенов-Тянь-Шанский,Н.Потанин,Н.Обручев,И.Мушкетов..  В) М.Поло,В.Докучаев,И.Черский,А.Бутаков.  С) В.Беринг,И.Рычков,Г.Карелин,А.Левшин..  D)Қ.Жалаири,П.Паллас,Н.Северцов,В.Обручев.  Е)С.Челюскин,М.Сомов,С.Неуструев,А.Краснов.  8.Қ.Сәтпаев ашқан кен орындары  А)Қарсақпай, Жезді, Қияқты  В)Теңіз,Қаламқас,Қаражамбас  С)Дөң,Кемпірсай,Торғай,Текелі.  D) Майқайың,Ащысай,Мырзағалымсай,Шалқия.  Е)Алға,Қандыағаш,Жетіқара  9.ХVII ғасырдағы Қазақстан жері түсірілген карта  А) Диуани-лұғат ат-түрік  В) Дөңгелек карта С) Алтыншар  D) «Сібірдің сызба кітабы»   Е) Жылнамалар жинағы  10.Арал теңізін алғаш зерттеген ғалым  А) Ш. Уәлиханов  В) И. Мушкетов  С) П.П Семенов-Тяншанский  D) Л. Берг  Е) Н. Северцев

С)Оңтүстік Қазақстан  D)Шығыс Қазақстан 
Е) Батыс Қазақстан  12.Тянь-Шань тауларын зерттеген ғалым  А) Ш. Уәлиханов  В)П.П Тян- Шанский  С)Қ. Сәтбаев  D) П. Рычков  Е) А. Левшин  13.Іле Алатауы мен Жоңғар Алатауын зерттеген ғалым  А)Ш.Уәлиханов  В)Н.Северцев  С)П.П.Семенов-Тяншанский  D)Л. Берг  Е) С.Ремезов  14.Орталық Қазақстандағы мыс кен орнын ашқан  А) Ш. Уәлиханов  В) И. Мушкетов  С) Қ. Сәтбаев  D) Л. Берг  Е) П. Рычков 
15.Хантәңірі шыңына дейін барған зерттеуші  А) П.П Семенов-Тянь-Шанский  В) Қ. Сәтбаев  С) П. Паллас  D) Л. Берг  Е) Ш. Уәлиханов 
16. Жалайридың географиялық мазмұндағы кітабы  А)Жылнамалар жиынтығы В)Орынбор топографиясы С)Үлкен сызба D)Арал теңізі
Е)Диуани лұғат-ат-түрік 
17.Арал теңізін Каспийдің шығанағы («Скиф шығанағы») деп есептеген қай ғалым?
А) Геродот В) Страбон С) Птолемей D) Эратосфен Е) Сюань-Цзан
18. Геродот Қазақстанның қай өзенін Лик деп атаған?
А) Еділ В) Есіл D) Жайық С) Іле Е) Жем
19. БҰҰ-ң дүниежүзілік ескерткіштері қатарына енгізілген кесене.
А) Айша Бибі кесенесі В) Ахмет Йассауи кесенесі С) Қорқыт ата ескерткіші
D) Орхон ескерткіші Е) Алаша хан күмбезі
20. Арал теңізінің картографиялық бейнесін жасаған.
А) Әл-Истахри В) Әл-Масуди С) Ибн-Хаукаль D) Ибн-Фадлан Е) Әл-Идриси

жасыл және қызыл түсті маркерлермен белгі соғып қатемен жұмыс жасаймын. Көк сиялы қаламмен оқушылар жауабын толық білетін сұрақтардың тұсына белгі соғады. Ал қиналып болса да жауап беретін, жауабына сенімсіз қарайтын сұрақтар тұсын жасыл сиялы қаламмен белгілейді. Өздері мүлде білмейтін сұрақтар тұсына қызыл сиялы қаламды қолданады. Оқушылардың есте сақтау қабілетін арттыру мақсатында пайдаланылатын бұл әдіс өте тиімді екеніне көзім жетті.