Презентация, доклад на тему Бұлшық ет, оның типтері, құрылысы және маңызы.

күнім деп есепте» Виктор Мари Гюгю (француз жазушысы)

«Комплимент» жаттығуы

ықпал жасайды; ♦ Иммунитетті күшейтеді; ♦ Жиі күлген адам стресс пен депрессияға сирек шалдығады; ♦ Қан айналым жүйесін жақсартады; ♦ Күлкі адам ағзасын тазартады; ♦ Сұлу болам десеңіз әрдайым күліп жүріңіз!

тірлік, тірек, адамдық,
Әрбір сөзім шындық, бірлік, адалдық.

Адам қаңқасынан сүйектерді көрсету
Маңдай, төбе сүйектері, танау, таңдай сүйектері, тіл асты сүйектері
Мойын, бел, арқа омыртқалары, қабырға, төс сүйегі
Бұғана жауырын, ортан жілік, кәрі жілік, башпай сүйектері
Самай, шүйде, көз ұясы сүйегі, астыңғы жақ
Сегізкөз, құйымшақ, қабырға, төс
Тоқпан жілік, шынтақ сүйек, толарсақ, табан сүйектері
Үстіңгі жақ сүйегі, кеңсірік сүйектері, маңдай, төбе сүйектері
Құйымшақ, мойын, арқа омыртқалар, төс, қабырға
Қолбасы сүйектері, жамбас, ортан жілік, асықты жілік

аталады.
2. Оқыс қимылдағанда буын сүйектерінің орнынан таюы ................... ............. деп аталады.
3. Сүйектің сынуының ................. және ......................... деп аталатын екі түрі бар.
4. ................... .................. сүйек ұштары бұлшық еттерін, қан тамырларын, теріні, жүйкені жарақаттайды.
5. Аяқ- қол сүйектері сынған кезде ........................ салып, байлап, жедел жәрдем шақыру қажет.
6. Қаңқаның зақымдануына .............. ..................., ..................... ..............., ................ ............... жатады.

сіңірдің созылуы

буынның шығуы

ашық

жабық

Ашық сынықта

шендеуіш

сіңірдің созылуы

буынның шығуы

сүйектің сынуы

сұрақтар қояды)

қимыл жүйесіне байланысты сөздерді дәптерге жазады.

түйін, құтыша жасушалар, төс, қарашық, жауырын,балғашық, қас, сколиоз, мұрын, дабыл жарғағы, иық, анализатор, омыртқа,тироксин.

түйін, құтыша жасушалар, төс, қарашық, жауырын,балғашық, қас, сколиоз, мұрын, дабыл жарғағы, иық, анализатор, омыртқа,тироксин.

Бұлшық ет, оның
типтері, құрылысы
және маңызы. Адам
организміндегі
бұлшық еттердің
негізгі топтары.

Дамытушылық: Оқушылардың заман талабына сай сапалы биологиялық білім дағдыларын, дүниетанымын қалыптастыру, табиғаттың біртұтастылығы туралы көзқарастарын, шығармашылық қабілеттерін дамыту;

3. Тәрбиелік: Адам ағзасының құрылыс ерекшеліктерін меңгере отырып, салауатты өмір сүруге, денсаулықты қадірлеуге, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Әдісі: СТО технологиясының элементтері

Көрнекілігі: кестелер, суреттер, муляждар,электрондық оқулық, видеоматериалдар

пішінін жасаушы Бұлшықет қызметі
энергетикалық қорғаныш


 

құрттар __________________ тері-бұлшықет қапшығы
4. Буылтық құрттар ________________ тері-бұлшықет қапшығы
(бірыңғай салалы, сақиналы )
5. Ұлулар _____________________ жекелеген бұлшықет қабаты
6. Буынаяқтылар _______________ көлденең жолақты талшықтар
7. Балықтар ___________________ бір типті, таспа тәрізді
8. Қосмекенділер _______________ аяқ бұлшықеттері дамыған
9. Жорғалаушылар _____________ қабырғааралық бұлшықеттер дамыған
10. Құстар ____________________ кеуде, бұғанақасты, аяқ, мойын,
қабырғааралық бұлшықеттер жақсы
дамыған
11. Сүтқоректілер _____________ көкет, ымдау, шайнау, арқа, аяқтардың
бұлшықеттері жақсы дамыған

келтіретін мүше. Оның негізін бұлшық ет талшықтары құрайды.

Миология – бұлшықеттер жүйесі туралы ілім

және мәтінмен жұмыс
Постер қорғау

тәрізді жасушалардан тұрады. Олар арқылы қозу баяу жүреді және жиырылуы адам еркінен тыс жүзеге асырылады.
Көлденең жолақты қаңқа: Қаңқа сыртында орналасады. Көлденең жолақты талшықтардан тұрады. Талшықтар ішінде нәруыз жіпшелері өтеді. Талшықтардан бұлшық ет шоғырлары, одан бұлшық ет түзілген. Ол сіңірге айналатын дәнекер ұлпасымен жабылған. Сіңір арқылы сүйек ойысына, төмпешігіне бекініп, қаңқаны қозғалысқа келтіреді.
Көлденең жолақты жүрек бұлшық еті

Аяқ-қол

бұлшық еттері Бет бұлшықеттері
Орналасуы Орналасуы
Үстіңгі, астыңғы жақ сүйектері Көз және ауыз айналасында
арасында
Қызметі Қызметі
Тамақты шайнағанда, сөйлегенде Көз және ауыз ашып-жабу;
астыңғы жақ сүйектерін қозғалысқа Бет-әлпетті өзгертеді;
келтіреді Сөйлеуге қатысады

бас пен мойын қозғалысы;
- жұту

т.б.

