Слайд 1
Мақсаты:
- дарынды балаларды анықтау мен іріктеу, оқыту мен дамыту және
оларға қолдау көрсету;
- дарынды тұлғаны дамытуда инновациялық технологияны қолдана отырып, озық жұмыс тәжірибесін қолдану.
Дарынды балалармен жұмыс
Слайд 2Дарынды балалармен жұмыс бағыттары
психо-педагогикалық зерттеу
Пәндерді тереңдетіп оқыту
Үйірме жұмыстары
“Парасат”қоғамының жұмысы
ЖОО байланыс
Ата- анамен
жұмыс
Жеке жұмыс
Факультатив сабақтар
Слайд 3Педагогтардың шығармашылық ұстанымдарын дамыту
Арнайы тереңдетілген факультативтік, таңдаулы курстарының оқу-әдістемелік кешендерін жасау
Ғылыми-ізденіс,зерттеу
жұмыстары
Дарынды балаларға арналған жеке бағдармалық жұмыс
“Парасат” бағдарламасының жүзеге асыру
Кәсіби біліктілігін көтеру
Олимпиада резерв мектебі
Дарынды балалармен жұмыс жасаудың тиімді формалары
Ғылыми-әдістемелік семинарлар
Слайд 8Мектеп оқушыларын ғылыми жұмыстарға баулудың әдіс -тәсілдері
Слайд 9Тақырыпқа кіріспе
Танымның үш жолы бар:
Ең оңайы - еліктеу, Ең
ащысы - тәжиребе, Ең мәртебелісі - ойлау. /Конфуций/
Ұлағатты ұстаз - ұрпағына ғұмырлық азық бола алады.
Қыран - түлегіне қайыспас қанат сыйлайды.
Ұстаз – шәкіртіне талмайтын талап пен талпыныс сыйлайды.
Сіздер анық тірегі еліміздің,
Сіздер анық діңгегі тіліміздің.
Сіңіретін бойына жас ұрпақтың,
Сіздерсіздер негізі діліміздің .
Әлемде өзгермейтін бір құдірет бар, ол - қасиетті мұғалімнің ұшан теңіз еңбегі.
/ нақыл сөздер/
Балаға өз бетімен зерттеуге мүмкіндік туғызған сайын одан әрі жақсы оқи түседі.
/Питер Клайн/
Слайд 10Тақырыптың өзектілігі
Бір міндет , бірнеше мақсат қоя білу дағдысы
Проблемалық ситуация қоя отырып, шығудың көзін ізденудің жолдарын қарастыру.
Мақсаттың бірнешеуін жүйелеп, оқушыға бағыт - бағдарды дұрыс
реттеп бере білу, жете түсіндіру және оның жолдарын көрсету.
Зерттеу жүргізудегі ең маңызды нәрсе проблеманы көре білу болып табылады. Проблема жай ғана мәселе деген сөз емес, "Проблема" сөзі ежелгі грек тілінен аударғанда "міндет", "кедергі", "қиындық" деген ұғымды білдіреді. Проблема теориялық емес болуы мүмкін. Ол — белгілі бір қиыншылыққа тап болу. Қиындықтан шығу зерттеуге бағытталған жан - жақты ізденісті талап етеді.
Слайд 11Тақырыптың өзектілігі
Тақырып проблеманың сипатын ашып береді.
Зерттеу тақырыбы түрліше болуы
мүмкін.
Ең бастысы, өзіне қызықты болуы мүмкін.
