- Главная
- Разное
- Образование
- Спорт
- Естествознание
- Природоведение
- Религиоведение
- Французский язык
- Черчение
- Английский язык
- Астрономия
- Алгебра
- Биология
- География
- Геометрия
- Детские презентации
- Информатика
- История
- Литература
- Математика
- Музыка
- МХК
- Немецкий язык
- ОБЖ
- Обществознание
- Окружающий мир
- Педагогика
- Русский язык
- Технология
- Физика
- Философия
- Химия
- Шаблоны, фоны, картинки для презентаций
- Экология
- Экономика
Презентация, доклад на тему Дамыған орта ғасырлардағы сәулет өнері мен құрлыстың дамуы тақырыбындағы қазақстан тарихы пәні бойынша презентация
Содержание
- 1. Дамыған орта ғасырлардағы сәулет өнері мен құрлыстың дамуы тақырыбындағы қазақстан тарихы пәні бойынша презентация
- 2. Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері Орта ғасырлық сәулет
- 3. Сабақтың мақсаты:Озық тапсырмалардың нәтижелерімен таныса отырып, оқушылардың
- 4. Орта ғасырлық сәндік қолданбалы өнер туындыларыӘзірлеген: Арыстан
- 5. Мұндай өнер орта ғасырдың дамыған кезінде өркендей
- 6. Сәндік қолданбалы өнер туындыларын қолдануда мына заттарды пайдаланды
- 7. Слайд 7
- 8. Сәндік қолданбалы өнер туындылары11 ғасырдан бастап сәндік
- 9. Сәндік қолданбалы өнер бөлімін бекіту. Рефлексия.Заттарды, кесенелерді
- 10. Алған білімді бағалау жұмысыСәндік қолданбалы өнердің қолданылатын
- 11. Әзірлеген: Жанатаева Ақбота
- 12. Архитектура, сәулет өнері – құрылысты жобалау, салу,
- 13. Әлемдік сәулет өнер үлгілеріАфинадағы ПантенонҒизадағы пирамида
- 14. Париждег Нотр ДамПариж мұнарасы
- 15. Астана – Алматы Бәйтерек Абай атындағы опера балет театры
- 16. Орта ғасырда сәулет өнерінде күмбезді құрылыстардың көбеюі неде?
- 17. 10-11 ғасырларда Сәулетті құрлыстардың салынуына Қазақстанда ислам
- 18. Ислам дінінің ықпалымен жасалған қандай құрылыс түрін білесің?
- 19. 10-12 ғасырлардағы дін ықпалымен жасалған ғимараттарға мешіттер, күмбезді құрылыстарды жатқызамыз
- 20. Мешіттер
- 21. Мешіт - (араб.: مسجد
- 22. 10 ғасырда араб-парсы деректерінде Оңтүстік Қазақстан мен
- 23. Сәулет өнерінің тамаша туындысы
- 24. Архитектуралық құрылыс жүйелерін бекіту . «Үшінші артық»
- 25. Кесенелер.
- 26. Айша бибі кесенесіӘзірлеген: Омарбаева Диана
- 27. Айша бибі кесенесі
- 28. Айша бибі кесенесі — ХІ-XII ғасырлардағы сәулет
- 29. Слайд 29
- 30. Айша бибі күмбезі бізге жартылай бұзылған қалпында
- 31. Арыстан баб кесенесі Әзірлеген: Жұмабеков Дархан
- 32. Арыстан баб кесенесі - көне Отырар жеріндегі
- 33. Кесене дәлізхана, мешіт, құжарахана, азан шақыратын мұнара
- 34. Кесене тарихы Ұстаздардың ұстазы Арыстан баб –
- 35. Арыстан баб кесенесі 14 ғасырда Әмір-Темірдің жарлығымен
- 36. Бабаджа – қатын кесенесі дайындаған: Қайыпжанқызы Алуа
- 37. Бабаджа-қатын кесенесі
- 38. Бабажа қатын кесенесі сыртқы пішімінің жинақылығымен, құрылысының
- 39. Бабаджа Хатун кесенесі — Айша бибі мазары
- 40. Бабаджа Қатын Кесенесі – Қазақстандағы — 10
- 41. Бабаджа-қатын тарихи тұлға. Ол Шыңғыс ханның әйелі
- 42. Бекіту. «Ойды жалғастыр» ойыны
- 43. Архитектуралық сәндік өнерінің тамаша үлгісі – шығыс
- 44. 11-12 ғасырдағы монша Отырар моншасы
- 45. Отырар қаласында жүргізілген зерттеудің нәтижесінде 11-12 ғасырларда
- 46. Флипчарт
- 47. Отырар моншасының суреті
- 48. Тараз моншасыДайындаған: Баймұрынов Шыңғыс сурет қою керек
- 49. Тараз қаласында да екі монша аршылған. Көлемі
- 50. Флипчарт
- 51. Түркістандағы шығыс моншасы жайлы ақпарат Шығыс моншасы
- 52. Алматы қаласында шығыс моншасының жобасымен салынған «Арасан»
- 53. Кесенелер, моншалар тест жұмысы Жаңа сабақты бекіту
- 54. №1 Тараз қаласынан 18 шақырым жерде орналасқан
- 55. №3 Кесенесінің сыртқы қабырғалары түгелдей терракот
- 56. №5. Отырар моншаларында
- 57. Бағалау шкаласы 7-6 – 5
- 58. Дұрыс жауаптар коды: 1) б
- 59. Бағалау.
