СОШ
Старокулаткинского района
Ульяновской области
Сайфетдиновой Руфии Фатиховны
- Главная
- Разное
- Образование
- Спорт
- Естествознание
- Природоведение
- Религиоведение
- Французский язык
- Черчение
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, фоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
Презентация, доклад по родному языку и литературе: Яхшы суз-жан азагы
Содержание
- 1. Презентация по родному языку и литературе: Яхшы суз-жан азагы
- 2. Әдәп төбе - матур гадәт.
- 3. Сораулар 1. Матур сүзләр күп , ләкин
- 4. Бу сорауларның нигезен әдәплелек мәсәләләре, күркәм
- 5. Кеше холкын күзәт, Үзеңнекен төзәт,-
- 6. Журналыбызның 1 нче битен ачыйк . Халкыбыз
- 7. Без бер көндә генә дә күпме кеше
- 8. Йөзенә карап, кешенең нәрсә турында
- 9. Кайбер кешенең йөзе бик кырыс, хәтта
- 10. Сез кесәгездә көзге йөртәсездер ,
- 11. Әйе,укучылар, йөз-бит, кыяфәт- кешенең күңел
- 12. Көлә белеп көләргә кирәк Кайберәүләр:”Моның нәрсәсе
- 13. Көндәлек тормышта кешеләр белән очрашканда, без һәрвакыт бер сүзне еш кабатлыйбыз. Ул нинди сүз?
- 14. Әйе,ул “Исәнмесез!” дигән сүз. “Телдән журналның” бу
- 15. “Исәнмесез!”“Мин сине күрәм, ”бәхет телим” дигән сүз икән
- 16. Мәктәп коридорында бер төркем укытучылар сөйләшеп тора
- 17. 2 нче укучы Мин, Рәмисне уйнарга
- 18. -Исәнләшү сүз башлап җибәрү өчен ачкыч
- 19. Әдәпсез сөйләшкән кешеләрне еш очратабыз 1. Үзе
- 20. “Шифалы сүзләр” Рәхим итегез.
- 21. Әниләргә, әбиләргә, әтиләргә нинди матур сүзләр әйтеп була? Кадерле әнием, кадерле әбием, алтыным,сөеклем, бәгырем,киңәшчем һ.б
- 22. “ Гигиена һәм сәламәтлек” Ислам әхлагында тәнне,
- 23. Чисталыкка сезнең мөнәсәбетегез нинди? 1.Кулларыгызны өстәлгә куегыз.
- 24. “Игелеклелек, шәфкатлелек” Тамагы тук , өс-башы бөтен
- 25. Әниләргә,әтиләргә, укытучы апаларга нинди матур сүзләр әйтеп
- 26. ...- ма;
- 27. “Соңгы сүз” Бер малай әнисе белән генә
- 28. Әнисе янына беркөнне килә дә: “Әни, кара
- 29. “Яхшы сүз – җан азыгы”Яхшы сүзне
- 30. Тән ярасы төзәлә, җан ярасы төзәлми.
- 31. Начар сүз әйтеп , өлкәннәрнең хәтерен
- 32. “Исәнмесез”, диеп башлыйм сүзем, Танышулар шулай башлана. “Исәнмесез”, диеп сүз башласам,Бәхетем арта, күңел шатлана.
- 33. Яхшы сүзне җаның тели синең,Начарлыктан күңелең көрсенә.Ә син үзең андый яхшы сүзнеӘйтәсеңме башка кешегә?
- 34. Әйт кенә тәмле сүз –Иркәләр күпме күз.Әйт кенә яхшы сүз –Һәркемдә көләч йөз.
- 35. Безнең халык кунакчыл:“Якты чырай , такта чәй “, - дипКаршы ала кунакны.Ата- баба гадәтләрен
- 36. Бәйрәмне кем китерә?Чәчәкләрме, гөлләрме?Бураннармы ,җилләрме?Әллә якын дуслармы?
- 37. Без – бәхетле халык. Туган телебез
- 38. Таза булыйк, матур булыйк, күркәм булыйк.
Әдәп төбе - матур гадәт. Телдән журналның максатын ачыклау өчен, “Ышаныч почтасы” оештырган идек. Хатлардан күренгәнчә, сезне күп төрле сорау борчый икән. Хәзер аларның кайберләре белән танышып үтик.