Тақырыптарды негізгі үш топқа бөлуге болады:
қиялға негізделген құбылыстарға бағытталған фантастикалық
тақырып;
өзіндік бақылаулар мен эксперимент жүргізу және практикамен
тығыз байланысты эмприкаттық тақырып;
түрлі қайнар көзден алынған деректермен, материалдармен танысу жұмыстарына бағытталған теоретикалық тақырыптар;
Слайд 12ОҒҚ мақсаттары мен міндеттері
Ғылыми ізденушілікке, қызығушылыққа қабілетін таныту, дарынды шығармашылық
қабілетін ашу, дамыту, ғылыми зерттеу әдістерін үйрету, шығармашылық тұлға қалыптастыру;
Өмірлік, азаматтық белсенді позициясын қальштастыруға және жоғары адамгершілік сапалары мен рухани құштарлықтарының дамуына қарқынды ықпал ету;
Ғылыми ізденушілікке деген қызығушылығын қалыптастыру, шығармашылық қабілетін ашу, дамыту, ғылыми зерттеу әдістерін үйрету, шығармашылық тұлға қалыптастыру;
Жан - жақты дамуын, еңбекке шығармашылық қатынасын қалыптастыру;
Слайд 13ОҒҚ жұмысын ұйымдастыру
ОҒҚ осы қоғамда болуға тілек білдірген мұғалімдер, пән бірлестігінің
жетекшілері ұсынған кез келген оқушы мүше бола алады.
Қоғам мүшелерінің сессиясы ОҒҚ жоғарғы органы болып табылады және ол жылына бір рет өткізіледі.
Сессияда оқу жылының міндеттері анықталады, жеке секциялардың немесе қоғам мүшелерінің жұмысы туралы есеп тыңдалады, жұмыс жоспары бекітіледі және түрлі құжаттар мен шешімдер қабылданады.
Слайд 14ОҚҒ ҚАЖЕТТІЛІГІ
Инновациялық процесстер
ғалымдар мен практикант - ұстаздар арасында кең өріс алуда. Бірақ, мектептегі дәстүрлі оқыту өзінің дайьн білімді ұсынатын ақпараттық арнасынан аса алмай отыр. Оқытудың бұл бағыты - ең алдымен таным қабілеті қарқынды дамып келе жатқан жас бүлдіршіндердің білсем деген ынтасы мен ізденушілік құлшынысын бәсеңдетуде. Бұл өз кезегінде оқушының өзін - өзі тәрбиелеуіне, өзін - өзі дамытуына, өз бетімен білім алуына кері ықпал етеді.
Слайд 15ОҒҚ бірлестігі, құрылымы, құрамы
Слайд 18ОҒҚ - негізгі құжаты: оқу жылына арналған жоспар
ОҒҚ секциялары жұмысының негізгі
құжаты оқу жылына арналған жоспар болып табылады.
Секцияның аты
Секция мүшелерінің тізімі
Секция жетекшісі
Секция құрудағы мақсат пен оның негізгі міндеттері
Секция жұмысының басты бағыттары
Секция жұмысының формалары
зерттеу сабақтары
практикалық сабақтары
Слайд 19ОҒҚ -негізгі құжаты: оқу жылына арналған жоспар
шығармашылық сабақтары;
Теориялық - корытындылау жұмысы
(ғылыми баяндамалар,
ғылыми жобалар корғау, байқаулар, олимпиадалар. кіші және
үлкен конференциялар, дебаттар);
секция жүмысының жоспары ОҒҚ алғашқы сабақтарының бірінде
бекітіледі;
секцияда қару органы сайланады. Бүл секция мүшелерінің
сабақтарға толық қатысуын қамтамасыз етеді;
алғашқы сабақтарда жетекші оқушыларды секция жүмысының барысымен таныстырып, зерттеу жұмысының мәнін түсіндіреді. Олардың дайындық денгейін, ғылымға қызығушылығын аныктайды, ұсынған такырыптарын белгілейді. Окушылардан толық және қызықты мәлімет алу үшін түрлі сауалнамаларды жүргізуге болады.
