Презентация, доклад на тему Фатих Кәрим- герой шагыйрь

Кәрим- герой шагыйрь»


Төзеде: 1 нче квалификацион категорияле
татар теле һәм әдәбияты укытучысы
Нуруллина Резидә Исмәгыйль кызы

Түбән Кама
2015 ел

Гомерең озын була.”

губернасы Бәләбәй өязе (хәзерге Башкортстан Республикасының Бишбүләк районы) Ает авылында мулла гаиләсендә туа. 

Ул Дим буеның искиткеч табигать кочагында саф күңелле, кызыксынучан бала булып үсә. Ләкин тормыш кырыс һәм көтелмәгән борылышларга бик бай. Фатихка 9 яшь булганда аның әтисе авырып үлә һәм ул әнисе белән абыйсы тәрбиясендә кала. Фатих 1919нчы елда үз авыл мәктәпләренә укырга керә һәм башлангыч белемне шунда ала.

инде Казанга килә һәм 1925нче елның көзенә кадәр балалар йортында тәрбияләнә. Фатих язмыш авырлыклары каршында бөгелеп кала торган егет булмый, ул белемгә, яңарышка омтыла. Казанда җир төзү эшләре техникумын тәмамлый. Ф. Кәрим гомере буе үзлегеннән белем ала, читтән торып та укый. Тынгысыз иҗат кешесе буларак ул бөтен җиргә дә өлгерә: шигырьләр яза, журналист булып та эшли, мәктәп әдәби түгәрәкләренә дә җитәкчелек итә, активист буларак күп йөри, күпне күрә.

тартыла. А. Алиш, Г.Минский, М. Әмир һәм башка бик күп дуслар таба.

беренче рәттә Фатих Кәрим.

итеп билгелиләр. Монда ул 1937 елның маена кадәр эшли. Бу – Ф.Кәримнең иҗат һәм җәмәгать эшендә кайнап, әдип буларак үсү һәм формалашу еллары. 1929 елдан хәвефле 1937 елга кадәрге чагыштырмача кыска вакыт эчендә аның ун китабы басылып чыга

кагына.
Кагына да уйнап очып китә
Син яшәгән өйләр ягына.
Ә мин калам тынчу таш төрмәдә,
Тимер рәшәткәгә баш иям.
Өзелергә җитеп сыкрый күңлем
Сагынудан сине, Кадриям!

бушап торган арада да ул 150 дән артык шигырь, 8 поэма, 1 баллада, 2 повесть, 1 драма әсәре иҗат итә.

Ф. Кәримгә яшьлегеннән үк таныш. Бу гомерлек дустына шагыйрь иң тирән серләрен ача, аның киңәшләрен яшәү принцибы итеп ала.

“Зайцева Гора” биеклеге өчен сугышканда аягы яраланып, госпитальгә эләгә. 1942 нче елның беренче маенда дәваланып бетү өчен Казан госпиталенә җибәрелә.

Фатих Кәрим фронтның алгы сызыгында була, солдат һәм кече офицер, взвод командиры сыйфатында Мәскәү яныннан алып Көнчыгыш Пруссиягә хәтле сугышчан юл уза, Украинаны, Белоруссияне, Карпат илләрен азат итүдә катнаша, ике тапкыр яралана, шәхси батырлыклары өчен орден-медальләр белән бүләкләнә. Ә сугыш бетәргә санаулы көннәр калганда, 1945 елның 19 февралендә, Көнчыгыш Пруссиядәге соңгы сугышларның берсендә утыз алты яшьлек шагыйрь дошман пулясыннан һәлак була. Күмелгән урыны шундагы Туганнар каберлегендә.

чәчәк, Алар безнең изге җиребездә Бәхет гөле булып үсәчәк!

күтәрелгән гади солдатның сугыш кырындагы батырлыгы, эчке кичерешләре, ватандарлык хисләре, сөйгәненә, гаиләсенә, апа-сеңелләренә, абый-энеләренә, әти-әнисенә, туган җиренә, туган халкына булган олы мәхәббәте, тыныч тормышка сусау-җирсү сагышлары гаҗәеп тәэсирле, эмоциональ тирәнлек белән сурәтләнәләр.

Ватаным… Үләм икән, үкенечле түгел Бу үлемнең миңа килүе, Бөек җыр ул — Бөек Ватан өчен Сугыш кырларында үлүе. «Ватаным өчен»

гуманист, сөям дөньяны, Акмасын, дим, җирдә кеше каны,  Гуманизм — минем байрагым. «Мин — гуманист» — дидем, үземме  Бу кешенең гомерен бетердем...  Юк, кеше гомерен бетермәдем,  Сабыйларның яшен суыручы,  Бәхет бакчаларын корытучы,  Иң әшәке кортны үтердем. «Мин- гуманист»

турында уйлама,  Илең турында уйла,  Илең турында уйласаң,  Гомерең озын була. «Сөйләр сүзләр бик күп алар»

Җырчы Һәм Солдат. Аның Казан Музеенда Изге Реликвия Булып Саклана Торган Шинеле Генә Түгел, Кулъязмаларының Соңгы Битләренә Кадәр Пулялар Белән Тишкәләнеп Беткән”. Луи Арагон

“Дөнья хәлләре кискенләшкән саен нигәдер Фатих Кәрим кебек кешеләр искә төшә. Ә бит Фатих Кәрим – Бөек Ватан сугышы шагыйре. Бугенге дөнья белән узган сугышның арасы нигә шулай якыная? Ике кырыс чор. Татар совет поэзиясендә шул чорны Фатих Кәримнән дә тулырак чагылдырган башка бер шагыйрь дә юк. Кенигсберг янында сугышның бөек үренә күтәрелде, үзенең иҗат үренә күтәрелде, үз шөһрәтенә шул солдат үреннән карап үлде. Үзенә йөкләнгән зур эшне башкарып китте шагыйрь.”
Сибгать Хәким

тойгы, хис кешесе, Яратам мин кошлар сайравын. Мин – гуманист, сөям дөньяны, Акмасын, дип, җирдә кеше каны, Гуманизм – минем байрагым.

гөле” әсәрен сәхнәләштерде. Рәсемнәрдә спектакльдән күренешләр