Презентация, доклад на тему Ғылыми-зерттеу жұмысының тақырыбы:“Семей өңіріндегі алғаш ашылған жәрмеңкелер тарихы”

Содержание

ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫНЫҢ МАҚСАТЫ:Семей өңіріндегі алғашқы жәрмеңкелердің тарихи құрылуына талдау жасау зерттеу жұмысының басты мақсаты болып табылады

Слайд 1Ғылыми-зерттеу жұмысының тақырыбы:
“СЕМЕЙ ӨҢІРІНДЕГІ АЛҒАШ АШЫЛҒАН
ЖӘРМЕҢКЕЛЕР ТАРИХЫ”

Ғылыми-зерттеу жұмысының тақырыбы:“СЕМЕЙ ӨҢІРІНДЕГІ АЛҒАШ АШЫЛҒАН ЖӘРМЕҢКЕЛЕР ТАРИХЫ”

Слайд 2ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫНЫҢ МАҚСАТЫ:

Семей өңіріндегі алғашқы жәрмеңкелердің тарихи құрылуына талдау жасау зерттеу

жұмысының басты мақсаты болып табылады


ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫНЫҢ МАҚСАТЫ:Семей өңіріндегі алғашқы жәрмеңкелердің тарихи құрылуына талдау жасау зерттеу жұмысының басты мақсаты болып табылады

Слайд 3


Семей қаласының сауда орталығы ретінде атқарған қызметі мен маңызының ерекшеліктерін анықтау
XIX ғасырдағы сауда сипатының өзгеруінің нәтижесін көрсету
Семей өңіріндегі жәрмеңкелік сауданың қалыптасуы мен дамуына жан жақты, толық мағлұмат беру
Жәрмеңкелік сауданың кеңінен өріс алуының бірқатар себептеріне тоқталу
Семей өңірінде сауда орындарының, жәрмеңкелердің ашылуы қаламызда халық санының өсуіне, қалада сауда мәдениеті дамуының ерекшеліктері негізінде талдау жасау
Жәрмеңкелер жайлы құжаттар мен деректерді саралап, сауда-саттық саласындағы қызметіне талдау жасау



















Ғылыми-зерттеу жұмысының міндеттері:


Слайд 4




XVIII ғасырдың аяғы – XX ғасырдың басы.
Семей облысы, яғни Семей

облысына қарасты Өскемен,Зайсан,
Қарқаралы,
Павлодар,Семей уездері.

Ғылыми-зерттеу жұмысының хронологиялық, географиялық ауқымы:

Семей өлкетану мұражайындағы экспонат: Семей облысының картасы 1854жыл

XVIII ғасырдың аяғы – XX ғасырдың басы. Семей облысы, яғни Семей облысына қарасты Өскемен,Зайсан,Қарқаралы,Павлодар,Семей уездері.Ғылыми-зерттеу жұмысының хронологиялық,

Слайд 5Семейдегі сауда орындары XVIII ғ
Базар алаңы
Қаланың шығыс бөлігі 1867 ж
Бородин

алаңы

Көпестердің сауда үйі

Семей сауда- саттықтың ірі орталығы болды. Бұл туралы Омбы қаласында көлемді архив томдары бар. Семей қаласының саудагерлері: Плещеев, Арафьев, Мусиндер, Баймұратов, Каукенов т.б. болған. 1760 жылы Семейде азиялық көпестермен және шекаралық шептерге таяу көшіп- қонып жүрген қазақтармен сауда байланыстыратын ұлғайту үшін айырбас, сауда сарайы салынды. 1778 жылы ол Ертістің оң жағалауына көшірілді. Семейде айырбас сарайының ашылуына тек орыс саудагерлері ғана ықпал еткен жоқ, айырбас сауданың дамуына Әбіл-Мәмбет ханның баласы Орта жүздің сұлтаны Әбілфайыз да ықыласты болды. [4,32].

Семей сауда- саттықтың ірі орталығы

Семейдегі сауда орындары XVIII ғ Базар алаңыҚаланың шығыс бөлігі 1867 жБородин алаңыКөпестердің сауда үйі   Семей

Слайд 6ЖӘРМЕҢКЕЛІК САУДАНЫҢ ДАМУ СЕБЕПТЕРІ:




Біріншіден,

Қазақстанның негізгі халқы көшпелі бол-ды және жартылай көшпелі өмір салтын кешті.


Екіншіден, қазақтың кең- байтақ даласындағы жол жүйесі нашар дамыған еді.