Слайд 20Ғылыми жұмыс мазмұнына дейінгі қаралатын мәселе
Жадынама
Әдебиеттер жинау
оқу, танысу
Сұрау, толықтыру
Эксперимент
жасау
Интернет жүйесін қарау
Материал жинау
Сараптау, сұрыптау
Қортындылау
Зерттеу журналы
Зерттеу пәні
Зерттеу тақырыбы
Кіріспе
Зерттеудің өзектілігі
Зерттеу объектісі
Зерттеу мәселесі
Зерттеу мақсаты
Зерттеу болжамы
Зерттеу міндеттері
Бақылау эксперименті
Слайд 21Ғылыми жұмыстарды орындауға берілетін әдістемелік нұсқаулар
Жұмыстың мақсат - міндеті - әдебиет
тарихының немесе қазіргі әдеби дамуға қатысты өзекті бір мәселелерін ғылыми тұрғыда қарастыру, зерттеу. Сөйтіп, өз бетімен жұмыс істеу, ғылыми іздену дағдыларын қалыптастыру.
Жұмыстар оқушының маңызды бір оқу - педагогикалық шараларының бірі болғандықтан оның орындалуына белгілі бір талаптар қойылады.
Жұмысқа кірісер алдында ең алдымен жалпы жұмыс жоспарын жасап алуға міндетті. Жалпы жұмыс жоспары мынадай бөліктерден тұрады:
Тақырып таңдау;
Таңдаған тақырыпты жан - жақты талдап ашуға қажетті материалдарды, туындыларды іріктеу, әдеби - сын, зерттеу еңбектерді іздестіріп, олардың тізбесін жасау;
Іріктелген көркем туындылар мен әдеби - сын, зерттеу еңбектерді оқу, тақырыпқа сай жүйелеу, міндет - мақсатты анықтау;
жұмысының нақтылы жоспарын жасау;
Слайд 22Ғылыми жұмыстарды орындауға берілетін әдістемелік нұсқаулар
Жұмысты жазу, қорғау
Жұмыстың жалпы көлемі компьютерде басылған 25-30 бет болуы қажет.
Кіріспеде жұмысына өзек тақырып болып отырған туындының әдебиеттегі орны, авторының шығармашылығы жайлы қысқаша шолу жасала келе мәселенің (тақырыптың) маңыздылығы, оны қалай қарастыратыны, яғни оқушының алдына қойылған мақсат - міндеттері анықталады.
Негізгі тарауда, кіріспеде тұжырымдалған мақсат - міндетке сәйкес зерттеліп отырған мәселедегі негізгі пікір - тұжырымдар алынып, әдеби -сын, зерттеу еңбектерге сілтемелер жасалады.
Қорытындыда жұмыстың өн бойында талдау барысында айтылған ойлар, пікірлер жинақталып беріледі.
Ғылыми жұмысының соңында міндетті түрде сілтеме жасалу ретімен пайдаланылған әдебиет тізімі беріледі.
Ана тілінде жазылған жұмыс болса орыс және ағылшын тіліндегі қысқаша аннотациялық түсініктемесі жазылған парақ міндетті деп танылып жүр.
Слайд 23Ғылыми зерттеу жұмысының кезеңдері
Ұсынған тақырыптарды өз кызығушылығына қарай таңдау
Таңдаған тақырыбын секция
жұмысында талдау немесе жетекшісінен кеңес алу
Жетекші ұсынған әдебиеттерге талдау жасау
Танысқан материалдар мен тақырыпқа сәйкес жоспар жасау
Теориялық материалдар негізінде зерттеу жұмысын бастау
Жұмысты рәсімдеу және секцияның қорытынды конференцясында (7-10 мин) баяндама жасау.
Слайд 24Конференцияға ұсынылатын жұмыстарға қойылатын талаптар
Материалды баяндаудың нақтылығы мен түсініктілігі;
Жұмыстың мазмұнға сәйкестігі;
Жұмыстың
өзектілігі мен практикалық маңызы;
Автордың тақырып бойынша ізденіс шеберлігі;
Өзіндік көзқарасы мен проблема бойынша қорытындысы;
Тақырып бойынша арнайы терминдер мен әдебиеттерді колдана білуі;
Ғылыми жұмысты рәсімдеуі.
