Слайд 1Регистрлер мен импульстер санауыштары
А.Байтұрсынов атындағы ҚМУ
Gulsim_1507@mail.ru
Калакова Гульсим Кабдуловна
Слайд 2Санауыш
Импульс санын анықтауға арналған сандық құрылғы.
Жұмыс уақытында санауыш кезекті түрде өзінің
жағжайын белгілі бір ретпен өзгертеді.
Санау модулі Кc деп бекітілген жағдайдағы санауыштың тізімнің ұзындығы аталады.
Слайд 3Санауыштың ішкі күйінің тізбектілігін түрлі әдіс-айлалармен кодтауға болады. Көбіне екілік(екіліктің санауыштары)
немесе екілік-ондық(декадтық санауыштар) кодтаулар пайдаланады. Басқалай осы қолданысты санауыштар мен бірлік кодтауларды табады, қашан санауыштың күйі бір-бірден бір бірліктің немесе бір-бірден бір нөлдің (шығыршықтың санауыштары) жайлауының жерімен ұсынылады, қарамастан және біртұтас кодтау, қашан санауыштың күйі бірлік немесе нөлдік (Джонсон санауыштары) сан ұсынылады.
Слайд 4Санауыштар
Шегеруші
Кодтар, кему тәртібінде орналасқан (Down-counter)
Жинақтаушы
Реверсивті
Кодтар өсу тәртібінде болса, онда санауышты
Кодтар
бағыты өзгеретін болса санауыштар
Слайд 6Санауыштар алдын ала орналастыруға болады. Санауыштың бірінші күйінің алдын ала қондырғысы
үшін орналастыруда арнаулы кіру амалдары пайдаланылады.
Санауыштың бірінші күйінің қондырғысы арнайы ғана жазбаның арнаулы командасынан кейін жасалады.
Жұмыс барысында санауыштың жұмысының есепшоттық режимінде алдын ала орналастыруда кіру амалдары жабылады және санауыштың жұмысына әсер етпейді.
Алдын ала орналастырылған санауыштар, программаланған деп аталады, себебі олар есеп модулін өзгертеалады Кc, оны келесі формуламен есептеуге болады
Kc=Sn2n+Sn-12n-1+...+S222+S121+ S020, онда Sk=0 немесе 1.
Слайд 7Санауыш құрылымы.
тізбекті
параллель
параллель-тізбекті
Слайд 8Импульсті санаушының жиынтық сызбасы.
Ең жабайы төртдәрежелі санауыш бас D- триггерлерде тізбекті
түрде төрт есепшоттың триггерлер құрамадан деген құралады, ақырында, не Qk шыға берісінің, бас-басы триггерде Ck кіре берісімен құрама 1 кейінгі(14.2 а) рис. Сонда есепшоттың импульстері түсімінде С1 кіре берісіне санауыштың триггерлер өзінің тізбекті түрде үдеуші екіліктің сандарының суретте- күйлерінің өзгерту болатын. Кестеде. 14.1 мынадай санауыштың триггерлер шыға берісінің күйінің тізбектілігі келтірілген.
Слайд 914.2 cурет.. Асинхронды жинақтаушы санауыштың сызбасы бас D- триггерлерде(а), оның шыға
берістің белгісінің(б) кестелері және ауыстыру тасымалының(в) сызбасы
Слайд 10Кесте 14.2. Төртдәрежелі санауыштың шығардағы күйі.
Ең көп жиілік бірінші триггерде, ал
басу басы кейінгі триггерлерде ауыстыру жиілігі екеуіде кіші. Сол себептен ара сапа бірінші триггерлер пайдалануға керекке ең тез жасалатын триггерлер, ал сырттың триггерлер тез жасалу мүмкін аласа. Тез жасалудың көтермелеуі үшін болады да пайдалану үдеме құралымды тасымалдың белгісінің санауыштың дәрежелерінің арасында.
Слайд 11Сурет 14.3. бірдей зарядты ілеспе санауыштың нобайлары жинақтаушы(а) және шегеру(б).
Слайд 12Ілеспе санауыштар. Ілеспе санауыштың құрылысы үшін есепшоттың ілеспе триггерлері түрлі үлгілерін
пайдаланады. Бірдей зарядты ілеспе санауыштың нобайлары сурет 14.3 деген келтірілген. Осы нобайлар және Р немесе Z займа тасымалының белгісінің құралымы үшін ілеспе есепшоттың триггерлерінде және қисынды элементтерде жүзеге асыру., ал, жүзеге асыру C1 есепшоттың кіре берісінің триггерлерге қосылу есепшоттың кіре берісіне сурет. 14.3 деген келтірген бірдей зарядты ілеспе жинақтаушы санауыштың нобайы, ал үшін Р тасымалының белгісінің құралымы үшін V және Q шыға берістің белгісінің есепшотының рұқсатының белгісінің қисынды туынды пайдаланылған, т. е. Р=VQ. Триггерлерде ауыстыру кіре берісте мен ша белгінің салмақты жаппай құлау болып жатады және сол барым рұқсаттың белгісінің V кіре берісінде. Бұл ретте Q және Р тасымалының шыға берісінің триггерлер шыға берісінде деңгейлер қисынды бекиді. Белгінің жағымсыз жаппай құлауда кіре берісте мен триггерлер күйі өзгермейді. Триггерлер кезекті ауыстыру кету ғана ша кіре берісте мен, барым рұқсаттың белгісінің V кіре берісінде импульсқа жаңа салмақты жаппай құлауда .
Слайд 13Сурет. 14.4 де келтірулі сызбада жүзеге асатын. Есепшоттың және тасымалдың немесе
займа белгісінің құралымының бағытының өзгерісі үшін 2И-ИЛИ қисынды нобайы пайдалану. Есепшоттың бағытының өзгерісі үшін U/D(Up/Down) арнаулы кіре берісі
Сурет 14.4 Бірдей зарядты реверсивті санауыш.
Слайд 14Триггерлік жылжыту регистрмен триггерлер құрамын тағайынды байланыстармен олардың арасында атайды, нешінші
олар сияқты біртұтас құрылымды әрекет етеді. Жылжыту регистрлерде осы байланыстың ұйымы сондай, егер ырғақтың барлық триггерлер үшін ортақ импульстер әперу, басубасы триггерлер шыға берістің күйі көршілес деген жылжыйды.
Слайд 15Төртдәрежелі ілеспе санауыштың сызбасы мен параллель тасымалмен.(Параллель)
Слайд 16 Жылжыту(а) регистрдың сызбасы және оның шығардағы белгілері(б) .
Жазылып тұрғандай Q1=0
белгісі болады, ал екі триггерде шыға берісінде алдым осы бірінші триггерден шыға берісінде болу Q2=1 белгісі бітетін. Кейінгі ырғақтың импульстер түсімінде бірліктің белгісі тізбекті түрде үш және төртке триггерлер ауыстырылады, кейін ненің барлық триггерлер нөлдік күйге деген бекиді.
Слайд 17Жылжымалы регистрлерді жүзеге асыруға болады да бас D- триггерлерінде немесе JK-
триггерлерінде. үшін жылжыту барлық регистрлер үшін келесі жағдайлар :
1) алдын ала қондырғы бастапқы күй және бірліктің енгізуінің в бірінші триггер керек және
2) үшін регистр үшін из n триггерлер кейін кіретін ырғақтың импульстер n түсімнің әуелгіде кіргізу бірлік шығарылу, себепті не барлық регистрлерді түзу шыға беріс ара нөлдік күй болып шығады.