Презентация, доклад на тему SQL құрылымдық сұраулар тілі

түрінде берілуіне бағытталуы, аз сөйлемді жинақы тілді құруға
мүмкіндік берді. SQL сұранымдарды орындау үшін, және де қолданбалы
программаларды құру үшін де пайдаланылуы мүмкін. Онда келесі
сөйлемдер бар:
Мәліметтерді анықтау тілі-МҚ анықтау, және де кестелер мен индекстерді анықтау және жою;
Мәліметтерді таңдау сұранымы-SELECT сөйлемі;
Мәліметтерді түрлендіру сөйлемі-мәліметтер қосу, жою және өзгерту;
Мәліметтерді басқару сөйлемі-мәліметтерге кіру артықшылығн беру немесе қайтару, транзакцияларды басқару және т.б.

мәліметтердің физикалық құрылымдануына және дискіге жазылуына сондай-ақ мәліметтерді дискіден физикалық оқуға жауап береді, және МҚБЖ-ң басқа компоненттерінен және қолданушы қосымшаларынан SQL-сұранымдарды қабылдау мүмкіндігін береді.Олай болса, SQL қолданушыларға, программаларға реляциялы МҚ ақпараттарына кіруді қамтамасыз ететін мықты құрал.
SQL тілінде өрнектерде қолданылатын бірқатар функциялар бар. Олардың жиі қолданылатындары мыналар:
Статистикалық функциялар:
AVG( ) –орта мән
MAX ( )- максимал мән
MIN ( )- минимал мән
SUM ( )- мән-ң қосындысы
COUNT( )- мәндер саны
COUNT ( *)- нольдік емес мәндер саны

Жолдық функциялар:
UPPER (Str)-Str жолының символдарын жоғарғы регистр символдарына ауыстыру
LOWER (Str)- жолының символдарын төменгі регистр символдарына ауыстыру
TRIM (Str)-Str жолының басында және соңындағы пробелдерді жою
SuBString (Str FROM n1 TO n2)- Str жолынан n1-ден бастап n2-гн дейінгі симвлодар бар болатын ішкі жолды бөліп алу
CAST ( AS )- Expression өрнегін туре типіне келтіру
11- Конкатенация
Дата мен уақытты декодтау функциялары
EXTRACT (<элемент> FROM <өрнек>)- дата және уақытмәнінен тұратын өрнектен көрсетілген элемент таңдалады. Дата және уақытты көрсететін элемент ретінде YEAR, MONTH,DAY, HOUR, MINUTE, SECOND.
 
 

кестелермен жұмыс
CREATE TABLE операторы.
Кестені құру үшін CREATE TABLE операторы пайдаланылады. Бұл оператордың синтаксисі келесі түрде болады:
CREATE TABLE имя_таблицы (
Имя_поля_1 тип_данных.
Имя_поля_2 тип_данных.
имя_поля_N тип_данных)
Құрылған кестені ALTER TABLE операторын пайдаланып түрлендіруге болады. Осы оператор көмегімен кестеге жаңа өрістерді қосуға және жоюға, өрістер мәліметтерінің типін өзгертуге, шектеулерді қосып немесе жоюға болады.
Жалпы түрде ALTER TABLE операторының синтаксисі былай болады: ALTER TABLE имя_таблицы [MODIFY][имя_поля тип_данных] [ADD][имя_поля тип_данных]
[DROP][имя_поля тип_данных]
ALTER TABLE операторымен орындалатын әрекет кесте атынан кейін көрсетіоіп негізгі сөзбен анықталады:
MODIFY- өріс анықтамасын береді;
ADD- кесмтеге жаңа өріс қосады;
DROP-кестеден өрісті жояды.

