Презентация, доклад на тему Биология пәні бойынша презентация Қаңқа бөлімдері 8 сынып

қосымша мүшелерін атаңдар?

5. Көз алмасы неше қабаттан тұрады?

6. Торлы қабықта қандай рецепторлар орналасқан? Олардың маңызы қандай?

нұсқа.
1. Сөл бөліп шығаратын өзектері бар бездер.
а) аралас бездер. б) ішкі секреция бездері. с) сыртқы секреция бездері
2. Аралас без а) қарын. б) гипофиз. с) ұйқы безі.
3. Ішкі секреция бездері қанға бөліп шығаратын күрделі биологиялық зат.
а) гормон. б) су. с) қан.
4. Теріде пигменттің түзілуін реттейді. А)ортаңғы б)аралық в)көпір
5. Көздің қосалқы мүшелеріне жататын құрылым. А)қасаң қабық б)қабақ с)нұрлы қабық.
6. Бас миының көру аймағы орналасады. А)маңдай б)шүйде с)самай
ІІ нұсқа.
1) Қандай бездер аралас қызмет атқарады?
а) ұйқы безі. б)қалқанша безі. с) гипофиз.
2. Ішкі секреция бездерінің гормондары қайда бөлінеді?
а) ішекке. б) ұлпа сұйықтығына. с) қанға.
3. Адреналинді қай без бөліп шығарады?
а) ұйқы безі. б) бүйрек үсті безі. с) гипофиз.
4. Қимыл-қозғалысты реттейтін гормон. А)мишық б)ортаңғы с)аралық
5. көздің мөлдір жарықты еркін өткізетін бөлігі. А)қасаң қабық б)нұрлы қабық с)торлы қабық
6. Тері-бұлшық ет, сезімтал аймағы орналасқан: а)маңдай б)орталық иірімдерде. С)шүйде бөлімінде.
Қаңқаның қандай ерекшеліктері адамды сүткоректі жануарлардан ажыратады?

сүйектер бар.
Сүйектер өзара
буындар арқылы
байланысады.
Сүйектерде бұлшық
еттер орналасқан.
Бұлшық ет пен қаңқа
бірігіп, денеге пішін
береді. Қаңқасыз дене
бос қап сияқты болар
еді. Қаңқа ішкі жұмсақ
Ағзаларды
Жарақаттанудан
сақтайды.

қуысында
қан жасалады

сүйегі; 2 – тіл; 3 – жұтқыншақ;
4 – сілекей бездері; 5 – астыңғы жақ сүйегі;
6 – кеңірдек; 7 – өңешке түскен ас;
8 – бауыр; 9 – асқазан (қарын); 10 – өт қабы;
11 – ұлтабар (он екі елі ішек); 12 – аш ішек;
13 – ұйқы безі; 14 – тоқ ішек; 15 – тік ішек.
а) астың өңешпен жылжуы; ә)жарып көрсетілген асқазанның (қарынның)
кілегейлі қабығы;
б) аш ішектің кілегейлі қабығы;
в) аш ішектің кілегейлі қабығындағы бүрлер

топ – Иық, аяқ белдеулері.

жинақтау (суретпен жұмыс)
Бас қаңқасы

Қозғалмайтын

Жартылай
қозғалмалы

Қозғалмалы

Бас сүйегі, жамбас

Омыртқа жотасы

Буын арқылы жалғасқан сүйектер

Адам денесінде 230 – астам буын бар. Буын қапшығында сұйықтық болады.
Сұйықтың үйкемсті кемітіп, сүйектердің буын ойығында еркін қозғалуына мүмкіндік береді.

Омыртқа, табан
қол сүйектері

Бас сүйектері, жамбас,
кеуде қуыстағы қабырғалар,
жаурын самай,
Бет, жақ сүйектері

иілімдер дененің тепе-теңдігін
жеңілдетіп серпімділікті күшейтеді.

Сөздік дәптерге жаздыру:
Скалиоз – омыртқаның бүйір жаққа қисаюы.
Лордоз – омыртқаның алға қисаюы.
Кифоз - омыртқаның артқа қисаюы.

Аурудың болу себептері.

