Презентация, доклад на тему Ашық сабақтың тақырыбы Дүние жүзінің қара және түсті металлургиясы

материалдар кешенінің маңызы мен құрамы туралы білім беру, оның шаруашылықтағы маңызын анықтау.
Дамытушылық: Тақырыптық карталарды, сызба – нұсқа, статистикалық мәліметтер берілген кестелерді талдау біліктіліктерін қалыптастыру, кешен салаларының орналасуын түсіндіру.
Тәрбиелік: Ұқыптылыққа, ізденімпаздылыққа және туған табиғатын аялауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: саяхат сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі, баяндау
Сабақтың көрнекілігі: компьютермен жұмыс, сызба – нұсқа
Пән аралық байланыс: информатика, жаратылыстану

Шартты белгілер аялдамасы

3 аялдама. Аймақтағы металлургия зауыттары

4 аялдама. Металлургия саласының даму болашағы

5 аялдама. Қазақстан металлургиясы және 2030 жыл

энергетика, түсті металлургия,
химия

Қара металлургия - өндірістің басқа салаларымен, атап айтсақ тау – кен, көмір, энергетика, түсті металлургия және химия мен тығыз байланысты. Қазіргі кезде қара металлургия кәсіпорындарының кокстелетін көмір алаптарына, темір кен орындарына, теңіз порттарына жақын орналасуы басым болып отыр. АҚШ - тағы, Ресейдегі, Қытай мен Украинадағы, Германиядағы байырғы металлургия орталықтары алғашқы фактордың ықпалымен қалыптасқан. Шойын қорытудағы негізгі отын тас көмірден алынатын металлургиялық кокстың дүние жүзі өндірілуі көлемі жоғары. Оны өндіруден Қытай алдыңғы орында.

Тапсырма. Қалай ойлайсыңдар? (сұрақ жауап)
1.Қара металдар өндіру кезінде қандай экологиялық проблемалар пайда болады?

2. Қара металлургия саласы қандай салалармен тығыз байланыста?

3.Қазақстан Республикасында қандай қара металлургия кәсіпорындары бар? Олар қандай өнім шығарады?

70 – тен астам түсті металлдарды бөліп алады. Өнім көлемі жылына 20 млн т құрайды. Олардың арасында өндірілуі жағынан жетекші орын алатын алюминий болып табылады, ол түсті металлургия өнімдерінің жартысына жуығын құрайды. Өнеркәсіптің көптеген салаларында, құрылыста кеңінен қолданылады, “ақ” металды алудың технологиясы күрделі. Сондықтан өндірістің жеке сатылары әр түрлі елдерде, тіпті аймақтарда орналасады. Түсті металлургия саласын көбінесе авиация мен ракета техникасында, автомобиль жасауда, жеңіл конструкциялық материалдар өндіруде және басқа да көптеген шаруашылық салаларында көп қолданылады.

Тапсырма. Түсті металдар тобы. Кестені толтыру

алюминий

никель

мыс

полиметаллдар

Тапсырма. Адасқан шартты белгілер ойыны

X

A

тамақ өнер-бі

химия

машина жасау

табиғи газ

жеңіл өнеркәсібі

алюминий

ағаш өңдеу

темір кені

картадан көрсет

М

М

М

М

М

табылады. Қара металлургия кәсіпорындарының орналасуы ұзақ уақыт бойы шикізат көздеріне тәуелді болып келді. Аппалач алабының кокстелетін көмірі мен Ұлы көлдер маңындағы темір кен орындары негізінде Чикаго, Кливленд, Питсбург сияқты осы саланың орталықтары қалыптасты. Түсті металлургия кәсіпорындары, негізінен кен орындарына жақын орналасады, дегенмен көп энергия жұмсалатын өндірістердің Колумбия және Теннеси өзендерінің энергетикалық кешендері негізінен дамуы да байқалады.

