Слайд 1 Сабақтың тақырыбы:
ҚАЗАҚ МУЗЫКА ӨНЕРІНІҢ ГИМАЛАЙЫ
Слайд 2Сабақтың мақсаты: Тақырыпты меңгерту. Оқушылардың қызығушылығын арттыру.
Міндеттері:
Білімділік
Дамытушылық
Қазақ музыкасының ең биік тұлғасы
– Ахмет Қуанұлы Жұбановтың өмірі мен шығармашылығы туралы қысқаша мәлімет беру. “Ақ көгершін” әні.
Оқушылардың танымдық іс-әрекетін дамыту, ән иірімдерін дұрыс ести білу, мелодиялық ерекшеліктерін сезіну қабілеттерін дамыту, әнді дұрыс орындауға машықтандыру.
Тәрбиелік
Әнді тыңдату, айту арқылы Отанын сүюге, рухани адамгершілікке, өз ісіне сенімі мол, еңбекқор, мейрімді, өнерлі, заманына сай тұлғаны тәрбиелеу.
Слайд 3Үй тапсырмасын тексеру:
1. Қазақстандағы алғаш ән-романс жазған композиторлар кімдер?
Слайд 4Евгений Григорьевич Брусиловский (1905-1981)
Халық музыкасы негізінде жазылған алғашқы қазақ операларының авторы.
Көптеген жылдар бойы консерваторияда ұстаздық қызмет атқарды.
Е. Брусиловский – алғашқы Қазақстан Республикасының Әнұраны авторларының бірі.
“Қыз Жібек”, “Ер Тарғын” сияқты алғашқы қазақ операларының авторы.
Слайд 5Мұқан Төлебаев (1913-1960)
Қазақтың дарынды композиторы, ұлттық кәсіби музыканың негізін салушылардың бірі.
М.
Төлебаев “Біржан-Сара” операсы осы жанрдағы биік деңгейде жазылған таңдаулы шығармалардың қатарына жатады. Операда өмірде болған екі өнер саңлағының аңызға айналған айтысы, оларды қоршаған орта, әлеуметтік жағдайлар музыка тілімен көркем бейнеленеді.
М. Төлебаев – алғашқы Қазақстан Республикасының Әнұраны авторларының бірі.
Слайд 6Әбілахат Еспаев (1925-1980)
Дарынды композитор.
Ә. Еспаев негізінен вокалдық музыка жанрында (ән, романс,
хор, баллада) еңбек етті. Ең алғашқы туындысы – “Туған ел” әні. Оның халыққа кең тарап, үлкен сүйіспеншілікке бөленген “Ақ сәуле”, “Ұстазым”, “Сағыныш екен бала кез”, “Қайдасыңдар, достарым”, “Маржан қыз”, “Шофёр әні” және т. б. әндері бар.
Слайд 7Нұрғиса Тілендиев (1925-1998)
Дарынды композитор, дирижёр және домбырашы.
Ол фольклорлық-этнографиялық “Отырар сазы” оркестрін
құрып, көркемдік жетекшісі және бас дирижёрі болды.
Н. Тілендиев – халыққа кеңінен танымал “Алатау”, “Құстар қайтып барады”, “Әже туралы ән”, “Өз елім”, “Әке туралы жыр”, “Саржайлау”, Абайдың сөзіне жазылған “Жасымда ғылым бар деп ескермедім” ән-романстарының авторы.
Слайд 8Шәмші Қалдаяқов (1930-1992)
Қазақстанның халық артисі, ән жанрында аты шыққа әйгілі композитор.
Оның әндері республиканың барлық өңіріне кең тараған.
Ш. Қалдаяқовтың “Ақмаңдайлым”, “Ақ сұңқарым”, “Менің Қазақстаным”, “Қайықта”, “Ақ бантик”, “Арыс жағасында”, “Ана туралы жыр” және т. б. көптеген әндері әсем саздылығымен халық жанына етене жақын.
Слайд 9Латиф Хамиди (1906-1983)
Қазақ кәсіби музыкасының негізін салушылардың бірі. Ол Б. Ғизатовпен
бірлесіп тұңғыш “Домбыра үйрену мектебі” атты кітап жазды.
Л. Хамиди – атақты “Қазақ вальсі”, “Бұлбұл” әндерімен қатар, “Отан”, “Аққу”, “Алтын бидай”, “Романс”, “Алматы”, “Бейбітшілік туы берік қолда”, “Лаула, костёр”, “Жайлауым – бақша жайнаған”, сынды ән-романстар жазған композитор. Л. Хамиди – Қазақстандағы вальс жанрының негізін салушы.
Слайд 10
2. Композиторлар Л.Хамиди мен Н.Тілендиев шығармаларын ата.
3. Н.Тілендиевтің “Әке туралы жыр”
атты әнінің мағынасынан не түсіңдің?
Слайд 12Жаңа сабақ
"Қазақ музыка өнерінің Гималайы -
Ахмет Қуанұлы Жұбанов"
Слайд 13Ахмет Жұбанов (1906-1968)
Академик, профессор, өнертану ғылымының докторы, қазақтың алғашқы кәсіби композиторы.
Әр жанрда жазған көптеген музыкалық шығармалардың және музыкатану ғылымында баға жетпес “Ғасырлар пернесі”, “Замана бұлбұлдары” кітаптарының авторы.