- 60. Қорытындылау
- 61. Үй тапсырмасы. Дін және мәдениет – озық тапсырма презентациялар дайындау
Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері Орта ғасырлық сәулет өнерінің даму бағыттары мен түрлері, мәдениет үлгілерімен танысу.Алынған ақпараттарға саралау жасай отырып, өз бетінше ой қорыту қабілетін дамыту Көне тарихи ескерткіштерді, ұлттық құндылықтарды сақтап, қастерлеуге,өнерге және шеберлік шығармашылыққа тәрбиелеуЖалпы оқыту
Слайд 2Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері
Орта ғасырлық сәулет өнерінің даму бағыттары мен
түрлері, мәдениет үлгілерімен танысу.
Алынған ақпараттарға саралау жасай отырып, өз бетінше ой қорыту қабілетін дамыту
Көне тарихи ескерткіштерді, ұлттық құндылықтарды сақтап, қастерлеуге,өнерге және шеберлік шығармашылыққа тәрбиелеу
Жалпы оқыту үрдісін интерактивті тәсілдермен меңгерткенде дәстүрлі міндеттер өзгереді.
Алынған ақпараттарға саралау жасай отырып, өз бетінше ой қорыту қабілетін дамыту
Көне тарихи ескерткіштерді, ұлттық құндылықтарды сақтап, қастерлеуге,өнерге және шеберлік шығармашылыққа тәрбиелеу
Жалпы оқыту үрдісін интерактивті тәсілдермен меңгерткенде дәстүрлі міндеттер өзгереді.
Слайд 3Сабақтың мақсаты:
Озық тапсырмалардың нәтижелерімен таныса отырып, оқушылардың өз ой-пікірлерін жеткізу, қорғау
жұмыстарын ұйымдастыру.
Сабақ түрі: білім жинақтау, іздену жұмысы
Көрнекілігі: интерактивті тақта
Сабақ барысы: 1) ұйымдастыру кезеңі
2) жағдайатты қалыптастыру
3) тақырыптың өзектілігі
Сабақ түрі: білім жинақтау, іздену жұмысы
Көрнекілігі: интерактивті тақта
Сабақ барысы: 1) ұйымдастыру кезеңі
2) жағдайатты қалыптастыру
3) тақырыптың өзектілігі
Слайд 5Мұндай өнер орта ғасырдың дамыған кезінде өркендей бастаған. Ол көбіне
металдан
жасалған ыдысты өрнектеу ісінде және ғимараттарды сәндеп жасаудан көрінеді. Сәндік қолданбалы өнер туындылары жасалып жатқан құрылыстың өз материалымен орындалады.
Орта ғасырлық сәндік қолданбалы өнер туындылары
Слайд 8Сәндік қолданбалы өнер туындылары
11 ғасырдан бастап сәндік қолданбалы өнерде керамика, қыш
ыдыстарға оюлап жануарлардың бейнелерін оюлап салу әдісі дамыды. Мысалға: Сығанақтан аң бейнеленген құмыра табылған
Слайд 9Сәндік қолданбалы өнер бөлімін бекіту. Рефлексия.
Заттарды, кесенелерді өз материалымен өрнектеуді қалай
атайымз?
Ғаныш дегеніміз не?
Күйдіріліп жасалған түрлі-түсті кірпіш қалай аталады?
Терракотта кірпіштері қалай қаланды?
Сәндік қолданбалы өнер туындылары қандай заттардан көреміз?
Эрудиция сұрағы: Әр түрлі кірпіштерден және қыш әйнектерден құрастырылған қолданбалы өнерді қалай атаймыз?
Ғаныш дегеніміз не?
Күйдіріліп жасалған түрлі-түсті кірпіш қалай аталады?
Терракотта кірпіштері қалай қаланды?
