Презентация, доклад Ашық сабақ. Жүрек, қан тамырлар жүйесі

кету кезінде көрсетілетін алғашқы көмек.»

қорытындылау және жүректі жаттықтырудың маңызы мен қан кету кезінде көрсетілетін алғашқы көмек түрлерімен таныстыру.

қандай?
Жүрек неше қабаттан тұрады?
Лимфоциттердің қандай түрлері бар?
Адамның қанайналымы қандай типті?
Резус- фактор деген не?
Қысымы ең жоғары қан тамыры қалай аталады?
Донор деген кім?
Сарысу деген не?
Иммунитет деген не?

Жауабы

1- Б
2- Ж
3- Ә
4- Д
5- А
6- В
7- Г

Жауаптары

сол жақ жүрекше
F- сол жақ қарынша
G- қолқа (аорта)
H- артерия тамырлары
I- капиллярлар
J- вена тамырлары
K- төменгі қуыс венасы
L- оң жақ жүрекше

болса-
Эритроцит құрамында гемоглобин болады.
Лейкоциттер пиноцитозға қабілетті.
Гемофилия- лимфа жасушасы.
Қан жасушалары сүйек кемігінде түзіледі.
Адамның қанайналу жүйесі- ашық.
Артерия тамыры- мүшелерден жүрекке келетін тамыр.
Өкпе артериясымен артерия қаны ағады.
Жүрек жұмысы үш кезеңнен тұрады.

4 5 6 7 8

35-41 ұпай

Әрдайым қозғалыста болады. Күш қуаты, ерік жігері өте мол, қай жерде болсын жарып шығады, тез тіл табысқыш, жұмысты да жанын салып істейді.

Адал және тындырымды. Өз мамандығы бойынша өнімді түрде жоғарылайды, қалғанының бәрі маңызды емес деп ойлайды. Егер бір істі қолға алса, тындырмай қоймайды. Олар “иә” деп келіссе сенуге болады.

Өте сезімтал, кез-келген нәрсені тез үйреніп алуға бейім. Жұмыста өзіне де, өзгеге де қатаң талап қояды. Сабырлы, бірақ сол сабырлықтың астында сезімтал жүректерін жасырып ұстайды.

Сезімге ергіш адамдар. Олардың бойындағы құштарлық жандарына маза бермей, күдік пен үрейдің жетекшісі болады да жүреді. Алайда барлық қиындықта ешкімге айтпай жалғыз өзі жеңгенді қалайды.

қанды тамырларға өткізсе, 1 сағатта және 1 тәулікте қанша мөлшерде қан өткізеді?
2) 1минут ішінде денедегі қан жүрек арқылы екі рет өтеді. Сонда тәулігіне қанша рет өтеді?

қан өткізеді.
2) 60мин × 2=120рет, яғни 1сағ - 120рет 120 × 24 сағ =2880рет, яғни 1тәулікте - 2880рет

«+» - білемін
«?» - білгім келеді
«-» - бұған дейін білген жоқпын

жұмысының реттелуі.
Организмнің сыртқы және ішкі ортасына байланысты жүректің жұмысы үнемі жүйке жүйесінің бақылауында болады. Жүрекшелер мен қарыншалар ішінде,
қан тамырларының қабырғасында жүйке ұштары- рецепторлар орналасқан.
Олар жүрек пен тамырлардағы кез келген өзгерістерді қабылдап, оларды
орталық жүйке жүйесіне береді. Сонымен қатар орталыққа басқа мүшелерден
қанмен қамтамасыз ету қажеттілігі туралы ақпарат келіп түседі.Орталық жүйке
жүйесі жауап ретінде жүрекке симпатикалық және парасимпатикалық жүйкелер
бойынша импульс жібереді. Жүрек жұмысының жүйкелік реттелу орталығы
сопақша ми мен жұлында орналасқан.
Тыныштық жағдайында парасимпатикалық жүйкенің әсерінен жүректің жиырылу жиілігі баяулайды, олардың күші азаяды. Дене жұмысы немесе спортпен
шұғылдану кезінде, керісінше, симпатикалық жүйкелер жүрек бұлшық етінің
жиырылу жиілігін жылдамдатып, күшін арттырады.Нәтижесінде қанмен
қамтамасыз етілу күшейіп, мүшелерге қоректік заттар, оттек, су көп мөлшерде
жеткізіліп, олардан жинақталған зат алмасу өнімдері сыртқа тез шығарылады.
Жүректің жұмысы гуморальдық жолмен де реттеледі. Мысалы, гипофиз
гормоны- вазопрессин, қалқанша без гормоны- тироксин және бүйрекүсті
безінің гормоны- адреналин жүректің барлық жұмысын күшейтеді.Бүйрекүсті
безі бөлетін ацетилхолин гормоны керісінше жүректің іс-әрекетін әлсіретеді.

жаттықтырушысы

Практикалық жұмыс.

қан кету ашық ал қызыл түсті.
3. Адамның 2,5 литр қанын жоғалтуы қауіпсіз.

қауіпті болып табылады?

- кеңейетін болса, 1тәулікте қанша рет соғады?

кету болса – оң қол көтеру.
Капиллярлық қан кету болса – екі қолды көтеру.
Ал қызыл қан ағады
Қою қызыл түсті қан ағады
Қан шапшып ағады
Жарақаттанған жердің айналасы қанайды
Жгут салу қажет емес
Терінің беткі қабаты жарақаттанса
Тамырдың лүпілін анықтап, қатты басу керек

орындағанда қиын болған жоқ?
Кейінгі сабақтарда тағы нені үйренгін келеді ?