Презентация, доклад Алаш Орда Тарихы

Орда
Алаш партиясы мен Алаш Орда өкіметінің Азамат соғысы жылдарындағы қызметі

кезеңі: ХХ ғасырдың басынан бастап- 50жылдарға дейін жарық көрген әдебиеттер; екінші кезең: ХХғасырдың 50 жылдардан қазіргі заман тарихшылардың еңбектері жатады.
1.ХХ ғасырдың басында жарық көрген А.Байтұрсыновтың «Ревлюция және қырғыздар» мақаласы 1917жылғы қазан, ақпан революцияларын қазақ халқының қалай қарсы алуына өз бағасын беріп, Алаш автономиясын жариялау мен оның үкіметін құрудағы себептерді ашып көрсетіп, Алашорданың Уақытша Сібір үкіметі, құрылтай жиналысы комитеті (комуч) және Колчак билігімен қандай қарым-қатынаста болғандығы туралы өз пайымдауларын баяндайды.[8.]
2.С.Сейфуллиннің «Манап Шамиль» деген бүркеншік атпен жазылған «Қазақ интелегенциясы туралы» мақаласы «Қырғыз интелегенциясының арасындағы партиялық» және «Қазақстанның кешегі революционерлері» деген екі бөлімнен тұрады. Мақала 1905-1912 жылдары қазақ зиялылар қызметіне арнаған.[9.]
3.Алаш қозғалысының тарихын ресми тұрғыдан таптық және партиялық тұрғыдан А.К.Бочагов 1971жылы жарияланған еңбегінде Алашорданың контрреволюциялық мәні жөнінде, деректер негізінде совет өкіметіне қарсы етіп жазған.[10.]
4.1929 жылы Алашорда тарихына арналған құжаттар жинағын құрастырған Қазақ Өлкелік Комитетінің Насихат бөлімінің меңгерушісі Н.Мартыненко, кітап редакциясын Қазақ АССР Халық комиссарлар Кеңесінің төрағасы Ораз Исаев жасады. Кітапқа енген құжаттарға берілген түсініктемелерден коммунистік идеология мен таптық принцип тұрғысынан Алаш қозғалысына теріс баға берілген. [11.]
5.1935 жылы С.Брайнин мен Ш.Шафиро «Алашорда тарихы бойынша очерктер» атты кітабы жарық көрді. Кітап «Алаш қозғалысының бастау көздері», «1916жылғы көтерілістегі алаш интелегенциясының ролі», «Алашорда- ұлтшыл контрреволюцияның үкіметі» Алаш қозғалысының тарихын дәріптеушілікке қарсы деген бөлімдерден тұрады.[12.]
6.М.Шоқайдың «1917 жылғы естеліктерден үзінділер» атты еңбегі 1917 жылы бүкіл Рессейдегі, бірінші кезекте Түркістан өлкесімен Қазақстандағы саяси хал-ахуалды жан-жақты, әрі терең түсінуге мүмкіндік береді7.[№13,106-181б.] 7.Американдық зерттеуші Марта Олкоттың 1987 жылы Стэнфорт университеті баспасынан ағылшын тілінде жарық көрген «Қазақтар» атты монографиясы үш бөлімнен көне дәуірден ХХ ғасырдан бастап, 80жылдарға дейінгі Қазақстан тарихының басты мәселелерін қарастырған. Үшінші бөлімі 1917-1920 жылдарға арналған тарауында 1917 жылғы екі ревоюция мен азамат соғысы жылдарындағы Қазақстанға арналған.Алаш партиясы мен Алашорда қозғалысының тарихының әртүрлі кезеңдеріне , 1917жылы болған жалпы қазақ сьездеріне шолу жасады.[№14]
Тәуелсіздік алған жылдары тарихшы ғалымдарымыз архивте сақталған құжаттармен жұмыс істеуге қол жеткізді. Зерттеушілер бұл мәселені белсенді зерттеп, мерзімді баспасөз беттерінде ғылыми нәтижелерін жекелеген мақалалар топтамалары етіп жариялады. 8.К.Нүрпейісовтың «Алаш һәм Алашорда» еңбегі бойынша «Алаш» қозғалысының бастаулары, Алаш партиясының құрылуы, Алашорда мен Кеңес үкіметінің өзара қатынастары деген бөлімдерге бөліп қарастырған.[№2.]
9.М.Қойгелдиевтің «Алаш қозғалысы» атты монографиясында «1905-1916 ж.ж. қазақ зиялыларының қоғамдық саяси қызметі», «Алаш партиясы мен Алашорда үкіметінің құрылуы» бойынша тарауларға бөлініп қарастырылған.[15.]
10. М.Қойгелдиевтің «Ұлттық саяси элита. Қызметі мен тағдыры»[16.] 11.С.Өзбекұлының «Арыстары алаштың: тарихи очерктер» еңбектері қазақ зиялылардың өмірі мен қызметіне арналған көлемді шығармалар қатарына жатқызамыз8.[№16,24б.]

және күнделікті өмірде кеңінен таралған.

қабілеттерінің, мүмкіндіктерінің және ниет-
тілектерінің бірдей болмауы

басқарушылық еңбектің жоғарғы қоғамдық маңыздылығы және оны
лайықты ынталандыру

халықтың басым көпшілігінің саяси салғырттығы

еңбекті ақыл-ой, қара күш, басқарушылық және т.с.с. қоғамдық бөлу

саяси басшылардың іс-әрекетіне тегіс қамтитын бақылауды жүзеге
асырудың іс жүзінде мүмкін болмауы

түрлі деңгейдегі әлеуметтік артықшылықты алу үшін басқарушылық
қызметті пайдаланудың кең мүмкіндіктері

өсуін, дамуын, билікке келуін, қоғамға ықпалын, жойылуын зерттейтін ғылым саласы.

тарады

Мерке

Пішпек

ЛЕПСІ

Пржевальск

Қапал

ВЕРНЫЙ

қорғау
САЛЫҚ
Жұмысшылар
Ғылым білім үйрету
Жер мәселесі

жалпы қазақ съезінде 80-ге жуық делегаттар бас қосты

«Ұран»,,«Сарыарқа»,«Бірлік туы»,«Тіршілік» газеттерінен бір-бір өкілден шақырылды

оңтүстік-шығыс одағы туралы;
2)Қазақ-қырғыз автономиясы;
3)Милиция туралы;
4)Ұлт кеңесі;
5)Ұлт Қазнасы;
6)Муфтилік Мәселе;
7)Халық соты;
8)Ауылды бақару және азық-түлік жөніндегі мәселелер

соңында Қазақ және Қоқан автономияларының жетекшілері советтерге қарсы позицияда болды және соған байланысты әрекеттер жасады

,Ақмола,Торғай облыстарының көп бөлігін ақ гвардияшылар басып алды

Сібірде Большевизм құлады

Уақытша сібір үкіметі құрылды

УФА мәжілісінде директория ұйымдасты

бермеді

өкіметі шығарған барлық декреттердің күшін жою

Алашорданың жанында үш адамнан тұратын әскери кеңес құру

Облыстар мен уездерде Алашорда кеңестерін құру

алынды

Петропавл қаласында шығып тұрған қазақ жастарының үні- «Жас Азамат» жабылды

Семейде шығып тұрған «Свободная речь» газеті Ә.Бөкейхановты КОЛЧАК үкіметі алдында жаманатты етуге әрекеттер жасады