Презентация, доклад на тему Қазақтын улттык -музыкалық аспаптары

:

Аспаптар

Музыка тыңдау:

Аспаптар дыбысы , күйлер , әндер .

білуге үйрету. Музыка сауатын дамыту. Халық мұрасын қадірлеп , қастерлеуге тәрбиелеу.

.

Барысы :

І . Ұйымдастыру кезеңі :
ІІ . Үй тапсырмасын сұрау . Сұрақтар беру .

қайталау :

1 . « Сәлем саған мектебім » Л. Хамиди. 2 – шумақ .

( Сенен біліп шығармын ,
Аспан барын күн барын .
Сен арқылы ұғармын ,
Жұмбақ әлем сырларын . )

2 . « Отан » Л. Хамиди. 1 – шумақ .

(Отаным , кең далам орманды,
Болаттан соғылған қорғанды .
Бақыттың , шаттықтың мекені ,
Қолдаймын , қорғаймын ордамды).

3 . « Тойбастар » М. Қойшыбаев . 3 – шумақ

( Әлемде той деп бүгін жар саламын ,
Қонақтарды құрметпен қарсы аламын .
Төрлетіңдер , достарым , төрлетіңдер ,
Сіздер үшін біз бүгін ән саламыз .)

бойынша ретімен орналасуы .

б) Музыкадағы дыбыс арасын есептеу бірлігі қалай аталады ?

( Тон , жарты тон . Жарты тон – ең жақын орналасқан
екі дыбыстың арақашықтығын есептеу бірлігі .
Мысалы : ми – фа , си – до аралығы . )

жанрлары:
ән,
күй,
терме,
айтыс,
жыр.

күй орындау дәстүрінде пайдаланады.
2 ішекті, 3 ішекті , пішіні әртүрлі түрлері кездеседі.

сол қол саусақтары тырнақтарының сыртын ішекке тигізу арқылы ойналады . Аспаптың шанағы терімен қапталып , ысқыштары мен ішектері жылқының қылынан жасалады . Ертеде қобызды бақсылар құдіретті күш ретінде пайдаланған . Қазір , ішектері сымнан жасалған төрт ішекті түрі бар .

Жеті қазына », « Жеті хан », « Жеті және ән » сөздерінің бірігуінен құралған деген пікірлер бар . Аспап тұтас ағаштан ойылып жасалып , шанағы көн терімен қапталады . Тиек орнына асық қойылады .

Аңға шыққанда, діни жоралғыларда, жауынгерлік жорықтарда пайдаланылған.

Шаңқобыз өңделген ағаш таспалардан, темір текшелерден жасалған . Дыбысы ұзындығы мен қалыңдығына байланысты өзгеріп тұрады .

сілкімелі аспаптарды ұлттық билерді сүйемелдеу үшін қолданған .

Үрлеп ойналатын аспаптардың мүйіз сырнай , ұран , сыбызғы , сазсырнай , тастауық , үскірік , желбуаз деген түрлері кездеседі .Сазсырнай – саздан жасалған , қоңыр үнді болып келеді . Үскірік үні құстың дауысына ұқсас . Бұл аспаптармен халық әндерін орындаған .

жылы «Қазақтың музыкалық аспаптары»
атты жинағы жарық көрген.

Әні : Талғат Нағашыбаев
Сөзі : Асқар Кіребаев

1 . Қазақтың киіз үйінде ,
Бұралған сұлу биінде .
Тарихтың сыры жатқандай ,
Сыршылда терең күйінде .
Қайырмасы :
Домбыра сырлас егізім ,
Сыралғы мұңдас қобызым .
Сызылған саздан жаралған ,
Адамдық менің негізім .
2 . Қайыңның тартып безінен ,
Қасиетті саз боп бекіген .
Сыңғырлап сазды саз төгер ,
Жеті ішекті жетіген .
Қайырмасы :

.