Презентация, доклад на тему Мастацкая функцыя алюзіі ў творах М.Багдановіча

жанра ён не звяртаўся, яго пяром вадзіла шчырае жаданне ўзняць родную літаратуру на новую вышыню» Р. Шкраба

125 год з дня нараджэння Максіма Багдановіча

школа»

Тэма даследавання: Мастацкая функцыя алюзіі ў лірыцы М. Багдановіча (на матэрыяле зборніка «Вянок»)










Выканала:
Сліж Наталля,
вучаніца 10 класа

Кіраўнік:
Качынская Т. К., настаўнік
беларускай мовы і літаратуры Гародзькі, 2017

даследавання з’яўляецца алюзія як стылістычны прыём у паэзіі Максіма Багдановіча

далучыцца да каштоўнасцей сусветнай культуры і для наладжвання міжкультурнага дыялогу.

Вызначыць разнавіднасці алюзіі ў лірыцы Максіма Багдановіча;
3. Паказаць мастацкую ролю алюзіі да фальклорных і міфалагічных матываў, літаратурных твораў са зборніка Максіма Багдановіча «Вянок»;
4. Скласці даведнік «Тэксты-донары».

спісам выкарыстаных крыніц.

Практычная накіраванасць работы:
выкарыстанне алюзіі як мастацкай функцыі пры характарыстыцы літаратурных твораў у 9-11 класах.

М. Багдановіча нельга не звярнуць увагу на выкарыстанне ім такога незвычайнага стылістычнага прыёму як алюзія.
АЛЮЗІЯ (фр. allusion намёк - лат. аlluderе намякаць) рытарычная фігура, што складаецца ў спасылцы на гістарычную падзею ці літаратурны твор. [Слоўнік замежных слоў рускай мовы]

Такі стылістычны прыём як алюзія я даследавала ў М.Багдановіча: “Па-над белым пухам вішняў, Быццам сіні аганёк, Б’ецца, ўецца шпаркі, лёгкі Сінякрылы матылёк.”, а маркерам ці рэпрэзентам алюзіі з’яўляецца верш П.Верлена: “Струил закат последний свой багрянец,
Ещё белел кувшинок грустных глянец,
Качавшихся меж лезвий тростника,
Под колыбельный лепет ветерка… “.

ўказанне ці выразны намёк на нейкі літаратурны, гістарычны, міфалагічны ці палітычны факт. Увогуле, алюзія як стылістычны прыём вельмі інфарматыўная.

час даследчай работы над алюзіяй ў лірыцы М. Багдановіча, мы вылучылі найбольш часта ўжывальныя разнавіднасці: - фальклорныя; - міфалагічныя; - літаратурныя…

А іх мастацкая функцыя заключаецца ў далучэнні да каштоўнасцей сусветнай культуры. Напрыклад, алюзія да вітання рымскіх гладыятараў імператару Цэзару: «Ave, Cesar, imperator morituri te salutant», а ў Багдановіча «Ave, mare, morituri te salutant»

ж тая крынічанька,
Што голуб купаўся?» Максім Багдановіч

Беларуская народная песня “А дзе ж тая крынічанька”
Ох, жаль, жаль будзе, вазьмуць яе людзi,
Ох, жаль, жаль будзе, маёй не будзе.
..А дзе ж тая крынiчанька - засарылася.
А дзе ж тая дзяўчынанька - зажурылася.

Фальклор з'яўляецца адным з найважнейшых сродкаў узбагачэння літаратуры і творчасці многіх пісьменнікаў. Так, Маскім Багдановіч вельмі добра ведаў фальклорную спадчыну свайго народа і часта з’вяртаўся да песеннага фальклору. Алюзіі да фальклорных твораў Максіма Багдановіча часта выкарыстоўваюцца ў яго вершах. І гэта вельмі добра бачна ў наступных радках «Вечара»:

Максіма Багдановіча, адыгрывала важную ролю ў даследаванні рэальнага гістарычнага жыцця. Звяртаючыся да фальклору, ён не толькі пераказвае, але і літаратурна апрацоўвае яго ўнутры.

для Багдановіча яшчэ адной спробай пазнання далёкай радзімы праз загадкава - рамантычныя легенды і паданні.
«У зачараваным сне», алюзія значна пашырае міфалагічны кантэкст усяго цыкла. Часта пісьменнік карыстаецца онімамі-алюзіямі (Вядзянік, Русалка, Лясун…).
У вершы «Вадзянік» вобраз падводнага царства набывае чыста дэкаратыўныя функцыі, паглыбляючы рамантычныя ўспрыманні роднай прыроды («…Сівавусы, згорблены. Я залёг між цінай…// Твар твой аблутаны, быццам павуцінай,// Засыпаюць грудзі мне жоўтыя пяскі»). Алюзія тут як стылістычны прыем, які скіраваны на таямнічай, чароўнай атмасферы.

пейзажныя малюнкі, надаваць ім своеасаблівы нацыянальны каларыт, ствараць арыгінальныя жанрава-стылістычныя формы беларускай літаратуры.

не вее, сціхнуў вецер,
I волен лёгкіх санак бег.
Максім Багдановіч

Афанасий Фет «Ночь светла, мороз сияет»
Ночь светла, мороз сияет,
Выходи - снежок хрустит;
Пристяжная озябает
И на месте не стоит.

Літаратурныя алюзіі і цытаты ўяўляюць сабой адметныя стылістычныя сродкі, што выкарыстоўваюцца аўтарам тэксту для стварэння мастацкага вобраза шляхам адпраўкі да іншых твораў.

Вершы М.Багдановіча пераклікаюцца з вершамі Фета.
Заўважым, што ў А.Фета і ў М.Багдановіча вобразная сістэма пабудавана амаль на тых жа, паэтычных сродках, пейзажных рэаліях, адценнях і колерах.

твораў ўяўляе сабой з'яву надзвычай цікавую і шматпланавую.
Адным з першых, хто глыбока пранікся жаданнем далучыць нацыянальную літаратуру да сусветнай мастацкай культуры, быў М. Багдановіч.

алюзія (франц. аllusion «намёк») вызначаецца як стылістычны прыём, які заключаецца ў асацыятыўнай адсылцы да вядомага факта.

2. Выкарыстанне разнавіднасцей алюзіі да фальклору, міфалогіі і літаратурных твораў у лірыцы Максіма Багдановіча, адыграла важную ролю ў мастацкім даследаванні рэальнага жыцця і вызначэнні месца чалавека.

3. Мастацкая роля алюзіі да фальклорных і міфалагічных матываў, літаратурных твораў сведчаць аб свядомай эстэтычнай устаноўцы, арганічнай сувязі з мастацкім набыткам чалавецтва.

125 год з дня нараджэння