Презентация, доклад по татарскому языку на тему Зат алмашлыклары

алмашлыкларын кабатлау» темасына презентация »

муниципаль
районы муниципаль гомуми белем бирү учреждениесе
”Владимир төп гомуми белем мәктәбе”
Вазифа: татар теле һәм әдәбияты укытучысы Белеме: югары, КДУ, филфак, 2003 Белгечлек: татар теле һәм әдәбияты укытучысы Педагогик стаж: 10 ел

табарга юллар күрсәтү – мөгаллим бирә ала торган хезмәтләрнең иң кадерлесе, иң зурысыдыр!
Галимҗан Ибраһимов

камилләштерү;
-укучыларны эзләнү-тикшеренү эшчәнлегенә тарту, нәтиҗә ясарга юнәлеш бирү;
-төркемнәрдә эшләргә өйрәтү;
-БРТна әзерләү.

алмашлыклары

ул, алар - III зат алмашлыклары

Берлек сан
Килешләр Iзат II зат IIIзат
Б.к. Мин Син Ул
И. к. Минем Синең Аның
Ю. к. Миңа Сиңа Аңа
Т. к. Мине Сине Аны
Ч. к. Миннән Синнән Аннан
У.-в. к. Миндә Синдә Анда

Күплек сан
Килешләр Iзат IIзат IIIзат
Б.к. Без Сез Алар
И. к. Безнең Сезнең Аларның
Ю. к. Безгә Сезгә Аларга
Т. к. Безне Сезне Аларны
Ч. к. Бездән Сездән Алардан
У.-в. к. Бездә Сездә Аларда

Мин сезгә әйттем бит, монда ул гаепле түгел. (Ф. Хөсни)
б) Кем эшләми, шул ашамый. (мәкаль)

мин, сине, мин, сезгә, монда, ул, кем, шул.

генә сайлап алып язарга кирәк.

Гаяз беренче тапкыр мәктәпкә барды. Гаязны
баскычта Наилә Якуповна каршы алды.Наилә
Якуповна Гаязның букчасын күтәрергә ярдәм итте. Гаяз рәхмәт әйтте.

ул, аны, ул,аны, аның, ул

сорар, ди. Сөякләр: “Син тик торсаң, безнең хәл яхшы”, дип әйттеләр, ди.
Телең белән тегермән корма, аннан барыбер он
чыкмас.
Бакма кешенең йөзенә, бак син әйткән сүзенә.

син, безнең, аннан, син

сүзләр, ә сүзләрдән чәчәкләр ясыйбыз...
Без гади җөмләләрне бер-берсенә кушабыз, тоташтырабыз да алардан чылбыр,бизәкле чәчәкләр чылбыры ясыйбыз . Чылбырлар белән сизгер йөрәкләрне үзебезгә тартабыз, бәйлибез...(Ф. Әсгать)
Сүз белән төрлечә ярсыту безне чынбарлыктан ераклаштыра, һәм шуңа күрә, чынбарлыкка булган мөнәсәбәтләребезне бозмас өчен, без моны һәрвакыт истә тотарга тиеш. (И. Павлов)
О,бик зур һәм бик кодрәтле нәрсә ул – сүз. Әлбәттә, нәкъ үз урынын табып, үз төсмерләрен салып әйткәндә. Гадәттә, ашык-пошыграк язу аркасында, без аның барлык төсмерләрен дә искә алып җиткермибез, урынындамы бу сүз яки урынына ук куелып
җитмәгәнме?- ул турыда уйлап баш ватмыйбыз. Шул ук вакытта океандай бай
телебезнең энҗедәй җемелдәүче аерым сүзләре, синонимнары, куллануга кермичә,
әкренләп төшеп кала, онытыла бара... (Ф. Хөсни)

без- б.к., без- б.к., ул- б.к., безне- т.к., без- б.к.
ул – б.к., без- б.к., аның-и.к., ул-б.к.

Бирем. Сорауны иң тулы канәгатьләндергән җавапны билгеләргә

1. Лексик-грамматик билгеләре белән алмашлык нинди сүз төркеменә
карый ?
а. мөстәкыйль;
ә. бәйләгеч;
б. модаль.
2. Алмашлыкка туры килгән билгеләмәне күрсәтегез.
а. эш яки хәлне яисә билгенең билгесен белдерә ;
ә. предметның билгесен белдерә ;
б. Үзләрен атамыйча гына зат яки предметларга, аларның билгесе яки санына
һәм хәлләренә күрсәтә торган сүз төркеме
3. Җөмләдә зат алмашлыклары нинди функция үти?
а. җөмлә кисәге булмыйлар;
ә. ия ,хәбәр, аергыч, тәмамлык, хәл булып киләләр;
б. аергыч кына булып калалар.

Минем алмашлыгы кайсы килештә?
а. И.к;
ә. Б.к;
б. Т.к.
6. Дөрес язылышны билгеләгез.
а. миң;
ә. сиңга;
б. аның.

79% - 60% - “ 4 ”
59% - 35% - “ 3 ”
34% - 0% - “ 2 ”

□ 3) йөгерергә
□ 2) сакчыл □ 4) синең
А2. Зат алмашлыгы кайсы сүз төркемен алыштырып килә?
□ 1) сыйфат □ 3)фигыль
□ 2) исем □ 4) алыштырмый
А3. Зат алмашлыкларының грамматик билгеләрен күрсәт.
□ 1) заман □ 3) килеш
□ 2) зат, сан, килеш □ 4) зат, сан
В1. Кайсы җөмләдә зат алмашлыгы ия булып килгән?
□ 1) Кар бөртеге әкрен генә җиргә төшә.
□ 2) Ул бөтен әйләнә – тирәне ап-ак итә.
□ 3) Аны түбәләрдә дә, агач башларында да күрергә була.
□ 4) Кар күп булса – иген мул булыр.
С1. Зат алмашлыгы килешләрен билгеләүдә хатаны тап.
□ 1) мине күрде (т.к.) □ 3) безгә керде (ю.к.)
□ 2) сездән чыкты ( у.-в.к.) □ 4) ул йөгерде (и.к.)

кечкенә күләмле хикәя язарга(тел темасына-көчле укучыларга).