Слайд 2 Әдәп төбе - матур гадәт.
Телдән журналның максатын ачыклау
өчен, “Ышаныч почтасы” оештырган идек. Хатлардан күренгәнчә, сезне күп төрле сорау борчый икән. Хәзер аларның кайберләре белән танышып үтик.
Слайд 3Сораулар
1. Матур сүзләр күп , ләкин аларны ничек кулланырга?
2. Күркәм гадәтләргә ничек ия булырга?
3. Өйдә әнигә булышу игелекле эшме, әллә шәфкатлелекме?
4. Матур буласым килә. Моңа ничек ирешергә?
3. Өйдә әнигә булышу игелекле эшме, әллә шәфкатлелекме?
4. Матур буласым килә. Моңа ничек ирешергә?
Слайд 4 Бу сорауларның нигезен әдәплелек мәсәләләре, күркәм гадәтләргә ия буласы килү
хисе тәшкил итә. Алардан сезнең бу турында уйлануыгыз күренә. Сез барыгыз да матур әдәбият,газета журналлар һ.б. ларны укып күп вакыйга белән танышасыз.
Ә без бүген “Әдәпленең күлмәге сәдәпле , үзе матур гадәтле” дигән темага телдән журнал чыгарабыз. Аның эпиграфы итеп:
Ә без бүген “Әдәпленең күлмәге сәдәпле , үзе матур гадәтле” дигән темага телдән журнал чыгарабыз. Аның эпиграфы итеп:
Слайд 6Журналыбызның 1 нче битен ачыйк .
Халкыбыз элек-электән “Чисталык”,”Пөхтәлек”,”Кыюлык”, “Батырлык”,
дигән сүзләрне еш кулланган,үзендә шул сыйфатларны тупларга тырышкан . Кеше шулай әдәпле булырга өйрәнгән.
Слайд 7Без бер көндә генә дә күпме кеше белән очрашабыз . Иң
беренче чиратта аларның тышкы кыяфәтенә,йөзенә һәм ничек киенүенә игтибар итәбез. Әдәпле кешене әллә каян күреп алабыз.
Слайд 8 Йөзенә карап, кешенең нәрсә турында уйлавын, фикерен, кәефен, характерын
белә алабыз. “2”ле алсагыз , кайгырасыз, ә “5” ле алсагыз , шатланасыз.Уйлану , үзеңне гаепле итеп сизү, алдалау нәрсәдер яшерү хисләре дә йөзебездә “языла”.
Слайд 9 Кайбер кешенең йөзе бик кырыс, хәтта усал да була. Андыйлар
белән сөйләшү дә, дуслашу да бик авыр. Без еш кына “Аеың нинди кеше булуы йөзенә язылган”, дигән сүзләрне ишетәбез.
Слайд 10 Сез кесәгездә көзге йөртәсездер , көзгегә карап йөзегезне үзгәртү
күнегүләре ясагыз (уйланыгыз, үзегезне гаепле итеп сизегез , күзләрегезне як-якка борыгыз , каш сикертегез, усал итеп карагыз). Кайсы очракта сез үзегезгә матур булып күрендегез?(Укучыларның җавабы тыңлана).
Слайд 11 Әйе,укучылар, йөз-бит, кыяфәт- кешенең күңел көзгесе ул , ә
үзендәге эчке кичерешләрне тыя белү зур осталык сорый. Мондый ямсез билгеләрне йөзегездә чагылдыра күрмәгез, болар сезнең матур, нәфис битегезне ямсезли генә. Гел елмаегыз, матур итеп кенә көлегез.
Слайд 12 Көлә белеп көләргә кирәк
Кайберәүләр:”Моның нәрсәсе бар, без көләргә яратабыз”,-
дип әйтер . Ләкин урынлы көлә белегез. Мәсәлән, көлкеле вакыйга, хәл булганда көлсәң, сиңа башкалар да кушылып көлә ,ял итеп ала. Көлү кешенең кәефен күтәрә . Әгәр дә инде башкалар көлеп беергәч, шаркылдап көлүегезне дәвам итәсез икән “,-дип уйларга мөмкин
Слайд 13Көндәлек тормышта кешеләр белән очрашканда, без һәрвакыт бер сүзне еш кабатлыйбыз.
Ул нинди сүз?