Слайд 25Конференцияға ұсынылатын жұмыстарға қойылатын талаптар
Ұсынылған ғылыми - зерттеу жұмысы төмендегіше көрінуі
тиіс:
1. Жұмыс мәтіні компьютерде терілуі тиіс. Сондай-ақ:
титул беті;
мазмұны;
аннотациясының болуы;
кіріспе;
зерттеу бөлігі;
қорытынды, өдебиеттер тізімі болуы қажет.
2. Титул бетінде зерттеу жұмысы орындалған мекеменің толық
атауы:
автордың және жетекшінің аты-жөні; қаласы, жылы көрсетіледі.
3. Аннотацияда жұмыстың қыскаша мазмұны берілуі керек:
зерттеу мақсаты;
болжамы;
зерттеу кезеңдері;
эксперимент әдістемесі;
зерттеу жаңалығы;
жұмыс нәтижесі мен қорытынды;
Слайд 26Конференцияға ұсынылатын жұмыстарға қойылатын талаптар
Кіріспе 1 бет, жүмыстың негізгі бөлігі 15
бет, қорытынды 1-2
бет көлемінде болуы тиіс.
Қолданылған әдебиеттер жұмыс соңында төмендегідей жүргізіледі:
автордың аты-жөні;
мақаласының немесе журналының аты;
журналдың немесе кітаптың атауы;
басылып шыққан баспасы;
шыққан жылы, беті, нөмірі.
әрбір жұмыс жетекшінің орындалған жұмыстың өзектілігі мен
құндылығы жөнінде, сондай-ақ кемшіліктері ескертілген пікірімен
бірге жүруі тиіс.
Баяндамаға демонстрацияланған материал дайындауға болады.
Көрнекіліктің көлемі оқушының жасына, бойына сәйкес
дайындалуы тиіс.
Слайд 27Жұмысты рәсімдеуге қойылатын талаптар
1. Ұсынылған ғылыми - зерттеу жұмысы төмендегідей көрінуі
тиіс:
Жұмыс мәтіні компьютерде терілуі тиіс. Сондай-ақ:
титул беті; мазмұны;
аннотациясының болуы;
кіріспесі;
зерттеу бөлігі;
қорытынды, әдебиеттер тізімі болуы қажет.
2. Титул бетінде зерттеу жүмысы орындалған мекеменің толық атауы;
автордың және жетекшінің аты – жөні; қаласы, жылы көрсетіледі.
3. Аннотацияда жұмыстың қыскаша мазмұны берілуі керек:
зерттеу мақсаты;
болжамы;
зерттеу кезеңдері;
эксперимент әдістемесі;
зерттеу жаңалығы;
жұмыс нәтижесі мен қорытындысы;
нәтижесі қолданылатын мекемелер;
Кіріспеде (2 беттен аспау керек) тақырыптың өзектілігі, мақсаты,
міндеттері қысқаша баяндалады.
Жұмыстың зерттеу бөлігі (15 беттен артық емес) жеке тараулардан
түруы мүмкін. Олар:
тақырып бойынша белгілі зерттеу нэшжелеріне шолу;
белгіленген міндеттерді шешу әдістсріне сипаттама;
жұмыс нәтижесі мен оларды талдау;
Көрнекілік материалдары (сызбалар, графикалар, фотосуреттер,
суреттер, т.б.)
Әдебиеттерге сілтемелер нөмірленіп, жақшаға алынуы тиіс.
Кіріспе 1 бет, жүмыстың негізгі бөлігі 15 бет, қорытынды 1-2
бет көлемінде болуы тиіс.
Слайд 28Ғылыми жұмыстың тақырыбы:
Мақал-мәтелдердің антонимдік қолданысы
Слайд 29Тақырыптың өзектілігі:
“Кең болсаң, кем болмайсың”.
