Презентация, доклад на тему Биология (6 класс)

денесі жасушадан (клеткадан) тұрады. Кез келген тірі ағзаның тіршілік белгілерін сақтайтын ең кіші құрылымдық бөлшегі- жасуша.
Жасушаның ашылу тарихы микроскоптың шығуына байланысты. 1590-1610 жылдардың аралығында оптика щеберлері голландиялық әкелі-балалы Янсендер жарық микроскобын ойлап тапты. Микроскоп шыққанннан кейін өсімдік жасушасын зерттеу мүмкіндігі туды.
1665 жылы алғаш рет ағылшын ғалымы Роберт Гук өсімдік қабығының жұқа кесіндісін микроскоппен қараған. Ол майда ұяшықтарды көріп оны жасуша деп атаған.
Микроскоп (грекше: микро- ұсақ, скопэ- қараймын) өте ұсақ заттарды 100-ден 2000 есеге дейін үлкейтіп көрсететін күрделі құрал. Микроскоптың негізгі бөлігі – үлкейтіп көрсететін әйнектері бар көру түтігі. Көру түтігінің жоғарғы жағынан 2 линзасы бар (окуляр) кигізілген. Төменгі жағынан бірнеше линзасы бар объектив орналасқан. Көру түтігінің екі жағында бұрандасы бар. Бұранда арқылы көру түтігі жоғары көтеріп, төмен түсіруге болатын тұтқаша (штатив) бекітілген. Көру түтігінің дәл астында ортасы тесік заттық үстелше орналасады. Заттық үстелшенің астында жарық қабылдайтын айналмалы айнасы бар. Микроскоптың барлық бөлшектерін орнықтыру үшін табанға бекітіледі. Затты тек жарықтың көмегімен көретіндіктен жарық микроскобы деп атайды.

ағзаның бір бөлігі. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктер тіршілікке қажетті, әр түрлі қызмет атқаратын мүшелерден тұрады. Өсімдіктің мүшелері өсімді( вегетативті) және көбею(генеративті) болып 2-ге бөлінеді. Өсімді мүшелеріне- тамыр. Сабақ, жапырақ жатады.
Өсімді мүшелер екі түрлі жүйе құрайды: өркендер жүйесі (сабақ, жапырақ), тамырлар жүйесі (тамыр). Олар өсімдікке өсу. Қоректену, көлемін ұлғайту және тіршілігін сақтап қалу үшін қажет.
Тамыр –өсімдіктің жер асты мүшесі. Қызметі:а)тамыр – топырақтан сіңірілген суд және онда еріген минералдарды тұздарды сабаққа өткізеді.ә) өсімдіктерді топыраққа берік орнықтырады. б)қоректік заттарды қорға жинайды (сәбіз, қылша. Шалқан, шомыр және т.б.) в)көбеюге қатысады.
Тамырлар шығу тегіне қарай: негізгі, жанама, қосалқы деп бөлінеді.
Негізгі тамыр – тұқымның ұрық тамыршасында дамиды. Ол төмен қарай бағытталып. Топыраққа тереңдей береді.
Негізгі тамырдың жан-жағынан жанама тамырлар таралады. Топыраққа қоректік заттарды соруға қатысады.
Қосалқы тамырлар сабақ пен топырақтан өсіп шығады. Өсімдіктің топыраққа берік орнығып, қоректенуін күшейтеді.
Тамыр жүйесі деп бір өсімдікте болатын әр түрлі тамырлардың жиынтығын айтады. Тамырлар жүйесі шашақ және кіндік тамыр болып екіге бөлінеді.
Кіндік тамыр жүйесінде негізгі тамыр өте жақсы жетіледі. Одан жан- жағына жанама тамырлар тарайды.( мысалы: асбұршақ, асқабақ, қауын, күнбағыс, жоңышқа және т.б.)
Шашақ тамыр жүйесінде негізгі тамыр болмайды. Болған күнде де өте нашар дамып, жуандамай, басқа тамырлармен бірдей өседі. Жуандығы біркелкі жанама немесе қосалқы тамырлар шашаққа ұқсап топталып тұрады. Мысалы, пияз, бидай, жүгері, арпа, сұлы, тары, күріш, сарымсақ және т.б.

отырады. Сондықтан топырақты құнарландыру үшін тыңайтқыштар шашады.