TABLE имя_таблицы
ADD (имя_поля тип_данных)
Мысалы,STUDENTS кестесіне студенттің электронды почтасынан тұратын өрісті қосу үшін келесі операторды пайдаланған жөн:
ALTER TABLE STUDENTS ADD (E-mail CHARACTER (25))
Егер бар өрістің мәліметтерінің типін өзгерту қажет болса, ALTER TABLE операторымен бірге MODIFY негізгі сөзін пайдаланған жөн:
ALTER TABLE имя_таблицы MODIFY(имя_поля тип_данных)
Мысалы, STUDENTS кестесіне E-mail өрісін енгізгеннен кейін CHARACTER типінің пайдаланылуының тиімсіздігі анықталады-студенттердің көбінде электронды почта жоқ, сондықтан дискілік кеңістіктің бөлігі пайдаланылмай, бос қалады. Бұл өріс үшін VARCHAR мәліметтер типін қолданған дұрыс..

STUDENTS MODIFY(E-mail VARCHAR(25))
Бар өрісті өшіру үшін ALTER TABLE операторын DROP негізгі сөзбен бірге
шақыруды орындаумен жүзеге асырылады:
ALTER TABLE имя_таблицы DROP (имя_поля)
DROP TABLE операторы. Кестелерді жою үшін DROP TABLE операторы пайдаланылады. Бұл оператордың синтаксисі мына түрде болады:DROP TABLE имя_таблицы [RESTRICT |CASCADE]
Егер DROP TABLE операторын шақыру кезінде RESTRICT негізгі
сөзі пайдаланылып, және жойылатын кестеге қандай да бір ұсыныс
немесе шектеу сілтелінсе, онда кестені жою операторы орындалуы
кезінде қате туралы хабарлама шығарылады (генерацияланады).
Егер де CASCADE негізгі сөзін пайдаланса, онда кестені жою орындалады және кестемен бірге оған сілтелінетін ұсыныстар мен шектеулер де жойылады.

сілтемелік тұтастығын қолдаудың негізгі механизмі болып табылады. Сыртқы кілт болып анықталған өріс,
басқа кестенің өрісіне сілтеме ретінде пайдаланылады, әдетте ол
ата-аналық кілт деп аталады, ал сыртқы кілт сілтелетін кесте ата-аналық кесте деп аталады (көп жағдайда ата-аналық кілт ата-аналық кілті болып
табылады).
Сыртқы және ата-аналық кілттің өрістерінің типтері міндетті түрде сәйкес болуы мүмкін. Бірақ шатыс болмас үшін сыртқы және ата-аналық кілттер өрістерінің атын да бірдей берген жөн.
Сыртқы кілт бір өрістен тұруы міндетті емес. Алғашқы кілт сияқты сыртқы кілт те бір объект болып өңделетін өрістердің кез-келген санынан тұруы мүмкін. Құрамдас сыртқы кілт сілтелетін ата-аналық кілт өрістері сыртқы кілттегі сияқты ретпен тізбектелуі керек.
Кесте өрісі сыртқы кілт болған кезде, ол қандай да бір жолмен осы кілт сілтелетін кестемен байланыста болады. Ол дегеніміз сыртқы кілттің әрбір мәні ата-аналық кілттегі мәнмен тікелей байланысқан

не ALTER TABLE операторының көмегімен берілуі мүмкін. Өрістердің бірінші тізімі- үтірмен бөлінген, кестенің бін немесе бірнеше
өрістеріндегі тізім. Өрістердің екінші тізімі- ата-аналық кілтті құрайтын өрістер тізімі. Сыртқы және ата-аналық кілттер ретінде көрсетілген өрістері тізімі сәйкес болуы керек:
Екеуінде бірдей өріс саны болуы керек;
Тізімдерде өрістердің тізбектелу реті сәйкес болуы керек, және де сәйкестік әртүрлі болатын өрістердің аттарымен емес, мәліметтер типімен және өрістер мөлшерімен анықталады.
Қазіргі кезде ANSI стандарты индекстарды қолдамайды. Сонда да индекстар барлық мәліметтер қорында кең қолданылады, сондықтан олармен жұмысты назардан тыс қалдыруға болмайды.
Индексті құру операторының синтаксисі пайдаланылатын SQL таратуына қарай өзгешеленуі мүмкін. Индексті құру командасының келесі синтаксистік формасы жиі кездеседі:
CREATE INDEX кесте индексі
ОN кесте аты