“Бидайдың кеудесін көтергені – дақылы жоқтығы,
“Жігіттің кеудесін
көтергені – ақылы жоқтығы”.
“Аш құлақтан, тыныш құлақ”.
“Кісідегінің кілті аспанда”.
Слайд 30Ғылыми жұмыстың мақсаты мен міндеттері:
Мақсаты: Тіліміздегі мақал – мәтелдердің ерекшелігін ашу;
Міндеттері:
Мақал
– мәтелдердің зерттелуіне шолу;
Жасалу жолдарын анықтау;
Қолданысын қарастыру;
Слайд 31Көне түркі, ежелгі дәуір әдебиетіндегі мақал – мәтелдердің сипаты:
Қазақ тілінде: “Су
көрмей етік шешпе”
Алтай, телеуіт тілдерінде: “су көрбөічі езук чечпе”.
Қазіргі түркі тілінде: “сувин құрмай, этик чечма”.
“Қалауын тапса қар жанады,
Қалауын таппаса май да жанбас”.
Слайд 32Мақал – мәтелдердің шығу тарихы:
«Жинақтылық сарандыққа жатпайды».
“Ауырғаннан аяған күштірек”.
“Еңбек етсең ерінбей,
Тояды қарнын тіленбей”.
4. «Жақсы болсаң, жарықты кім көрмейді»
5. “Егер ісім өнсін десең, ретін тап”.
Слайд 33Мақал – мәтелдегі антонимдік қолданыстар:
Сын есімге тән антонимдердің түрлері:
а) түбір күйінде:
қалың – жұқа, оң – теріс, арық – семіз.
в) туынды түбірдегі антонимдер:
ашық – жасырын, екпінді – жалқау, тілазар – елгезек.
Слайд 34Сындық мағыналы туынды антонимдер:
“Балалы үй базар, баласыз үй мазар”.
“Кеңесті жерде
кемдік жоқ,
Кеңессіз жерде теңдік жоқ”.
Слайд 37Мәтел
“Әлін білмеген әлек”.
“Көппен көрген ұлы той”.
Слайд 40Диуани лұғат-ат түріктегі өлең-жырлар
Табиғат туралы өлең-жырлар
Аңшылық жайындағы өлеңдер
Ерлікті мадақтау
туралы жырлар
Жоқтау өлеңдер
Дидактикалық сарындағы өлеңдер
Тақырып №5 Көрнекілік 1
Слайд 42«Құтты білік» дастанының негізгі идеялық принцптері
Мемлекетті басқаратын әділ заңның болуы
(Күнтуды патша)
Бақ-дәулет , елге кұт қонсын деген тілек.(Айтолды уәзір)
Ақыл-парасат. (Уәзірдің баласы Өгдүлміш)
Қанағат-Ынсап (Уәзірдің туысы дәруіш Одғұрмыш)
Тақырып №6 Көрнекілік 2
Слайд 43Диуани лұғат-ат түріктегі көтерілген басты мәселелер
Ел басқарған әкімдер бейнесі
Оқу
білім туралы
Тәлім -тәрбие әдептілік туралы
Қанағат-ынсап туралы
Жастық шақ пен кәрілік туралы
Тақырып № 5 Көрнекілік 2
Слайд 44 «Ақиқат сыйы» дастанының компазициялық құрылысы
Білімнің пайдасымен надандықтың
зияны туралы
Тілді тып сөйлеу - әдептілік пен тәртіптіліктің шарты екендігі туралы
Өмірдің өзгеріп тұратындығы туралы
Жомарттық пен сарандық туралы
Моральдық – этикалық мәселелер туралы
Тақырып №7
Слайд 45А. Яссауидің «Ақыл» кітабындағы хаққа жетудің басқыштары
«Шариғат» - Ислам діңі хағидалары
мен шарттарын мүлтіксіз орындауды әрі құдайға құлшылық жасауды талап етеді.