3 аялдама. Аймақтағы металлургия зауыттары

қарқынды дамыды. Қара металлургия өнеркәсібі сырттан әкелінетін шикізатты пайдаланады. Польшадағы Краков, Чехиядағы Острава мен Орталық Чехия металлургия базасы, Шығыс Словакия комбинаттары аймақтағы ең басты қара металлургия базалары болып табылады. Венгрия әлемге ірі боксит – алюминий өнеркәсібімен әйгілі. Ол боксит өндіру, алюминий қорыту және одан әрі әртүрлі бұйымдар жасау сияқты төрт сатыдан тұрады. Сонымен қатар алюминий өндірісі Словенияда да жақсы жолға қойылған.

Азия – металлургия саласы шеттен әкелінетін шикізатқа негізделген. Сондықтан металлургия зауыттары, негізінен, Тынық мұхит жағалауындағы өнеркәсіпті белдеуде шоғырланған. Дүниежүзілік нарықтағы қара металлургия өнімдерінң 23% Жапонияның үлесіне тиесілі. Жапония жылына 103 млн т болат балқытады. Сала кәсіпорындарының техникалық жабдықталу деңгейі мен өндірістік қуаты жоғары, кейбір кәсіпорындар жылына 10-15 млн т дейін болат балқытады.

және шетел қаржысының қатысуымен дамуда. Бұл салаларда соңғы кезде жаңа технологияларды пайдалану және экспортқа бағдарлану жобалары жүзеге асуда. Болат балқытудан Бразилия (жылына 26,7 млн.т), Мексика (14 млн.т) Венесуэла мен Аргентина (әрқайсысы 4 млн.т) көзге түседі. Алюминий өндірісіне қажетті мол боксит қоры, арзан электр энергиясы бар Бразилия бұл салада жетекші орын алады. Қазіргі кезде Латын Америкасына әлемдегі таза мыс өндірісінің 25% тиесілі. Мыс өндіруден Чили жетекші ел болып саналады, ол “қара” (тазартылмаған) мыс өндіруден дүние жүзінде бірінші орын, ал таза мыс өндіруден АҚШ-тан кейін екінші орын алады.
Африка – ең күшті дамыған сала – түсті металлургия, олар, негізінен, кен өндіретін өнеркәсіп аудандарында шоғырланған. Оларға алғашқы және тазартылмаған мыс өндіретін, металдық алюминий өндіру, полиметалл кендерін байыту кәсіпорындары жатады. Замбия елі мыс өндіру мен оны экспортқа шығарудан әлемге әйгілі, бұл елді “қызыл металл елі” деп атайды. Өнімнің басым көпшілігі сыртқа жөнелтіледі. Қара металлургия кәсіпорындары, керісінше өз қажеттерін өтейтін өнімді ғана өндіреді.

шығаратын елдерді картадан көрсет

Уран
Германий
және басқалар

Алтын
Күміс
Платина

Республикамызда металлургия зауыттары кен өндіру және металл қорыту
жұмыстарын іске асырады. Қазақстанда түсті металлургия өнеркәсібінде түсті металдарды өндіру, байыту, балқыту, прокат алу және металл қалдықтарын өңдеу іске асырылады. Қара металлургия 2 д.ж соғыс кезінде қалыптасқан өнеркәсіптің жас саласы. Қазіргі кезде оның толық циклді және қайта қорыту өндіріс орындары бар.

мырыш, Риддер полиметалл кендері,
Қармсақбай мыс қорыту зауыты, Жезқазған, Саяқ, Қоңырат, Бозшакөл, Жыланды, Ұлытау жерлерінде мыс кен орындары орналасқан. Жезқазған аймағының қазынасын зерттеген академик Қ.И.Сәтбаев мыс кенінің мол қорын Жыланды жерінен ашты.
Қара металлургия: Ақтөбе қаласында ферроқорытпа зауыты, Қарағанды кокстелген көмір, Торғай алабындағы темір кені, Атасу, Қаражал темір кендері бар.

бейнеле

жазу
“Металлургия саласының болашақта дамуы...”

2 тапсырма Инсерт таблицасы
Нені білдім? Нені үйрендім? Нені білгім келеді?

3 тапсырма. Қосымша материалдардан металлургияның қазіргі жағдайы мен болашағы туралы жинақтап келеді.