Презентация, доклад на тему Қазақ хандығына 550 жыл

Қазақ елінің
бастауы»

Ежен хан-Сартақай хан-Баян хан-Сасыбұқа хан-Ерзен хан-Шымтай хан-Орыс хан-Қойыршық хан-Барақ хан- Жәнібек хан (Әбу Сейіт)

Қазақ хандығынның негізін қалаушылар

Керей ханның шығу тегі
Шыңғыс хан-Жошы хан-Орда Ежен хан-Сартақай хан-Баян хан-Сасыбұқа хан-Ерзен хан-Шымтай хан-Орыс хан-Тоқтақия хан-Болат хан-Керей хан

болған. Ол барлық саяси оқиғаның ортасында жүрді. Моғолстан, Орта Азия мен Қазақстанның, әсіресе Дулат тайпасының феодалдық бөлігінің тарихын жетік білген 1541-1546 ж. Кашмирде ол «Тарихи Рашиди» атты еңбегін жазған.

Сыр бойы қалаларын азат ету жолында күрес жүргізді. Билігінің соңында беделі төмендеп, Самарқандқа көшіп кетті.

Жәнібектің тоғыз ұлының ортаншысы Қасым хан 1511-1521 ж. билік құрды. Оның тұсында Қазақ хандығының территориясы қалыптасты. Халық саны 1 млн-ға жетті. Алғашқы заңдар жинағы- «Қасым ханның қасқа жолы» шығарылды. Қазақ хандығының даңқы Еуропаға жетті.

Жәнібектің немересі, Қасымның ұлы Мамаш хан 1521ж. 1524ж. билік құрған. Оның тұсында билік үшін таластар басталды.

Жәнібектің немересі Әдіктің үлкен ұлы Тахир хан 1523-24 ж. 1533-34ж. билік құрған. Оның 10 жылдық билігі тұсында Қазақ хандығының әлсіреуі басталды.

Жәнібектің немересі Әдіктің ортаншы ұлдарының бірі Бұйдаш хан 1531-32 ж. 1559-60 ж. билік құрды. Бұл кезең тарихта
«Қазақ хандығының уақытша әлсіреу үдерісі» кезеңі деп аталды.

Жәнібектің немересі Қасымның ұлы Хақназар хан 1548-49 ж. 1580 ж. билік құрды. Оның тұсында Қазақ хандығының кайта
өрлеу үдерісі жүрді. Тархи әдебиеттерде «қазақ халқын біріктіруші» деп сипатталды.

Жәнібек ханның немересі Жәдіктің ұлы Шағай хан 1580 -1582 ж. билік құрды. Орта Азия хандық-мен қарым-қатынаста болды.

Шағайдың ұлы Тәуекел хан 1582 ж. 1598 ж. билік құрды. Қазақ халқының этникалық территориясын біріктіру жолында белсенді саясат жүргізді. Ташкент, Самарқанд қалаларын басып алған.

Тәуекелдің інісі Есім хан 1598ж. 1613-14 ж. билік құрды. Қазақ халқының этникалық территориясын қалыптасқандығын заңдастырды. «Есім ханның ескі жолы» атты әдет-ғұрып ережелері жинағы шығарылды.

Шыққан тегі белгісіз Тұрсын хан 16413-14 ж. 1627 ж. билік құрды. Есім хан билік құрған кезеңде Қазақ хандығында саяси бытыраңқылық салдарынан қос хан биледі.

1627-1628 ж. Есім хан қаита билік құрды.

Есімнің ұлы Жәнібек хан 1628-29 ж. 1643-44 ж. билік құрды. Деректерде дәл қай жылы билік құрғаны көрсетілмеген .

Есімнің ұлы Жәңгір хан 1644*45ж. 1652 ж. билік құрды. Жоңғарларға қарсы күресте белсенділік танытып, сондай соғыстардың бірінде қайтыс болды.

Қазақ хандары

Жәңгір ханның ұлы.Билерге сүйене отырып, Тәуке хан сұлтандардың ықпалын бәсеңдетуге тырысты. Оның тұсында қазақ қоғамындағы саяси бытыраңқылықтар тоқтатылды. Атақты «Жеті жарғы» заңдарын жасады. Бұл кезең тарихта «қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған кезең» деп аталды.