Қызметі

- Денені тік ұстайды;
- жауырынды, басты, мойынды қозғалтады;
- Тыныс алған кезінде қозғалысқа келеді

бүгеді, трицепс қолды жазады)

тік ұстау
Жамбас белдеуін қозғалтады
Санның төрт басты бұлшық еті
Тізе буынын жазады
Санды жамбас-сан буынында бүгеді
Балтырдың үш басты бұлшық еті
Тізе буынында аяқты бүгеді

жатады

Ұзын және жіңішке
Аяқ пен қолда болады

жалпақ
Тұлғада кездеседі

туралы ілім
2. Миозин – бұлшық ет талшығындағы нәруыз
3. Көкет (диафрагмма) – кеуде қуысын құрсақ құысынан бөліп тұрған бұлшық ет
4. Бицепс – екі басты бұлшық ет
5. Трицепс – үш басты бұлшық ет
6. Миофибрилл – бұлшық ет талшықтары

(600)
2. Адам ағзасындағы сүйектің
саны қанша? (жиырылғыштық)
3. Адам ағзасындағы бұлшық еттің
саны қанша? (Көлденең жолақты)
4.Бетке бейне бір өзгеріс беретін
бұлшықеттер. (диафрагма)
5.Қабырға аралық бұлшықеттер қандай
бұлшықеттер? (жалпақ)
6.Кеуде мен құрсақ бөлімді бөліп
тұрған қандай бұлшық ет? (мимика)
7.Жауырын,жамбас қандай сүйектерге
жатады? (бірыңғай)
8.Бұлшықеттің ең басты қасиеті
не болып табылады? (200)

(бірыңғай салалы)
10.Бұлшық ет сыртындағы ұлпа (тұлғада)
11.Бұлшықет талшықтары не
деп аталады? (тігінші)
12.Ұршық тәрізді бұлшықет
ұлпасы қандай
бұлшықеттерге тән? (қорғаныс, қозғалыс)
13.Адам денесіндегі ең үлкен
бұлшықет қандай? (миофибрилла)
14. Қол бұлшықеттері (дәнекер)
15. Жалпақ бұлшықеттер
кездеседі (екібасты, үшбасты)

в) 250
2. Омыртқа жотасы қанша омыртқадан тұрады?
А) 40-45 б) 25-30 в) 33-34
3. Омыртқа жотасы неше бөліктен тұрады?
А) 6 б) 8 в) 5
4. Садақ сүйек қай жерде орналасқан?
А) аяқта б) қолда в) мойын омыртқада
5. Жалпақ үшбұрышты сүйек қалай аталады?
А) бұғана б) жауырын в) қабырға

тобық
7. Шүйде (қарақұс) бөлігі қай жерде орналасқан?
А) тұлға сүйегінде б) бас сүйекте в) төс сүйегінде
8. Сүйектің құрамында қанша % органикалық заттар бар?
А) 20 % б) 30 % в) 10 %
9. Адамның қаңқасы неше жасқа дейін өседі?
А) 22-25 жас б) 15-20 жас в) 30-35 жас
10. Сүйекті зерттейтін ғылым қалай аталады?
А) эндокринология б) ортопедия в) орнитология

«2»

)
Білім баста
------------------ ( )
Білек сүріндіре алмағанды
----------------------- ( )
Білегі күшті бірді жығады
---------------------- ( )

Сергек

Күш білікте

Білім сүріндіреді

Білімі күшті мыңды
жығады

бұлшық ет жайлы қызықты деректерді біліп жүріңіздер. 
2. Мамандардың айтуынша адам денесінде 400-ден 680-ге дейін бұлшық ет түрлері бар. Бірақ олардың нақты санын айту мүмкін емес. 
3. Сіздің салмағыңыздың  40%-ы, яғни 20-30 кг бұлшық еттерге тиісті.  

ең үлкен жамбас сүйегін қозғалысқа келтіреді.
5. Бұлшық еттердің ең көп шоғырланған жері – адамның беті. Осы себепті біздің мимикамыз сан алуан түрлі бола алады. 
6. Адам денесіндегі ең мықты бұлшық ет жақтың бұлшық еті екен. Сіз тамақ шайнағанда ол 190 кг күшпен қыса алады. 
7. Аяқты қозғалысқа келтіретін бұлшық еттердің саны 19 екен. Олар бір-бірімен байланысқан жұмыс нәтижесінде табаныңызды қозғалтады.

орташа бір адам 10 000 қадам жасайтынын есепке алсақ, аяқ бұлшық еттері өте мықты екенін айта аламыз. 
9. Сүйісу беттің 30 бұлшық етін қозғалтады.
10. Жүрек адам денесіндегі мықты бұлшық еттердің бірі. Өз күшімен ғана ол адам ағзасындағы бар қанды 4 қабатты үйдің биіктігіне көтере алады.
11. Сіздің денеңіздегі бұлшық еттің 50%-ы аяқ бұлшық еттері, 30%-ы қолға, 20%-ы бас және басқа бөліктерге тиесілі.

бұлшық етінің 3%-ын жоғалтады. 
14. Бұлшық еттердің саулығы адам өмірінің ұзақтығына тікелей әсер етеді екен. Сондықтан бұлшық еттерді жаттықтырып, шымыр қылу өте маңызды.  

құрастыру.

бетінен бірден көрінеді. Психологтар негізгі 6 эмоцияны бөліп қарайды және олардың әрқайсысы үшін өзіндік бет-әлпет тән, олар біздің тегімізде қалыптасқан.

2 3



4 5 6

күлген кезде оның шықшыттары сәл жоғары көтеріліп, көздері сығырайып кетеді. *Күлкі жалған болса, тек адамның еріндері ғана қозғалады, ал көздері суық әрі бейтарап қалпында қалады.