1. Орындықта түзу отырмау.
2. Жазу үстелі мен орындықтың биіктігінің сәйкессіздігі
3. Бір қолмен жүк көтеру.

30 жас 40 жас 50 жас 60 жас

омырқалары басқа бөлімнің омыртқаларымен салыстырғанда денесі жалпақ әрі үлкен. Арқа қанаттары да жуан, бұл бел бөлімінің көбірек қозғалуына әсер етеді. Бел омыртқаларына дене салмағының күші көбірек түседі.
Сегізкөз омыртқалары бірімен- бірі қозғалмастай тұтасып кеткен. Пішіні үшбұрышты, ішке қараған беті сәл иіліңкіреп, ойықтар болып келеді.
Құйымшақ омыртқалар қалдық ретінде тұтасып кеткен. Тек бірінші омыртқаның кейбір белгілері ғана сақталған. Қалғандары біртіндеп кішірейген.

арналған жаттығуды көрсету

Ауа райын да кейде болжайды.
Пішіні үшбұрышты, өзі жалпақ
Жауабын кім бар екен мұның таппақ?

V.-Сергіту сәт кезеңі. жұмбақтар

1

2

3

4

Ауа райын да кейде болжайды.
Пішіні үшбұрышты, өзі жалпақ
Жауабын кім бар екен мұның таппақ?

есімі
Аташы осы сүйекті ...

сүйек болғаны?

мұның жауабын?

а) Ия, б) Жоқ
2.Мойынды қыймылдатқанда мойын омырқалары кітірлейді ме? а) Ия, б) Жоқ
3. Сізде артық салмақ бар ма? а) Ия, б) Жоқ
4. Ұзақ уақыт тікесінен тұру қиынға соғады ма? а) Ия, б) Жоқ
5.Сен кешке қарағанда таңертең денеңді тік ұстайсың ба? а) Ия, б) Жоқ
6. Жамбас жүйкесі талаурап немесе белді жиі шаншу мазалайда ма? а) Ия, б) Жоқ
7. Жазу немесе асхана үстелінде бүкірейіп отырасыз ба? а) Ия, б) Жоқ
8. Өте жұмсақ төсекте ұйықтайсыз ба? а) Ия, б) Жоқ
9. Дененің әрбір бөліктерінде қабыну жағдай жиі болып тұра ма? а) Ия, б) Жоқ
10. Орныңыздан тұрған кезде бірден қозғала алмай қалған кездер болды ма?
а) Ия, б) Жоқ

Омыртқа –адамның негізгі тірегі.
Қимыл- тіректің саулығы бірінші орында болуы тиіс.

арқа мен омыртқаларыңызда ешқандай дерттің белгісі жоқ деген сөз
Егер 3-5 рет «ия» болса, бұлшықеттердегі ішкі жасушалардың зат алмасу қызметінде бұзылыс орын алған. Бұл көбінесебұлшықет ткандарына қажетті аминқышқылдардың жеткіліксіздігінен орын алады. Омыртқалардағы дерттің дені В6, В5, В2дәрумендерін толық алмағандықтан пайда болады

Егер «ия» жауабы 6 немесе оданда көп болса, жүйкеде кінәрат бар немесе омыртқа зақым келген. Бұл тұста да дәрумендер қорының аздығы әсер еткен дегіміз келеді. Е,С дәрумені арқылы қабынудың алдын алуға болады.

бар
3.Бассүйек – мидан ғана тұрады
4.Омыртқа жотасы 35-36 омыртқадан құралған
5.Адамда доға тәрізді иілген 12 жұп қабырға болады
6.Иық белдеу екі жауырын мен екі бұғанадан тұрады
7.Тоқпан жілік аяқ қаңқасына жатады
8.Аяқтың еркін қозғалатын сүйектеріне кәрі жілік жатады
9.Мойын омыртқа саны: 7
10.Арқа омыртқа маны: 13

денсаулық

Етістік: қозғалу, сақтау керек

Сын есім: Берік,
күшті,
жақсы

Сөйлем:
Сүйек қаңқасы түзеді. Денсаулық – зор байлық .

Синоним. Қаңқа. Ауырмау.

беру;
3. Тақырып соңындағы сұрақтарға жауап беру;
4. Тақырып соңындағы кестені толтыру