ЖӘРМЕҢКЕЛІК САУДАНЫҢ ДАМУ СЕБЕПТЕРІ:       Біріншіден, Қазақстанның негізгі халқы көшпелі бол-ды және

Слайд 7Семей қаласындағы өлкетану мұражайында




Тақырыпты зерттеуде Семей өңірінің алғашқы жәрмеңклеріне

қатысты нақты деректерге сүйене отырып тарихи білімдерді жинақтау тұрғысында зерттеудің методолгиялық негізі тарихи принциптер негізінде болмақ. Зерттеу жұмысын біріктіру-салыстыру, нақты тарихи және хронологиялық талдау әдістерін пайдалана отырып жазылды
Семей қаласындағы өлкетану мұражайында  Тақырыпты зерттеуде Семей өңірінің алғашқы жәрмеңклеріне қатысты нақты деректерге сүйене отырып тарихи

Слайд 8Орталықта жәрмеңкелердің құрылуы ,орналасуы және өткізу тәртібі жайлы мағлұматтар жинақтадық

Қазіргі заман

тарихын құжаттандру орталығын-дағы дерек көздерімен танысу
Орталықта жәрмеңкелердің құрылуы ,орналасуы және өткізу тәртібі жайлы мағлұматтар жинақтадықҚазіргі заман тарихын құжаттандру орталығын-дағы дерек көздерімен танысу

Слайд 9Семей сауда- саттықтың ірі орталығы болды. Бұл туралы Омбы қаласында көлемді

архив томдары бар. Семей қаласының саудагерлері: Плещеев, Арафьев, Мусиндер, Баймұратов, Каукенов т.б. болған. 1760 жылы Семейде азиялық көпестермен және шекаралық шептерге таяу көшіп- қонып жүрген қазақтармен сауда байланыстыратын ұлғайту үшін айырбас, сауда сарайы салынды. 1778 жылы ол Ертістің оң жағалауына көшірілді. Семейде айырбас сарайының ашылуына тек орыс саудагерлері ғана ықпал еткен жоқ, айырбас сауданың дамуына Әбіл-Мәмбет ханның баласы Орта жүздің сұлтаны Әбілфайыз да ықыласты болды. [4,32].


Деректерге жүгінсек:











«Всеподаннейше Вашего и.в. прошу всевысоччайше указать впредь, после всяких наших прошений и высочайшему двору Вашего.величество, посы-лать и пересылку людей чинить в состоящую поблизости кочевания нашего Семипалатинскую крепость......».

1762жылы 21 қантарда сұлтан Әбілфайыз император III Петрден Семей қамалында сауда-саттықпен айналысуға рұқсат сұрап, жазған хаты:

Семей сауда- саттықтың ірі орталығы болды. Бұл туралы Омбы қаласында көлемді архив томдары бар. Семей қаласының саудагерлері:

Слайд 10Семей көпестерінің сауда-саттықтағы атқарған маңызы

Семей өңірінің белгілі көпесінің бірі -Бұршақ Еспаев

еді.Ол Семей шаһарында туып, осы қалада 1889 жылы дүниеден өтті. Семей қаласында бірінші гильдиялы көпес атағын 1846 жылы қазақ арасында бірінші болып алды. Сондай саудадағы бірінші гильдиялы 1831 жылы Феодор Сергеевич Афонин деген көпес алды.1839 жылы татар байларының ішінен Садық Мусин 1793-1884 деген миллионер сондай куәлікті бірінші болып алды. Найманның байы Үкібай бірінші гильдияны 1881 жылы алды. Оның ұлы Қаражан мұндай атаққа 1903 жылы ие болды. Қаражан Үкібаев Семейде ет пен тері өнеркәсібінің негізін қалаған кісі еді. Семейдің Садық Мусин дейтін миллионері сібірдің бұландарының терілерін, кәмшаттан тігілген неше түрлі малақайларды жүздеген көліктермен әкелді

көпес Фатих Мусин

көпес Мусиннің үйі

көпес Мусиннің диірмені

М.В.Хамитов көпестің сауда үйі

Көпес Плещеевтің үйі

Семей көпестерінің сауда-саттықтағы атқарған маңызыСемей өңірінің белгілі көпесінің бірі -Бұршақ Еспаев еді.Ол Семей шаһарында туып, осы қалада

Слайд 11 1906 жылы Семей өңірінің әскери губернаторы берген

есеп бойынша «Семей өңірінде 1906 жылы 29 жәрмеңке болды, оның 18-ғана жұмыс істеп тұрған еді». Статистикалық комитет осы 18 жәрмеңкенің тауар айналымын есептеді.

