Презентация, доклад на тему 5 класс Темір дәуіріндегі Қазақстан

тобы
Иран аумағына қоныс аударды. Бірақ олардың негізгі бөліктері турлар,асылар, дахтар
атамекенінде қалып қазақтардың арғы тегі сақтардың қалыптасуына ұйытқы болды.

ғана өмір сүрсең,
Онда мен сияқты сен де еркіндікте жүрер едің.

Анахарсис. Б.з.б 620-555 жылдар.

Б.з.б IX-I ғасырлар.

және айбалтамен қаруланады.
Найзаның, жебенің , айбалтаның ұшы мен жүзін жезден
жасайды да, бас киімін- дулығасын, белбеуі мен шығыршығын
алтынмен аптайды. Олар аттарына жезден өмілдірікқап кигізеді.
Жүгенін, ауыздығын алтынмен жалатып, өрнектеп қояды.
Олар темір мен күмісті тұрмыс тіршілігі үшін қолданбайды,
өйткені оларды бұл елден кездестіре алмайсың. Оның есесіне ,
Алтын мен жездің көптігінде есеп жоқ.

Кентавр?
Амазонка?

пен әйел мүрдесі табылды.
Алтын адам.

Осыдан 2400 ж бұрын сақ ұлысы ыдырады.

350-469 жылдар.
Ақ ғұн ұлысы - 367-560 жылдар.
Табғаш дәулеті- 386-557 жылдыр.

Шығыс ғұндар туы.

аулап,
айқаса кетуге даяр тұрады және қарсы келген дұшпанын ту-талақай етеді.
Бұл олардың сүйегіне біткен қасиеті... Тәңірқұтынан бастап (шаньюи) қатардағы
Адамдарына дейін етті сүрлеп жейді. Тері—терсектен киім киеді.
Төсеніші мен жамылғысы-киіз... Сыма Цянь

Қытайдың XIV ғасырда жазба еңбегінде келтірілген көшпелі ғұн суреті.

жерлеріне дейін, және Қара теңіз бен Балтика теңізіне дейін созылған. Ғұн империясы 444-453 ж.

Қытайдың қысымына түскендіктен Тянь-Шаньды асып өтіп, қаңлыларға келді. Бұл ғұндардың Орта Азия мен Қазақстанға алғашқы қоныс аударуы болды.

Екінші қоныс аудару б.д. 1 ғасырда болды. 93 жылы Қытайлар ығыстырған солтүстік ғұндар тағы да батысқа қарай жылжыды. Олар Қазақстан территориясы арқылы батысқа бет алды. Бұл көшпенділердің Қазақстанға енуіне байланысты шығыс иранның қаңлы тайпаларының түріктенуі басталады.

Б.з. 1 мыңжылдығы басында Жетісу, оңтүстік қазақстан тайпаларының кескін-келбеті монғолдана бастады. Ғұндар жергілікті тайпаларды бағындырып, Сырдария бойымен Арал өңіріне, орталық және батыс Қазақстан аймақтарына барып енеді.Ғұндардың б.з.4 ғ. Шығыс және орталық Еуропа жеріне келуіне үш ғасыр уақыт керек болды.

Ғұндар Рим империясына қауіп төндірді. 5 ғ. 30-ж. ғұндардың басшысы Аттила Еуропа халқының үрейін ұшырды. 375-376 жж. вестготтардың Қазақстан даласынан келген ғұндармен күресі ежелгі Рим империясының құлауына әкелді.

ыдырай бастады.
54 ұлысқа бөлініп кетті. 209 жылы билік
басына Мөде келіп тәңірқұты болады.
Бөлінгендерді біріктіріп, Хан империясының
300 мыңдық әскерін жеңеді. Олар 23 жыл
бойы алым-салық төлеп тұрды.
Б.з.б 91-74 ж. Ұлы ғұн ордасы оңт. Және солт.
Бөліктерге ыдырайды. Ең соңғы тәңірқұты – Шөже (Чижи).
Б.з.б 36 ж. Талас (Тараз) қорғаны шайқасы.
Екі Ғасыр өткен соң Батыс ғұн ұлысын құрушы – б,з 374 ж.
Балаәмір (Баламбер) Еділ-Жайық арасында.

9 ғасырға дейін Уархұн (Арғұн) мемлекеті болған.
Оны 791 ж. Франк королі Ұлы Карл жойған.

165 мың адам қаза тапты.

франк
пен Гепид қаза тапты.
Идаций : 300 мың адам
қаза тапты деген мәлімет
береді.
Аттила жеңілмесе де,
Галлиядан кетеді.

Иордан: «Битва была настолько же славна, насколько была она многообразна и запутанна.»

Үндістан, Шығыс Түркістан жерлері енді. Астанасы Балх (қазіргі Ауғаныстан жері, Варирабад қаласының жанында .
Негізгі халқы Түркілер.

Ежелгі Балх ескерткіші

552 жылы “теміршілер көтерілісін” басқарып, Түрік қағандығының негізін қалады.
Ол 200 жыл салтанат құрды. 555 жылы бүкіл Орта Азия Түркілерге бағынды.
Түркі тілі -50-ден астам туыс халықтардың тілі. Қазақ тілі –соның бір тармағы.

Білге қаған ескерткіші

Күлтегін ескерткіші

Солт. Қытай мемлекеттері Чжоу мен Цинь бағынышты болды.
576 жылы түркілер Боспорды (Керчь) алды , 581 жылы Херсонеске
шабуыл жасады.
Кейіннен Түркі қағандығы Шығыс және Батыс түрік қағандығы
болып бөлініп кетті.

д ы ғ ы

Батыс түрік қағандығы