Слайд 14Әйе,ул “Исәнмесез!” дигән сүз. “Телдән журналның” бу битен дә “Исәнмесез”! дип
атадык. Дәресне елмаеп исәнләшүдән башлыйбыз. Күршеләр һ. б белән дә елмаеп исәнләшәбез . Радио һәм телевизордан дикторларның “Хәерле иртә, милләттәшләр!”дигән ягымлы тавышларын ишетәбез.
Слайд 16Мәктәп коридорында бер төркем укытучылар сөйләшеп тора . Класс җитәкчесен күреп
алдым да: “Исәнмесез, Галия апа”- дип узып киттем. Мин дөрес эшләдемме?”
Слайд 17 2 нче укучы
Мин, Рәмисне уйнарга чакырмакчы булып,аларның өйләренә бардым
. Ишекне әнисе ачты. Шунда мин:”Рәмис өйдәме?”-дип сорадым. Мин нинди ялгыш җибәрдем? Миңа бу очракта нинди сыйфатлар җитешми? (Игтибарсызлык).
Слайд 18 -Исәнләшү сүз башлап җибәрү өчен ачкыч та булып тора. Кешенң
эчке културасын беләсең килсә, аның белән гәп кор,диләр. Сөйләшә, әңгәмәдәш була белү дә кирәк безгә.
Слайд 19Әдәпсез сөйләшкән кешеләрне еш очратабыз
1. Үзе сөйли, үзе башын боргалый.
2. Сөйләшкәндә бармагы белән төртеп күрсәтә.
3.Аякларын бер урында гына тота алмый.
4. Иптәше белән сөйләшә , үзе читкә карый.
5. Сөйләшкәндә пәлтә сәдәбен боргалый.
6. Кеше сүзен бүлдерә дә, үзе сүз башлый.
7. Үзе сөйләшә, үзе көнбагыш ашый.
3.Аякларын бер урында гына тота алмый.
4. Иптәше белән сөйләшә , үзе читкә карый.
5. Сөйләшкәндә пәлтә сәдәбен боргалый.
6. Кеше сүзен бүлдерә дә, үзе сүз башлый.
7. Үзе сөйләшә, үзе көнбагыш ашый.
Слайд 20“Шифалы сүзләр”
Рәхим итегез.
Хәерле иртә.
Гафу итегез. Хәерле көн.
Рөхсәт итегез. Хәерле кич.
Исәнмесез. Мөмкинме?
Сау булыгыз. Рәхмәт.
Хушыгыз. Зинһар.
Юлларыгыз уң булсын Армый эшләгез.
Гафу итегез. Хәерле көн.
Рөхсәт итегез. Хәерле кич.
Исәнмесез. Мөмкинме?
Сау булыгыз. Рәхмәт.
Хушыгыз. Зинһар.
Юлларыгыз уң булсын Армый эшләгез.
Слайд 21Әниләргә, әбиләргә, әтиләргә нинди матур сүзләр әйтеп була?
Кадерле әнием, кадерле
әбием, алтыным,сөеклем, бәгырем,киңәшчем һ.б
Слайд 22“ Гигиена һәм сәламәтлек”
Ислам әхлагында тәнне, киемне, урын-җирне һ. б.
чиста тоту турында әйтелә. Каюм Насыйри да “Тәрбия китабы” нда “ Кешенең чисталыгы- намусында” икәнлеген әйтә. Чиста һәм пөхтә булу – кыйммәтле сыйфатларның берсе.
Слайд 23Чисталыкка сезнең мөнәсәбетегез нинди?
1.Кулларыгызны өстәлгә куегыз. Кулыгыз чистамы,тырнаклар киселгәнме?
2.Күлмәк,
чалбар үтүкләнгәнме?
3.Муен, колаклар юылганмы?
4.Тешләр чистартылганмы7
5.Аяк киемегез кремланганмы?
6.Кесәгездә куляулык бармы?
3.Муен, колаклар юылганмы?
4.Тешләр чистартылганмы7
5.Аяк киемегез кремланганмы?
6.Кесәгездә куляулык бармы?
Слайд 24“Игелеклелек, шәфкатлелек”
Тамагы тук , өс-башы бөтен булса да, кеше үзен
бәхетле итеп сизә. Куанычлы эшләребез дә бәхет . Ә бәхетнең дә иң-иң олысы була икән. Ул - әтиле-әниле,
аларга игътибарлы
һәм мәрхәмәтле булу.