«Тариқат» - дің ғұламаларына шәкірт болып, жалған дүниенің түрлі ләзаттарынан бас тарту.
«Маръифат» - күллі дүниедегі болмыс тіршіліктің негізі «Бір Алла» екенін танып білу түсіну.
«Хақиқат» - Аллаға жақындап, оның танып білудің ең жоғарғы басқышы.
Тақырып № 8
Слайд 46Алтын Орда дәуірінің әдебиет өкілдері
Сайф Сараи
Хорезми
Құтб
Дүрбек
Лутфии
Сайдахмат
Әли Атай
Рабғузи
Тақырып № 9 Көрнекілік 1
Слайд 47Жер, көк, адмзат, хайуанат, жын-шайтан, періште, адам ата, от, топырақ жайлы
түсінік, әңгіме
Әулие-әмбиелер, пайғамбарлар, солардың өмірбаяндары, іс-әрекеттері туралы қиссалар, ертерекетер, аңыздар.
Шежіре – мұсылман жыл есебінің, хижраның алғашқы он жыл ішінде болған тарихи оқиғалар, календарь – жыл, ай, күн аттары, назым өлеңдер.
Ерте дәуір әдебиетінің тақырыптық – мазмұндық топтары. (Б.Кенжебаев)
Тақырып № 9 Көрнекілік 2
Слайд 48Мұхаббат наме
Зерттелуі
Жазылу тарихы
Негізгі идеясы
Композициялық құрылымы
В.В.Бартольд
А.Н.Самойлович
Ә.Нәжіп
Қызға жазылған 11 хаттан тұрады
Махаббат сүйіспеншілік мәселесі
1353
ж. Сыр бойының әкімі М.Қожабектің тапсыруымен жазылған
Тақырып №11
Слайд 49«Хұсрау- Шырын» дастаны
Дастанның зерттелуі
Дастанның негізгі идеясы
Дастанның кейіпкерлері
Құтып аудармасының ерекшелігі
Адалдық, мейірімділік, мөлдір
махаббат, білімділік еңбек сүйгіштік
А.Зайоншковский
Ә.Нәжіп
А.Ибатов
Шырын
Құсрау
Фархат
Шеруя
Дала қыпшақтарымен Оғыздарының өмірін суреттейді
Тақырып № 12
Слайд 50 «Жүсіп пен Зылиха» дастаны
Дастанның кейіпкерлері
Зерттелуі
Дастанның негізгі идеясы
С.Хайдаров
Ж.Лапасов
В.Малиқожаев
Ф.Көпрүлузаде
С.Н.Манарлы
Жүсіп Зылиха
Ел билеушілер арасындағы
тәж бен тақ үшін байлық пен мансап үшін болатын соғыстардың, бақталастық зардаптарын паш ету
Тақырып № 14
Слайд 51«Оғыз қаған» дастанының нұсқалары
Ұйғыр әріпімен көшіріліп жазылған нұсқа Париждің қлттық кітапханасы
қорында сақталған
Арап әріпімен жазылған нұсқасының авторы – атақты тарихшы белгілі әскери қолбасшы Әбілғазы биын Араб Мұхамметхан
Тақырып №3
Слайд 52Латынша-парсыша-куманша сөздік
Аңыз әңгімелер, ертегілер, христян дінінің пайдасы жайындағы уағыз-өсиет сөздер, Хрестостың
өмірі хақында Мариянаның әулиелілігі туралы, киелі Апостолдар жөнінде хикая аңыздар
Тақырып №10
Кодекс куманикус
Слайд 53Әбілғазы Бахадүрхан
Қадырғали Жалайыри
Мұхаммет Қайдар Дулати
Алтын Орда дәуіріндегі тарихи шежіре
«Түркімен шежіресі»
«Түрік шежіресі»
Жами-ат
тауарих
Тарих-и Рашиди
Тақырып №15