Презентация, доклад на тему Жасушаның бөлінуі. Митоз 10-сынып

§30. Жасушаның бөлінуі.
Митоз

Жасуша бөлінуінің үш жолы бар:
Митоз немесе күрделі бөліну (дене жасушалары)
Амитоз немесе тікелей бөліну (қарапайымдар)
Мейоз күрделі бөліну (жыныс жасушалары)

Дене жасушаларының бөлінуіде үш кезеңнен тұрады.
Ядроның бөлінуі-кариокинез
Цитоплазманың бөлінуі-цитокинез
Бөлінуге дайындық кезең-интерфаза

Интерфаза үш кезеңнен тұрады:
Синтез алдындағы кезең (G1)
Синтез кезеңі (S)
Синтезден кейінге кезең (G2)

Синтез алдындағы кезең (G1)
Нуклеотидтер
Аминқышқылдары
Ферменттер
АТФ молекулласы

2. Синтез кезеңі (S)
ДНҚ молекуласы синтезделіп, екі есе артады.
РНҚ және нәруыз молекуласы көп мөлшерде синтезделеді.
Хромасомалар екі еселеніп, әрқайсысы екі бөліктен
тұрады. Оларды хроматидалар деп атайды.

Синтезден кейінге кезең (G2)
ДНҚ мөлшері өзгермейді
РНҚ мен нәруыздың синтезделуі жалғасады
Энергия жинақталады


Интерфазада митоз процесіне қажетті заттар синтезделеді, сондықтан интерфазаны дайындық кезеңі деп атайды.

Митоз (кариокинез) -ядроның бөлінуі. Бес фазадан тұады.
Профаза
Прометафаза
Метафаза
Анафаза
Телофаза

Профаза

Прометафаза Метафаза

Анафаза

Телофаза

А м и т о з

Хромосомаларда құрылымдық өзгерістер байқалмайды
Ахроматин жіпшесі пайда болмай-ақ, ядро екіге бөлінеді
Бір ядродан бірнеше ядролар пайда болады
Амитоз арнайы және патологиялық ұлпаларда кездеседі
Жасушаның осындай жолмен бөлінуін 1841 жылы Ремак анықтаған.

Митоздың тұқым қуалаушылықтағы маңызы

Митоздық бөліну-өсу процесінің маңызды кезеңі
Аналық жасушадағы митоз барысында пайда болған генетикалық материал жас жасушаларға тең бөлінеді
Бөлінгеннен кейінгі жас жасушалардағы хромосомалардың саны аналық жасушалардағы хромосомалар санына сәйкес келеді
Митоз процесі зақымдалса, хромосомалар санында ауытқулар пайда болады. Хромосомалар артады немесе кемиді. Жасуша өзгеріске ұшырап, тіршілігін жояды немесе муиацияға ұшырайды.

Адамғы

Скерда өсімдігіндегі

Тауықтағы

Масадағы

Хромосомалардың
диплоидты
жиынтықтары

Хромосомалардың толық жиынтығы диплоидты (2n), жартысы гаплоидты (1n).
Адамда хромосома диплоидты-46, тауықта-78, скерда өсімдігінде-6.
Адамның 46 хромосомасы бірігіп, 23 жұп құрайды. Оның 22 жұбы аутосомалық хромосомалар, 1 жұбы жыныстық хромосома деп аталады.

Үй тапсырмасы

§30. Жасушаның бөлінуі. Митоз
Тақырыптың түйіні
Сұрақтар мен тапсырмалар
Кесте толтыру