Слайд 2Зерттеу саласы: медицина
Берікқызы Саяжан
3 “ә” - сынып оқушысы
Слайд 3Зерттеу мақсаты:
Адыраспан-қасиетті, дәрілік өсімдік екендігіне зерттеу жүргізу.
Зерттеу міндеттері:
Адыраспанның өсіп- өнуі,
табиғатта таралуын зерттеу.
Адыраспанның емдік қасиетін және емдеу тәсілдерін зерттеу.
Зерттеу болжамдары:
Егер мен адыраспанның емдік қасиетін қолдансам, онда денсаулығынды ақауы бар адамдарға көмектесіп, тегін емдеп, мақсатыма жетер едім.
Зерттеу әдістері:
Ақпараттарды жинау және өңдеу.
Көрнекіліктер пайдалану.
Практикада дәрі дайындап көру
Зерттеу кезеңдері:
2014-2015 оқу жылы материалдар жинақтау, іріктеу және жобаға дайындау.
Слайд 4Адамзаттың тіршілік етуі барысында өсімдіктер әлемінің алатын орны ерекше зор. Қазіргі
медицинада қолданыста жүрген дәрі-дәрмектердің 40 пайыздай бөлігі өсімдіктер дүниесінен жасалады екен. Сол көп ауруға қолданатын дәрілік шөптерінің қатарында мені қызықтырып, зерттеу нысаны етіп отырған адыраспан да бар.
Слайд 5Адыраспан "пайғамар шөбі".
Біздің ата-бабаларымыз сондықтан оны үйдің босағасына іліп қойып,
осы арқылы отбасын алуан түрлі бәле-жәлелерден сақтауға тырысқан.
Осы өсімдіктің түтінімен үйдің ішін түгел ыстап, сол жын-шайтандарды, жаман адамдардың лас ниеттері мен қарғыстарын шаңырақтан аластайтын болған.
Слайд 6Атам қазақ өзі аса киелі деп білген бұл өсімдікті өсіп тұрған
жерінен жұлып аларда да оның әдеп-ибасын қатаң сақтаған.
Біріншіден, оны қауызы толып, тұқымы толық піскен кезде ғана жұлған.
Екіншіден, ер адамның ғана жұлуына рұқсат етілген.
Үшіншіден, сол жұлатын адамның жаны ғана емес, үсті-басы таза, дәреті бар екеніне мән берілген.
Төртіншіден, жұлушы кісі міндетті түрде Аллаһқа құлшылық етіп,
«Ассалаумағаләйкум, Адыраспан,
Бізді сізге жіберді Омар, Оспан.
Кеселге жеті түрлі ем болсын деп,
Әкім Лұқпан пірлері ақыл қосқан!»- деп барып жұлған
Слайд 7Адыраспан
тұнбасы
Қазақтар бұл шөптің қайнатпасымен тері ауруларын да емдеген. Мал
дәрігерлік саласында адыраспан тұнбасымен ботаның қотырын емдейді. Адыраспанды ирак халқы «Уарау Аспанд» деп атайды, бұл «барлық ауруға ем» деген сөз екен. Ғылымда адыраспан өсімдігін 1928 жылдан бері дәрі- дәрмекке пайдаланып келеді.
Слайд 8Адыраспан (Harmal немесе Peganum harmala). – түйетабандар тұқымдас тарамдалған бұтағы мол көп
жылдық өсімдік. Бозғылт сары гүлдері жеке- жеке өседі, жемісі қоңыр түсті, ерекше күшті сасық иісті, дәрілік өсімдік.. Өсімдіктің таралатын жері. Шөл, шөлейт, жайылымды жерде, тасты аймақта, құмды өзен мен көл жағасында, жақын ауыл аймақтарда, жол жағасында, үй маңында өседі.
Слайд 9
Адыраспан ерітіндісінің ауыл шаруашылығындағы зиянкестермен күресте де орны ерекше. Ол сонымен
қатар ертеден бояғыш зат ретінде кәдеге асады. Жүн мен қолөнерде қолдананылатын түрлі жіптерді бояу үшін адыраспанды көп мәрте қайнатып, қызылкүрең түсті бояу алады. Мәселен, ши тоқымасында әлі күнге дейін адыраспаннан жасалған бояуды пайдаланады. Түркияда ерте кезеңдерден ақ адыраспаннан қызыл бояу алып, онымен өздерінің ұлттық бас киімдері — фесканы бояған.
Слайд 11АДЫРАСПАННАН ТЕКШЕЛЕНІП ДАЙЫНДАЛҒАН ТҰТАТАТЫН ДӘРІ
Слайд 12Адыраспаннның ем болатын аурулары
Слайд 13Менің ұсыныстарым
1. Адыраспан туралы әлі де тереңірек зерттегім келеді.
2. Қазіргі медецинада
адыраспанның емдік қасиеттерін қолдану енгізілсе.
3. Дәрілік өсімдіктер жайында, оның ішінде адыраспан туралы газет, журналдарға арнайы үлкен ғалым аға- әпкелеріміз зерттеу мақалаларын жариялап тұрса.
4. Адыраспанды халық қара базарлардан сатып алып жүр. Олардың санитарлық тазалығына, сапасына, сақталу ережелерінің дұрыстығына ешкім жауап бере алмайды. Сондықтан адыраспан жапырағынан, дәні мен тамырынан дайындалған шай (ұнтақтар) дәріханаларда сатылымға шығарылса.
5. Әжелеріміз қолөнерде қолданатын бояуларды қымбатқа сатып алғанша адыраспаннан дайындалатын қызыл бояу қолданысқа енгізілсе.