Сәндік қолданбалы өнер туындылары қандай заттардан көреміз?
Эрудиция сұрағы: Әр түрлі кірпіштерден және қыш әйнектерден құрастырылған қолданбалы өнерді қалай атаймыз?
Слайд 10Алған білімді бағалау жұмысы
Сәндік қолданбалы өнердің қолданылатын жерлері.
Сәндік қолданбалы өнер туындыларын
ата
Сәндік қолданбалы өнер бүгінгі күнде көрініс беруі туралы не айтасыз
Сәндік қолданбалы өнер бүгінгі күнде көрініс беруі туралы не айтасыз
Слайд 11Әзірлеген: Жанатаева Ақбота
10-12 ғасырдағы архитектура және құрылыс. Оқушылармен ізденіс жұмыстарын
ұйымдастыру
Слайд 12Архитектура, сәулет өнері – құрылысты жобалау, салу, оған көркемдік бейне беру
өнері. Архитектура латынша archіtectura, ал грекше аrchіtekton, яғни құрылысшы деген мағынаны білдіреді. Архитектура туындылары адамның күнбе-күнгі тіршілік ортасын қалыптастырады. Олар: әр түрлі қажеттіліктерді атқаруға арналған және адамның эстетикалық талғамына жауап бере алатындай болып салынған тұрғын үйлер, қоғамдық ғимараттар, өнеркәсіптік кешендер. Сәулет өнері – техниканың, ғылымның және өнердің тоғысқан жері. Адамзат баласы көне заманнан бастап құрылыспен айналысқан
Архитектуралық құрылыс жүйесі
Слайд 17
10-11 ғасырларда Сәулетті құрлыстардың салынуына Қазақстанда ислам дінінің нығая бастауы себеп
болды.
Діни кешендер орталық алаңға салынып, басқа ғимараттардан ерекше оқшауланып тұрды.
Діни кешендер орталық алаңға салынып, басқа ғимараттардан ерекше оқшауланып тұрды.
Слайд 19 10-12 ғасырлардағы дін ықпалымен жасалған ғимараттарға мешіттер, күмбезді құрылыстарды жатқызамыз
Слайд 21 Мешіт - (араб.: مسجد [ˈmæsdʒɪd] - мәсжид — «сәжде ететін жер»)
Мұсылмандар құлшылық ететін ғимарат.
Діни аңыздарға қарағанда алғашқы мешіт 7 ғасырдың 1-ширегінде Медине қаласаның жанындағы Құбыла деген елді мекенде салынған. Төбесі құрма ағашының жапырақтарымен жабылған төртбұрышты үй болған. Мешітке мұсылмандар намаз оқу, діни өсиеттерді тыңдау және қоғамдық мәселерді талқылау үшін жиналатын болған.
![Мешіт - (араб.: مسجد [ˈmæsdʒɪd] - мәсжид — «сәжде ететін жер») Мұсылмандар құлшылық ететін](/img/thumbs/2fa6349b15aee0e4e70b2e7e04d0573a-800x.jpg "Дамыған орта ғасырлардағы сәулет өнері мен құрлыстың дамуы тақырыбындағы қазақстан тарихы пәні бойынша презентация Мешіт - (араб.: مسجد [ˈmæsdʒɪd] - мәсжид — «сәжде")
Слайд 2210 ғасырда араб-парсы деректерінде Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу аймағында қалаларда мешіттердің
болғандығын айтылады.
1) Мысалы, ірі мешіт болған – Боран мешіті. Ол 10 ғасырдың аяғында , 11 ғасырдың басында салынған. Оның ішкі жағы қызғылт-күрең түске боялған оюлы ғаныш сылақпен безендірілген
2) Құйрықтөбе қаласынан табылған мешіттің орны 36,5х20,5 метр. Күйдірілген және шикі кірпіштен салынған.
Слайд 24Архитектуралық құрылыс жүйелерін бекіту . «Үшінші артық» 1 топтама.
2 топтама 3 топтама
1. Дін 1.ислам 1. Боран
2.Балбал 2.араб 2. Айша бибі
3.Күмбез 3.будда 3.Яссауи
Слайд 28Айша бибі кесенесі — ХІ-XII ғасырлардағы сәулет өнерінің көрнекті ескерткіші. Жамбыл
облысы Жамбыл ауданында Айша бибі ауылында орналасқан. Сырты керамикалық плиталармен қаланып, ойып жасалған өрнектің сән-салтанаты мен сан түрлілігі жағынан Қазақстандағы басқа мемориалдық-дәстүрлік ескерткіштер ішінде оған тең келетіні жоқ. Ескерткішті қалаған кірпіштердің әртүрлілігінің өзі таң қалдырады. Оның алғашқы қалпы біздің уақытымызға дейін тек батыс қабырғасында сақталған.
