Презентация, доклад по биологии на тему Дәрумендер (8 класс)

мәнін ашу арқылы өз денсаулығына жауапкершілік сезімін арттыру

Витаминдер

Денсаулықтың нығаюын жүзеге асырады

Ағзаның суық тиюден сақтауына әсер етеді

Жұқпалы ауруларға қарсы тұруына ықпал етеді

Аминқышқылдар,майлар, нуклеин қышқылдар,гормондар синтезі мен ыдырауына қатысады

Жұмысқа қабілеттілікті арттырады

Тәулігіне әртүрлі витаминдердің бірнеше милиграмы ғана қажет

Ферменттердің құрамында болып, биохимиялық, физиологиялық процестерге қатысады

қандайда бір ерекше заттардың болмауынан ауруға ұшырауын анықтады.

1911жылы поляк ғалымы К.Функ тазартылмаған күрішпен қоректенген көгершіндерді сал(паралич) ауруынан емдеген затты күріш кебегінен алды. Ол бұл затты витамин(лат.vita-тіршілік)деп атады.

гипо... және витамин) ағзадағы витаминдердің жетіспеушілігі

ГИПЕРВИТАМИНОЗ (гипер…және витамин) ағзадағы витаминдер мөлшерінің артуы ( А және Д витаминдерінің ғана артуы ағзаны ауруға шалдықтырады)

АВИТАМИНОЗ қандай да бір витаминнің күрт жетіспеушілігінен болатын ауру. (Мысалы:бери-бери, пеллагра, құрқұлақ(цинга) және т.б.)

қамтамасыз етеді;
Өсу витамині деп атайды;
Жануартекті өнімдерде-бауыр,сарымай,балық майында көп.
Өсімдіктекті өнімдерде-құрамында каротин бар сәбіз,қызан, асқабақ, тәтті қызыл бұрыш,өрікте көп.
Тәуліктік мөлшері 1-1,5мг.

eidos — түр),қызғылт және сарғыш табиғи пигменттер тобы.
Табиғатта: Ұсақ ағзалар және барлық өсімдіктерде түзіледі;
Жарық сәулесін сіңіру арқылы фотосинтез процесіне қатысады;
Жемістерге, күзгі жапырақ түсіне рең береді.
Адам ағзасына тағаммен түскен каратиноидтардан А витамині түзіледі.

әсер етсе;
Сізге қарсы келе жатқан көлік жарығы көзіңізге қатты әсер етсе;
Ымыртта немесе түнде көруіңіз нашарласа,яғни ақшам сокырлықты байқасаңыз;
Шынтағыңыз, тізеңіз, бөксеңіз қызарып кетсе;
Тамағыңыздың сілемейлі қабықшасы жиі-жиі қабынса;
Басыңызда қайызғақ пайда болса.

маңызды қызмет аткаратын ацетилхолин құрамына кіреді.
Астық, бұршақ тұқымдастарда, қызылшада, бауырда, жұмыртқа сарыуызында, ащытқыда кездеседі.

Соя

қызметін реттейді;

Тазартылмаған астық тұқымынының дәндерінде, бұршақ тұқымдастарында, жұмыртқа сарыуызында кездеседі;

В1 витамині жетіспеуінен “Бери- бери” (полиневрит) ауруы пайда
болды.

Кептердегі В1 авитаминозы

жұмыртқада,астық дәндерінде кездеседі;
Рибитол спиртінен және изоллоксазиннен тұрады;
Жетіспеушілігінен көздің мөлдір қабықшасы қабынады, ауыз қуысының сілемейлі қабықшасы қабынады.

ұнтақтарында,сыра ащытқыларында кездеседі.

Тышқандардағы авитаминозы

Жетіспеушілігінен:
атеросклероздың дамуы;
бауырдың семіруі;
көкбауырдың бұзылуы;
Қалқанша безі қызметінің нашарлауы байқалады.

тромбоциттердің түзілуін жүзеге асырады;
Жануартекті тағам құрамында- бауырда, бүйректе, жұмыртқада, сүтте кездеседі.

- Жетіспеушілігінен қаназдық (анемия) ауруы пайда болады.

Доңыздағы қаназдық ауруы

жұқаруы жиі-жиі байқалса;

Ұйқыңыз қашып, берекетіңіз кетсе;
Ұзаққа созылған бас айналу жиі-жиі қайталанса;

Көз алдыңыз қарауытып, әлдебір”дақтар” ұшып жүрсе;

Тынысыңыз тарылып, деміңіз жиі-жиі жетпей қалса.

құрамына кіреді;
Ақуыз синтезіне қатысады;
Антиденелердің қалыптасуын жүзеге асырады;
Дентин, шеміршектің қалыптасуына қатысады, ішекке темір элементінің сіңірілу процесін күшейтеді;
Бүйрек үсті бездерінде норадреналиннің түзілуін жүзеге асырады;
Итмұрын, қара жидек, бүлдірген,апельсин, лимон, пияз, сарымсақ, қырыққабат, алма т.б. Құрамында кездеседі;
жағымды дәмі бар;
Тәулігіне 50-100 мг қажет.

ауырады;
Қылтамырлар үзіледі;

Буын ауырады;

Тістер босап түседі;

Ағзаның ауруларға қарсы тұруы
төмендейді.

денеңіз тез көгеріп, қызарса;
Бұлшықеттеріңіз себепсіз ауырса;
Тістеріңіз босай бастаса.

қарағай жас бұтақтарының қайнатпасымен тамақтандырған. Себебі, қарағай бұтақтарында С витамині өте көп.

күшейтеді;
Ферменттер жұмысына әсер етеді;
Ағзадағы кальций алмасуын жүзеге асырады;
Күннің ультракүлгін сәулелері арқылы ағзада түзіледі;
Тәуліктік қажеттілігі 1 мг;
Балық майында, бауырда, жұмыртқа сарыуызында т.б. кездеседі.

айырылады;

Аяқ сүйектері қисаяды;

Бас, қарын үлкен болады.

(никотин қышқылы)

ХХғасырдың 20 жылдары ғана қасиеті зертеле бастады;
Тотығу реакцияларындағы катализатор-ферментердің құрамына енеді;
Май қышқылдарының синтезіне қатысады;
Аминқышқылдары айналымына қатысады;
Қарбызда,алмада,сыра ащытқы кебектерінде, бауырда, етте көп кездеседі;
Тәуліктік мөлшері 20мг.

дақтар мен көпіршіктер пайда болуы

Асқорыту мүшелерінің қызметі бұзылып, іштің қатты өтуі

Психиканың нашарлауы,Ақыл-естің бұзылуы

еңбнгі үшін Нобель сыйлығына ие болды;

Салат жапырағында, бауырда көп кездеседі;

Қан ұюына ,ішекте органикалық заттардың сіңірілуіне қатысады;

-К витамині жетіспеушілігі өте сирек кездеседі, себебі ішек қабырғасында жеткілікті мөлшерде түзіледі.

К авитаминозы

Өсу витамині

жүйесі қызметіне
әсер етеді

Жүрек,бұлшықет,
эпителий ұлпасының
қызметін жақсартады

Ақуыз алмасуына
қатысады

Қан жасушаларының
түзілуін
жүзеге асырады

Тәуліктік мөлшері
0,2-14 мг

Ақуыз синтезіне
қатысады

Иммунитетті
күшейтеді

Антиденелердің
Қалыптасуын
жүзеге асырады

Сүйектің
қалыпты дамуына
әсер етеді

Фосфор
алмасуына
қатысады

Е витаминінің маңызын, қандай тағамдарда кездесетінін анықтау;
Е витаминіне кесте құру.