аларга игътибарлы
һәм мәрхәмәтле булу.
Слайд 25Әниләргә,әтиләргә, укытучы апаларга нинди матур сүзләр әйтеп була?
Әниләргә- алтыным, бергенәм
сөеклем, бәгрым һ.б. әтиләргә- кадерлем ,яклаучым, матурым һ. б.укытучы апаларга- хөрмәтле, яраткан укытучым, киңәшчем.
Слайд 26 ...- ма;
...- ма;
... –мә; ...- мә;
Шушы кушымчаларны кушып, кайсы эшләрне эшләргә яравын , ә кайсыларын ярамавын аңлаткан сүзләр әйтегез.
Мәсәлән: алдама, мактанма, бозма, сугышма, бәрмә, сукма, тәртип бозма, уссаланма һ.б.
Слайд 27“Соңгы сүз”
Бер малай әнисе белән генә тора. Ул, улы начарлык
эшләгән саен, рәшәткәгә бер кадак кага бара. Еллар уза, бала үсеп буйга җитә . Армиягә барып кайта . Беркөнне ул кадакларга игтибар итә һәм әнисе янына килә . Әни , нигә син шулай күп итеп кадаклар кактың ?- ди. Әнисе: “Улым, менә син бер начарлык эшләгән саен мин бер кадак кага бардым. Күрәсеңме, ничаклы алар?”-ди. Улы уйга кала һәм гел яхшылыклар гына эшләргә сүз бирә. Шулай эшли дә. Менә ул да олыгая, әнисе дә карчыкка әйләнә.
Слайд 28Әнисе янына беркөнне килә дә: “Әни, кара әле, рәшәткәдә бер кадак
та калмады. Мин яхшылык эшләгән саен берсен ала бардым. Начарлыкларыма каршы яхшылык эшләдем”-ди. Ә әнисе болай ди: “ Улым, әйе син күп яхшылыклар эшләдең һәм , шулай итеп, начарлыкларыңны бетердең дә кебек, тик әнә , кара әле рәшәткәләргә, никадәр кадак эзләре. Аларның эзләре калган бит”, - ди.
Слайд 29 “Яхшы сүз – җан азыгы”
Яхшы сүзне җаның тели синең,
Начарлыктан
күңел көрсенә
Ә син үзең андый яхшы сүзне
Әйтәсеңме башка кешегә?
Ә син үзең андый яхшы сүзне
Әйтәсеңме башка кешегә?
Слайд 30 Тән ярасы төзәлә, җан ярасы төзәлми.
Җылы җил бозны ,
яхшы сүз җанны эретә.
Яхшы сүз- җан азыгы, яман сүз- баш казыгы.
Яхшы сүз- җан азыгы, яман сүз- баш казыгы.
Слайд 31 Начар сүз әйтеп , өлкәннәрнең хәтерен калдыргансыз икән, гафу үтенегез.
Үз гаебеңне таный белү, гафу үтенә белү – бик кирәкле сыйфат.
Слайд 32“Исәнмесез”, диеп башлыйм сүзем,
Танышулар шулай башлана.
“Исәнмесез”, диеп сүз башласам,
Бәхетем
арта, күңел шатлана.
Слайд 33Яхшы сүзне җаның тели синең,
Начарлыктан күңелең көрсенә.
Ә син үзең андый яхшы
сүзне
Әйтәсеңме башка кешегә?
Әйтәсеңме башка кешегә?
Слайд 35Безнең халык кунакчыл:
“Якты чырай , такта чәй “, - дип
Каршы ала
кунакны.
Ата- баба гадәтләрен
Ата- баба гадәтләрен
Слайд 37 Без – бәхетле халык. Туган телебез – бөек Тукайлар, Җәлилләр
теле. Телебез матур сүзләргә бик бай. Шуларның кадерен белеп яшик, дуслар!
Слайд 38 Таза булыйк, матур булыйк, күркәм булыйк.
Сөйләшкәндә матур сүзләр генә
сөйлик.
Рәнҗемәсен, боекмасын дисәң күңел,
Изге сүзләр, җылы куллар, шатлык кирәк!
Рәнҗемәсен, боекмасын дисәң күңел,
Изге сүзләр, җылы куллар, шатлык кирәк!