Слайд 30Айша бибі күмбезі бізге жартылай бұзылған қалпында жеткен. Құрылыстың бастапқы жобасы
мынадай: жалпы ауданы 7,23х 7,23м; диаметрі тұтас оюланған. Әшекейлі кабырғаларының қалыңдығы 80 см. Күмбездің ішкі беті кірпіштен, ал сыртқы беті күйдірілген құйма балшықтан қаланған. Кірпіш пен күйдірілген кұйма тастардың арасын әк қосылған балшықпен жымдастырып, арша ағашымен ұстатқан. Бұл ағаштар қабырғаларды жер сілкінгенде құлатпай ұстап тұрған. Мұнда оюдың 20 түрі кездеседі
Слайд 32Арыстан баб кесенесі - көне Отырар жеріндегі сәулет өнері ескерткіші. Түркістан
халқының арасында мұсылман дінін таратушы Қожа Ахмет Иасауидің ұстазы болған Арыстан баб ата қабірінің басына салынған
Арыстан баб кесенесі
Слайд 33Кесене дәлізхана, мешіт, құжарахана, азан шақыратын мұнара сияқты жеке бөлмелерден құралған.
Кесененің ең көне бөлігі қабірхана болуы тиіс. Қазір де оның едені басқа бөлмелермен салыстырғанда едәуір биік. Қабір үстіне алғашқы белгі 12 ғ. шамасында салынған. Мазар 14 ғасырда қайта жөнделген. Арыстан баб кесенесі 20 ғасырдың басында жергілікті халықтың қаражатымен күйдірілген кірпіштен ауданы 35x12 м, биіктігі 12 м, бұрынғы Меккеге қараған есігі Түркістанға, Әзірет Сұлтанға бағытталып, Солтүстік жағы кесене, Оңтүстік жағы мешіт есебінде қайта жәнделді. Дәліз- қақпа маңдайшасына мәрмәр тақта қаланып, бетіне һижра бойынша 1327 жыл, яғни соңғы құрылыс жүрген уақыт деп көрсетілген.
Слайд 34Кесене тарихы
Ұстаздардың ұстазы Арыстан баб – XІ ғасырда өмір сүріп,
Қазақстан мен Орталық Азия аумағында ислам дінінің таралуына ықпал еткен, исламның сопылық бағытының негізін салушылардың бірі және Оңтүстік Қазақстан аймағындағы Иасы (Түркістан), Сайрам, Отырар өңірлеріндегі сопылардың рухани ұстазы болған белгілі тарихи тұлға
Слайд 35Арыстан баб кесенесі 14 ғасырда Әмір-Темірдің жарлығымен қайта қалпына келтіріліп, біршама құрлыс өзгерістері
жасалынған. Сондықтан да Арыстан баб кесенесі кей ақпаратта 14 ғасырда жасалынған деп айтылып жүр
Слайд 38Бабажа қатын кесенесі сыртқы пішімінің жинақылығымен, құрылысының беріктігімен ерекшеленеді
Текше тәрізді тік
бұрышты, қызыл кірпіштен тұрғызылған ескерткіштің ауданы 6,8х6,8 м, биіктігі 5 м-ден астам; қабырғаларына қаланған кірпіштерінің көлемі 24х24х5 см. Қасбеті мен 2 қапталы бір-біріне ұқсас, мәнерлеп қаланған кірпіштен күн тәрізді өрнектер жасалған
Жоғары жағы аркалы, ішке кірер есік шығыс жақ қабырғасында. Қабырғалардан сегізқырлы барабанға ауысатын тромпбелдеу жасалған. Оның үстінен ішкі еңсенің 16 қырлы күмбезі басталады. Ал сыртқы күмбезі биіктігі 86 см қырлы призманың үстіне орнатылған.
Слайд 39Бабаджа Хатун кесенесі — Айша бибі мазары жанында орналасқан. Бұл кесене
де XI- XIIғ.ғ. сәулет ескерткіші болып саналады.. Соңғы жаңартылуы 2002 жылы болған. Эпиграфикалық жазба бойынша ол жерде жерленген әйел адамның атын оқып білген. Аңыз бойынша ол әйел Айшаның қамқоршысы болған. Ол Айшаны сапар кезінде қасында болған. Айша қайтыс болған соң оның мазары үстінде жағылып тұрған алауды ұстап тұрды. Бұл екі кесене сәулет ескерткіші ретінде және қажылық дәстүрін өткізетін мұсылманның қасиетті жерлері болып есептелді.
