Слайд 2Сабақтың тақырыбы: Ж. Жабаев «Аттандыру»
Сабақтың мақсаты: а). Білімділік: оқушыларға ақын өмірі
туралы шолу жасау, өлеңнің мазмұнын меңгерту.
ә). Дамытушылық:оқушылардың ой-өрісін, ойлау , есте сақтау қабілеттерін дамыту.
б). Тәрбиелілік: білімділікке, әдебиетті сүюге, адамгершілікке, имандылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ-жауап,салыстыру.
Сабақтың түрі: жаңа тақырыпты түсіндіру.
Көрнекілігі: ақын портреті.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі: оқушыларды түгендеп, сабаққа назарын аудару.
Слайд 3ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: Ж. Аймауытов «Күн менікі» әңгімесінің мазмұнын сұрау.
-Әңгімеде
көш қалай суреттеледі?
-Қазақ халқы қандай жағдайларға байланысты көшкен.
-Көштің сән-салтанаты кімдердің үлесіне тиеді.
Слайд 4ІІІ. Жаңа тақырып.
Ж.Жабаев 1846 жылы ақпан айында, қазіргі Жамбыл облысының Жамбыл
тауының бауырында туылған. Әкесі Жапа анасы Ұлдан.Әкесі Жапа Екей руының ішіндегі шаруасы шайқалған кедейлердің бірі болған. Жамбыл ес білгеннен байлардың қойын баға жүріп, өлең айтуға әуестенеді, өзімен бірге мал бағып жүрген балалардың алдында өлең айтады, ол көбіне Сүйінбай сынды атақты жыршының өлеңдерін жатқа айтады, кейде өз жанынан да өлең құрастырып айтып жүреді. Ол қолына домбырасын алып, аты бүкіл Жетісу еліне тараған атақты ақын Сүйінбай Аронұлының үйіне барып бата алады.
Ұлы Отан соғысы жылдарында да халық майданға аттандырған әке, аға, бала, туыстарына жақындарына арнап қоштасу өлендерін шығарған. Соның бірі-бүгінгі сабағымызда өтетін өлеңіміз Жамбылдың «Аттандыру» өлеңі.Бұл өлеңде әкенің баласын майданға аттандырарда оң сапар тілеп, бата бергені туралы жазылған.Бата берумен бірге қоштасу сарыны да бар.
Слайд 5Жамбылдың ұйықтайтын бөлмесі
Жамбылдың жұмыс кабинеті
Слайд 8Жамбылға қырғыз ақындарының тартуы
Аттандыру
Атаңнан бата ал балам,
Арғымақ атқа мін, балам!
Ақ сақалым желбіреп,
Артыңнан қарап мен қалам;
Құлағыңда,құлыным,
Дауысым жүрсін жырлаған.
Алғадайым арлы едің
Ата сөзін сыйлаған;
Перзентімнің алды едің
Көңілімді қимаған.
Аттандырдым майданға
Аман-есен жүр, балам!
Абыройға ие бол,
Ағат баспа,бір қадам!
Атаң берген батаңа
Ел қадірін біл,балам!
Сынға түскен бұл заман.
Саған айтқан сөзімнен
Сабақ алсын тыңдаған.
Айтылған сөз деп ұқсын
Аңғарлы жан «бұл заман».
Хош, хош балам, хош балам!
Мәнісін ұқ батаның,
Борышын өте Отанның.
Амандық пен саулықты
Менде тілеп отырмын.
Аман барып, сау қайтып
Берсін жолдың төтесін.
Екі жылдық міндет
Абыроймен өтелсін
Бере берсін тілеуді,
Бейбітшілік жасасын!
Слайд 11Бата беру-адал ниет, жақсы тілек білдірудің ұлттық дәстүрі.Бата беретіндер, көбінесе көпті
көрген ақсақалдар мен кемеңгер даналар, дуалы ауыз билер болып келеді.
Бата- қосылғанда қуат, қиналғанда медет беріп, әрбір әрекетке даңғыл, жол ашып, бәле жаладан қорғайды деп есептелген.
Қазақ халқының ежелден келе жатқан рухани қазынасының бірі-бата сөздер.»Жаңбырменен жер көгерер, батаменен ел көгерер», «Көп тілеуі- көл» деп ұққан қазақ халқы келер ұрпаққа бата беріп, ақ тілек, адал ниет білдіруді дәстүр тұтқан.
Бата тілектрдің түрлері көп. Жаңа түскен жас келінге, ел қорғаушы азаматқа, жас нәрестеге, асқа берер батадан басқа көшіп-қонуға, бие-байлауға т.б берер бата түрлі-түрлі болып келеді.
Оң бата- тілектермен бірге теріс бата беруде өмірде кездеседі.
Қоштасу бұл жырлардың мазмұны, сыр сипаты әр алуан болып келеді. Мысалы: өмірмен қоштасу, туған жермен қоштасу, жақын достан, жүйрік аттан, қыран құстан айырылу, жақын адамын ұзақ сапарға аттандыруда қоштасу тағы басқа.
Слайд 12Ой қозғау.
- Бата туралы және оның қазіргі жағдайда қалай орындалып жүргендігі
жайында айтып беріңдер.
- Екі батаның айырмашылығы туралы әңгімелеңдер.
- «Саған айтқан сөзімнен , Сабақ алсын тыңдаған » деген жолдардың мағынасынан нені ұқтыңдар?
- Өздерің естіген,білетін баталарың туралы айтыңдар.
Слайд 14 Сабақты қорыту.
Өлең кімге арналады? Оны қай жолдардан байқадыңдар?
Әкенің балаға берген
батасын өлеңнің мазмұнынан қалай байқадыңдар?
Өлең жолдарына сүйене отырып,Алғадайдың адамгершілік қасиеттерін атаңдар.
Үйге тапсырма: Өлеңді жаттау.
Оқушы білімін бағалау.