Презентация, доклад на тему Жер тарихы және оны зерттеу әдістері. Жер тарихының шежіресі. Палеозой заманында тіршіліктің дамуы (11-класс)

дамуы. Жер тарихының шежіресі

жеткізіп, дұрыс дүниетанымдылықты қалыптастыру.
Дамытушылық: Тіршіліктің пайда болу теориясын талқылау арқылы оқушылардың алған білімдеріне сүйене отырып, оларды пікірсайысқа қатыстыру.
Тәрбиелеу: Қызығушылыққа, ізденуге және еңбекқолыққа үйрету

Аралас сабақ

Түсіндірмелі-иллюстративті

Сабақтың типі:

Сабақтың түрі:

Сабақтың әдісі:

Көрнекілігі:

Суреттер, сөз тізбегі, карочкалар

Пән аралық байланыс:

География, химия т.б.

бар?
Погонофораларда ас қорыту мүшесі болмаса денесіне ас қалай қорытылады?
Дивергенция қандай процесс? Мысалмен дәлелдеңдер.
Паразит құрттардың жойылған мүшелердің орнына пайда болған мүшелердің құрт үшін қандай маңызы бар?
Өсімдіктердің паразиттік түрлері қандай?
Арамсояу немен және қалай қоректенеді?
Арнольди раффлезиясы гүлі қандай?

тіршіліктің дамуы. Жер тарихының шежіресі

- архейге:

жарқылдап, жанартаулар атқылаған. Ауада оттек болмаған, көмірқышқыл газының көптігі тіршілікке қолайсыз еді. Тау жыныстарының құрамында графит көп болған. Ғалымдар графит тірі организмдердің құрамына кіретін органикалық қосылыстардың қалдығынан түзіледі деп есептейді. Миллиондаған жылдар өткенде жылы суда қабығы мен ядросы жоқ тірі нәруыздың түйірлері, іркілдек тамшылар пайда болған. Олар суда еріген органикалық заттарды бүкіл денесімен сіңіре бастаған. Сондықтан алғаш пайда болған тірі организмдер – гетеротрофтар деп есептеледі. Көк-жасыл балдырлар мен бактериялар – прокариоттар архейде тіршілік еткен. Жер бетінде тіршілік эволюциясында фотосинтездің болуы – ең басты кезең. Ең алғашқы фотосинтездеуші прокариоттар – көк-жасыл балдырлар болды. Ауаға мұхиттан бос оттек бөліне бастады. Архей заманының соңында ең алғаш колониялы балдырлардың шыққандығына Аустралия мен Африка құрлығынан тасқа айналған қалдықтардың табылғаны дәлел.

заман. Бұл кезде көп жасушалы балдырлардың суда еркін жүзген және су түбіне бекінген түрлері шықты. Су түбіне бекінген балдырлардың денесі бөліктерге бөлінген формаларынан мүшелер дамыды. Жасыл балдырлар ауа қабатына оттекті көп мөлшерде бөліп, жануарлардың тыныс алып өркендеуіне әсер етті. Әсіресе бір жасушалы организмдерден – бактериялар, көк-жасыл балдырлар және талшықтылар өте көп таралған.
Протерозойда организмдердің басым көпшілігі теңіз ішекқуыстылары, гупкалар, саңырауқұлақтар, буынаяқтылар, буылтық құрттар, былқылдақденелілер екендігі жер қыртысы қабаттарынан табылған қалдықтардан байқалған. Протерозойда табылған жыныстардан фотосинтез процесінің нәтижесінде, су мен атмосферада оттектің көп жиналғандағы анықталды.

тіршілік, негізінен, сулы ортада дамыды. Құрлықта тек бакте-риялар мен көк-жасыл балдырлар тіршілік еткен. Өсімдіктерден жасыл, диатом, алтын түсті балдырлар теңіз-дерде еркін жүзіп, қызыл, қоңыр бал-дырлар теңіз түбіне бекініп тіршілік еткен.

кальмарлардың туысы – алғашқы басаяқты былқылдақ-денелілер (ұлулар) пайда болды. Сонымен бірге иықаяқты, бауыраяқты былқылдақденелілер тарала бастады. Геологиялық қабаттардан қазіргі минога, миксиниралдың арғы тегі болып санала-тын жақсүйексіз омыртқалылардың қаңқа-сы табылған.денесі мен құйрық бөлімі қалың қабыршақтармен қапталған.

алғашқы омыртқалылар пайда болды. Буынаяқтылардан ұзындығы 2 метрге жететін 6 жұп аяқтары бар алып ракоскорпиондар дамыды.

алғашқы омыртқалы жақсүйексіз жануарлар – сауытты балықтар пайда болды

Оның құрылысы көп жасушалы жасыл балдырларға ұқсаған, нағыз жапырақтары болмаған.

алатын биогенді қабат –топырақ түзілді. Ең алғаш құрлыққа псилофиттермен қатар осы күнгі сарышаянға ұқсас өрмекшітектестер де шықты.

Теңіздерде шеміршекті (акула, скат, химера) және сүйекті балықтар пайда болды.Жүзбе қанаттарының құрылысына қарай сүйекті балықтар сәулеқанаттылар және саусаққанаттылар д.б. 1938ж Оңтүстік Африканың мұражайына ұзындығы 1,5 метр, салмағы 50 кг балық тапсырылды. К. Латимер ханымның есімімен латимерия д.а. Саусаққанатты балықтардан алғашқы қосмекенділер – стегоцефальдар шыққан. Өсімдіктерден – қырықбуындар, плауындар, қырықжапырақтар пайда болды. Құрлық өсімдіктері ауаны оттекпен байытып, тазартып, жануарларды қорекпен қамтамасыз етті

м, 1-2 м ағаштектес плаундары – лепидодендрон және сигиллярия, каламиттер қалың орман болып өскен.

тропиктік, одан солтүстікке қарай ыстық, құрғақ климат болды.Батпақты, ылғалды жерде өскен ормандар, өсімдіктер жойылды ашықтұқымдылар пайда болды. Жануарлар дүниесінде құрғақ климатқа төзе алмаған қосмекенділер жойылды. Тек бақа, құрбақа, тритон, саламандра, аяқсыз балықтар ғана сақталып қалды.

Таңғажайып вельвичия

салмағы 50 см балық қалай аталады?
Қазба қалдықтар табылған жерді мекендейтін тайпалардың атындағы кезең.
Балықтар кезеңі қай кезең?
Жерде тас көмірдің қалың қабаты болғандықтан аталған кезең.
Ортадағы тіршілік.
Биіктігі 30-40 м, ені 1-2 м ағаш тектес плаун аты.
Жаңа өмір.
Алғаш пайда болған тірі организмді не деп есептеген?

дамуы. Жер тарихының шежіресі