Слайд 40Бабаджа Қатын Кесенесі – Қазақстандағы — 10 — 11 ғасырлардан сақталған
сәулет өнері ескерткіші. Тараз қаласынан 18 км қашықтықтағы Айша бибі кесенесінің маңында орналасқан. 1897 жылы В.А. Каллаур, 1938 жылы А.Н. Бернштам, 1953 жылы Т.Қ. Бәсенов зерттеген
Слайд 41Бабаджа-қатын тарихи тұлға. Ол Шыңғыс ханның әйелі болған, деген деректер «Моңғолдың
құпия шежіресінде» келтірілген. Сондықтан да болашақта Бабаджа-қатын кесенесін 13 ғасыр сәулет өнерінің үлгісі деп өзгертілуі де мүмкін.
Тың ақпарат
Слайд 43Архитектуралық сәндік өнерінің тамаша үлгісі – шығыс моншалары.
Дайындаған: Амаракинова Ляззат
Слайд 45Отырар қаласында жүргізілген зерттеудің нәтижесінде 11-12 ғасырларда екі шығыс моншасы аршылған.
Моншаның сыртқы қабаты сақталмағанымен ішкі құрлысы жақсы сақталған . Моншаның жалпы көлемі 11,5х16,5 метр болып келеді. Шешінетін және демалатын бөлмелері жеке жеке салынған. Моншаның жылу ошағы шығыс жағына салынып, одан жылу құбырлары арқылы берілген. Сарқынды су құбыр арқылы сыртқа ағызылып, арнайы жасалған су сіңіргіш орға жіберілетін болған. . Моншаның оң жағында кір жуатын екі бөлме бар, бір бөлмеде тандыр ошақ салынған. Отырардың екінші моншасы қаланың оңтүстік рабад аумағында , қалаға кіреберіс қақпадан 200 м жерде орналасқан. Бұл моншаның құрлыс жүйесі де бірнеше моншаға ұқсас. Бірақ жасалуына қарағанда қарапайым адамдар түсетін монша болған
Слайд 49Тараз қаласында да екі монша аршылған. Көлемі 13,4х12,4 метр болатын бірінші
моншаның әр түрлі мақсаттарға пайдалауға арналған жеті бөлмесі болған. Монша ыстық өткізетін каналдар жүйесімен жылытылған. Табылған қалдықтар: сәкілер, су құятын астаулар, науалар, полихромдық әшекейлер Тараз моншасының іші бай безендірілгенін дәлелдейді. Бұл моншада да ыстық өткізетін құбырлармен қыздырылған. Екі моншада да таудан келетін су қазандыққа қыш құбырлар арқылы жеткізілген. Ал Отырар моншасы құдық суын пайдаланған
Слайд 51Түркістандағы шығыс моншасы жайлы ақпарат
Шығыс моншасы ХХ ғасырдың жылдарына дейін
Түркістанда да жұмыс істеген . Монша Қожа Ахмет Иасауи кесенесінің жанында. Ол қазір мұражайға айналдырылған.
Слайд 52Алматы қаласында шығыс моншасының жобасымен салынған «Арасан» моншасы қазіргі кезде қала
тұрғындарының демалып-сауығатын орындарының біріне айналған.
Слайд 54№1 Тараз қаласынан 18 шақырым жерде орналасқан кесене? а. Арыстан баб ә. Алаша хан б.
Айша бибі
г. Жошы хан
№2
Аңыз бойынша Қожа Ахмет Яссауидің ұстазы болған әулие
а. Арыстан баб
ә. Бақырғани
б.Әзірет Сұлтан
г.Баласағұн
Слайд 55№3 Кесенесінің сыртқы қабырғалары түгелдей терракот кірпіштерімен қапталған: а. Бабаджа-қатын ә. Айша бибі б.
Қарахан
г. Көк кесене
№4
а. Орта ғасырларда тау суымен қамтамасыз етілетін монша орналасқан қала
а. Отырар
ә. Түркістан
б. Сайран
г. Тараз
Слайд 56 №5. Отырар моншаларында киім шешілетін және шомылатын жер: а. бірге салынған ә. Бөлек салынған б.
Отырард а монша салынған
г. Шешінетін жер болмаған.
№6 Тараз моншалары немен қыздырылған:
а. пешпен
ә. Жылу өткізетін каналдармен
б. қайнаған сумен
г. Қыздырылған таспен.
№7 Отырар моншасына су қайдан алынды.
А. таудан ағатын судан
ә. Өзеннен
б. арнайы құдық қазған
г. Артизан құдығынан
