Презентация, доклад по тувинскому языку на тему Чуве ады

болгаш грамматиктиг демдектери.

буряттар аршан, а кыргыстар арашан дээр.Тыва улустуӊ ужурунда кижи аржаанга чүгле кадыкшылын быжыктырар эвес, а сагыш-сеткилин арыглаар.
Ѳг-бүле чыл санында аржааннаар чораан. Аржаан быжа бээрге, тыва кижи белеткенип, аъттангаш чоруптар.

чүлерни арыглаарыл?

Аржаан быжа бээрге кым аъттангаш чоруптарыл?

кезээн чүве ады дээр.
Чүве ады домакка колдуунда кол сөс, немелде, байдал болур. Чижээ:
кым?-дыштаныкчы, аржаанчы,аңчы.
Чүү?- аржаан, шорга, чалама.

Дыттыг-Дөргүн, Даг-Дѳрү, Ажыг Кара-Суг, Чиӊге-Каът, Ак-Хем, Шивилиг, Шындазын, Туралыг, Дүктүг Кара-Чода, Кара-Суглуг, Чаңгыс-Терек, Дустуг-Хем.

боо-биле сыын бакка адыпкан. Балыгланган аӊны ашак каш хонук истеп келген. Канчангаш-ла көөрге, сыын дуу-ла бар чораан, ба-
лыгланган аӊ чүү боор, харык –шинээ төнгеш, бир-ле сугга барып кирип турар болган.Ол сугдан үнүп келген соонда сыын каӊ кадык болуп , чүү-даа болбаан дег кылаштап чоруй барган. Ашак база хуулгаазын сугну сонуургап, каш хонук аӊны истээр дээш могап-турупканын чаа миннип,сугже киргеш, үнүп келирге, демги шылааны-даа чок, аажок чиик-сергек апарган болган.Оон бээр-ле чон ол
ол аржаанга
эмненип эгелээн.

хуу аттары:
2.Эдилелдер аттары:
3.Дириг амытаннар аттары.
4.Болуушкуннар аттары:

чугбас.
3.Аржаан чоогунга улуг шимээнни үндүрбес, аржаан ээзи килеӊней бээр.
(Домактарда чүве аттары кандыг кежигүн болур-дур?)

болган
Ѳртемчейим
Аржаан суу!
Адап-сурап чедип келдим,
Човулаңым чодуп көр,
Акша-көпеем салдым.
Аъжым-чемим делгедим,
Байырлыг, менди чаагай,
Ачылыг аржааным.