Бұл жәрмеңкелердің тауар айналымы бойынша бірінші орынды Ботов жәрмеңкесі Қарқаралы уезіндегі алады. 1906 жылы сатылған тауары 2343613 сомды құрайды. Екінші тауар айналымы бойынша Семей уезі, Делбегетей жеріндегі Шар көктемгі жәрмеңкесі-333100 сом, Семияр станциясындағы Екатеринская жәрмеңкесі-308367 сомды құрайды. Павлодар уезі, Баян-Ауыл станциясындағы Покровская жәрмеңкесі-299560 сом, Песчан станциясындағы Рожденственская жәрмеңкесі -101850 сом, Үрлітүп селосындағы Спиридон жәрмеңкесі-190480 сом және тағы да басқа жәрмеңкелердің тауар айналымы 7590-83270 сом аралығында болды. Ең ірі мал сатылатын жәрмеңкелер Ботов және Шар көктемгі жәрмеңкелері [9,3].

1906 жылы Семей өңірінің әскери губернаторы берген есеп бойынша «Семей өңірінде 1906 жылы

Слайд 12Қоянды жәрмеңкесі
















Қоянды жәрмеңкесі
Қоянды жәрмеңкесі орналасқан Қарқаралы yeзi территориялық

бөлініс жағынан бұрынғы Семей губерниясына қарады. Қарқаралының ғана әлеуметтік-экономика-лық үрдістеріне әсер етіп қоймай, қазақ даласында сауда капиталының таралуына, өндіріс орталықтарының қалыптасуына, саяси-мәдени оқиғалар үрдісінің айшықтануына ықпалын тигізді.
Қоянды жәрмеңкесіҚоянды жәрмеңкесі   Қоянды жәрмеңкесі орналасқан Қарқаралы yeзi территориялық бөлініс жағынан бұрынғы Семей губерниясына қарады.

Слайд 13 1876 жылы 3 желтоқсанда Семей обылысының әскери губернаторы

В.Полтарацкийдің Батыс Сібір губернаторына Шар өзені бойындағы жәрмеңкенің ашылуы туралы жазған құжатында: «...Семи-палатинском уезде, в урочище Кара-мола уреки Чар, в 60 верстах на юг от юго-западе от Семипалатинска торговля увеличелась полным успехом, и ныне установились в названной местности две ежегодные ярмарки, помимо всякого официального разрешения и даже содействия, обещающие в непродолжительном времени немногим уступать в размерах оборота в Ботовской ярмарке» [1;62].
Осы деректерге сүйене отырып, Шар өзенінің бойындағы жәрмеңке 1876 жылдан бастап жұмыс істегендігі, оның Қоянды жәрмеңкесінен жылдық тауар айналымы кем түспегенін көруге болады. Шар өзенінің бойындағы Қара-мола жеріндегі жәрмеңке жылына екі рет өткізілетіндігі жазылған. Шар жазғы жәрмеңкесі 10 мамырдан 10 маусымға дейінгі аралықта және Шар күзгі жәрмеңкесі 10 қыркүйек- тен 10 қазанға дйін өткізілді. Жазғы жәрмеңкеде Зайсан, Өскемен уездерінен және Семей уезінің оңтүстіктегі ауылдарынан қой айдалып әкелінетін. Қара-мола жерінен Павлодар уезіне, Ресей жеріне қарамола бұқаларын табындап сатып алынды [1;62].
1877 жылы 14 ақпанда Қаржы Министірлігінен Батыс Сібір генерал-губернаторынан шар өзені бойындағы жәрмеңкенің ашылу жайында уведомлениесі келді. Бұл құжатта Қаржы министрлігі 464 бұйрығы бойынша Семей облысының басқармасына Шар жәрмеңкесінің ашылуына рұқсат берілгендігі жайлы жазылған [1;63].

Шар жәрмеңкесінің құрылуы

1876 жылы 3 желтоқсанда Семей обылысының әскери губернаторы В.Полтарацкийдің Батыс Сібір губернаторына Шар өзені

Слайд 14Семей губерниясындағы жәрмеңкелер 11.11.1927жыл
“Торговые связи Семипалатинсеого Прииртышья (XVIII начало -XXвв)” Құжаттар

жинағы №89 құжат,117бет
Семей губерниясындағы жәрмеңкелер 11.11.1927жыл“Торговые связи Семипалатинсеого Прииртышья (XVIII начало -XXвв)” Құжаттар жинағы №89 құжат,117бет

Слайд 15Назарларыңызға Рахмет!

Назарларыңызға  Рахмет!

Что такое shareslide.ru?

Это сайт презентаций, где можно хранить и обмениваться своими презентациями, докладами, проектами, шаблонами в формате PowerPoint с другими пользователями. Мы помогаем школьникам, студентам, учителям, преподавателям хранить и обмениваться учебными материалами.


Для правообладателей

Яндекс.Метрика

Обратная связь

Email: Нажмите что бы посмотреть