А. Жұбанов Қазақтың Құрманғазы атындағы мемелекеттік академиялық халық аспаптары оркестрін құрып, оның алғашқы көркемдік жетекшісі және бас дирижёрі болды.
Слайд 14орыс-қазақ
училищесі
2. 1928ж. Ленинград
муз.техн.(скрипка)
3. Римский-Корсаков
атынд.консерватория
(гобой) консерв.муз.
Тарихи-теор.
факультет
Музыка жерттеуші
ғалым
1920ж.шыққан
Затаевичтің
“Қазақтың
1000
әні мен күйі”
Құрманғазы
атындағы
Халық аспаптар
оркестрін құрды.
Дирижер, ректор,
педагог
Ақтөбе облысы
Темір ауданы
1906 жылы 29 сәуірде
туған
Композитордың
300-ден
астам музыкалық
шығарма
Ахмет Жұбанов
1906-1968
Слайд 16Құрманғазы атындағы Халық аспаптар оркестрі
Слайд 18“
Би” күйі (Ахмет Жұбанов)
(Мұрагер Сауранбаевтың орындауында)
.
Музыка
тыңдау
Слайд 27Қазақтың ұлттық музыкалық
аспаптарында орындалатын музыка күй деп аталады.
2. Оркестр- әр
түрлі музыкалық аспаптарында орындайтын музыканттар тобы.
3. ДЭККО-домбыра,эстрада,күй,компьютер,
орындау.
Музыкалық сауат
Слайд 28
Ән үйрену:
Ахмет Жұбановтың
“Ақ көгершін” әні
Слайд 29 Көгершін – бейбітшілік
құсы, ол жер жүзіндегі көп халықтар үшін бейбітшілік символы болып табылады
Слайд 33«Ақ көгершін»
1.Ақ көгершін, көгершін,
Қолғанат құс сен едің,
Бар, кезіп қайт ел үшін
Кең
дүниенің көлемін.
Әділеттің құсы деп,
Көз алмастан жолыңнан
Бақыт болып қоншы деп,
Ұшырамын қолымнан.
Қайырмасы:
Ел тілегін алып ұш
Адамзаттың бағына.
Қара бұлтты жарып ұш
Мұхиттың арғы жағына
2.Сенен көзің алмайды
Ақ ниетті бар адам.
Ақ қанатың талмайды
Әділеттен жаралған.
Тыныш-бейбіт өмірдің
Белгісі боп қанат қақ.
Әлемге ортақ көңілдің
Қайт шыңына қонақтап.
Слайд 341Тар жерде табысқан –
…….. жерде келіседі ..
2. Әңгіме ……..
қысқартады.
3. Дұшпаныңнан бір сақтан,
Жаман достан ……. сақтан
4. Дос жылатып айтады.
………күлдіріп айтады
5. Досың көппен сыйлас,
………азбен сырлас
6. ……. жаңасы жақсы,
Достың ескісі жақсы
7.. . Саусақ бірікпей,
…… ілікпейді.
8. …. үйдің бақыты тасар,
Ұрыс-керіс үйдің ырысы қашар
9. Ерегескен ел болмайды,
Есептескен ….. болмайды ..
10. Мың жолдас жақсы,
Мың жолдастан …… дос жақсы
Сөзжұмбақты шешу.
к
о
м
п
о
з
и
т
о
р
1.Қазақстан Республикасы Әнұранының
әнін жазған кім?
а) Е. Брусиловский; б) А. Жұбанов;
в) Ш.Қалдаяқов; г) Л. Хамиди.
2.Фермата дегеніміз не?
а) Дыбысты қысқа созу белгісі; б) Дыбысты еркін созу белгісі;
в) Дыбысты шығармау белгісі; г) Дыбыстың үндестігі.
3.Қазақ драма театрының алғашқы репертуарындағы пьеса қайсы?
а) “Бүліншілік”; б) “Майдан”; в) “Еңлік-Кебек”; г) “Түнгі сарын”.
4.Қазақтың халық аспаптары оркестрін алғаш құрған адам кім?
а) Е. Брусиловский; б) А. Жұбанов; в) А. Затаевич; г) Б. Ерзакович.
Слайд 365. А. Жұбанов музыкатану ғылымындағы жазған еңбегін көрсет:
а)
“Қазақ – ұлт аспаптары”; б) “Ән өнері және уақыт”;
в) “Замана бұлбұлдары”; г) “Саз теориясы”.
6. Қазақ музыка өміріне зор із қалдырған, қазақ вальсінің патшасы кім?
а) Қ. Қожамьяров; б) Б. Жамақаев; в) Ш. Қалдаяқов; г) Е. Рахмадиев
7. “Көш керуен” күйі қай сазгердің шығармашылығы?
а) С. Тұрысбеков; б) К. Күмісбеков; в) Д. Нұрпейісова; г) Н. Тілендиев
8. Сазгер Ш. Қалдаяқовтың әнін белгіле:
а) “Сырласу вальсі”; б) “Махаббат вальсі”;
в) “Әнім сен едің”; г) “Әке туралы жыр”.
Слайд 37Үйге тапсырма:
Композитор шығармашылығын оқу, әнді жаттау.
Балалар! Үйге берілген тапсырма
түсінікті ме? Олай болса, сабағымыз аяқталды!
Сау болыңдар!
Слайд 38Көңіл қойып
тыңдағандарыңызға
рахмет!