жүздің биі

Қазбек би
(1659-1765жж) Орта жүздің биі

Әйтеке би
(1644-1700жж) Кіші жүздің биі

Қазақтың атақты билері Тәуке хан заңдары жинағын өңдеуге қатысқан

қайраткері. 1743 жылға дейін орта жүздің сұлтаны болған. Әбілмәмбет хан қаза болған соң 1771 жылы хан сайланады. Абылай ханның ата бабалары Шыңғыс ханның ұлы Жошы ханның ұрпағы- Қазақ ордасының негізін қалаған әз Жәнібектен тараған. Шын есімі Әбілмансұр. Лақап аты Сабалақ. Әкесі Түркістан қаласының билеушісі-Көркем Уәли. Атасы-Абылай. Қалмақтармен соғыста 20 жасар Әбілмансұр Қалмақтардың қонтайшысы Қалдан Сереннің ұлы Шарышты жекпе-жекте өлтіреді. Тарихи тұлға Абылайханның қол жеткізген жетістіктері сол кезеңде Қазақ мемлекеті өте күшті болғанын айғақтайды.

ханның 15-ші ұрпағы. Әбілқайыр жастайынан батырлығымен танылып, дарынды әскербасы, білгір саясаткер болды. 1726 жылы Үш жүздің басын қосқан Ордабасы тауындағы құрылтайда билер мен батырлар бірауыздан Әбілқайырды Қазақ хандығының бас қолбасшысы етіп сайлады. Тығырыққа тірелген Әбілқайыр Ресейден көмек сұрауға мәжбүр болады. Ресейдің қол астына еніп 1730 жылы елші жібереді. 1731 жылы ақпан айында кіші жүз қазақтарын Ресей үкіметі өз қарауына алуға келісім береді.

ерлігімен көзге түсті.

17 ғ. соңы 18 ғ. орта шені
Қабанбай Қожағұлұлы,
Қаракерей Қабанбай, Дарабоз- Қазақ батыры. Азан шақырып қойған аты- Ерасыл. 1718 ж. Аягөз шайқасында Қабанбай батыр атанды. Абылай ханның бас батырларының біріне айналды

1706-1781жж. Аты аңызға айналған қаһарман ержүрек батыр. Шапырашты Наурызбай Құттымбетұлы Абылайханның бас батырларының бірі.

езгіге қарсы ұлт азаттық күрестің ұйымдастырушысы, әрі көсемі. Сырым Ресейдің отарлау саясатына қарсы соғысты . Көтеріліс1783-1797 жылдары 14 жылға созылған . Өз халқының нағыз патриоты екенін таныта білген отарлық бұғаудан елді босатуға зор үлес қосқан.

болған отаршылдыққа қарсы көтерілісті ұйымдастырушы.

Махамбет Өтемісұлы 1804-1846 жж. Халықтың азаттығын көксеген күрескер, ел бастаған батыр, ақын. Исатайдың серігі.

Хиуа хандықтарына 1837-1847 жылдары қарсы жүргізген ұлт-азаттық күрестің басқарушысы. Хан Кене саясаткер, дипломат ретінде қазақтың үш жүзі руларының едәуір бөлігін өз туы астына біріктіре алды. Әскерінің саны жиырма мыңға дейін жетті.

ұлт – азаттық қозғалыстың теориялық негізін салушылар әрі көсемдері.

алған ұлт-азаттық көтерілістің басшысы.

;
Қазақтар-97 ; Қазақ қыздары -2; ҰОС қаза тапқан қазақстандықтар-600 мыңнан астам
Екі мәрте Кеңес Одағы батыры атағын алғандар: Талғат Бегалдинов, Леонид Беда,
Иван Павлов, Сергей Луганский.

Мәскеу үшін шайқаста Қазақстанда құрцылған 316-атқыштар девизиясының
28 панфиловшылардың ерлігі ұмытылмайды

жас, жалынды ақын еді. Желтоқсан оқиғасына қатысқан 8500-ге жуық адам ұсталып, жазаланды. 1720 адам жарақат алды. 12 ЖОО ректорлары орнынан түсірілді. 246 студент оқудан шығарылды. 99 адам сотталды. Оның екеуі өлім жазасына кесілді. Қайрат соның бірі еді.

халқы өзінің ғасырлар бойғы тарихында әлденеше рет өз тағдырын таңдауына тура келді.
Ең негізгі таңдау осыдан 23 жыл бұрын жаңа ғасырдың қарсаңында жасалды. Бұл еліміздің тәуелсіздікке қол жеткізуі еді.
Бұл тарихи бетбұрыс Республикамыздың тұңғыш президенті Назарбаев Нұрсұлтан Әбішұлының атымен тікелей байланысты.
Біздің президентіміз-қазіргі саясаткерлердің ішіндегі өз елінде ғана емес , бүкіл әлем танып, үлкен беделге ие болған әйгілі тұлға.