Презентация, доклад на тему Қаныш Сатпаев ғылыми жұмыс

тұңғыш академигі
 
 
 

Оқушы: Мереке Кенжебек
10А сынып оқушысы
 
 
Жетекшісі: Шерікбай Алтынгүл
Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
 
 
 
  2015 жыл

ғылымы мен мәдениетінің өркендеп өсуіне арнап,
осы жолда аса тамаша тарихи мәні бар
істер жасады.
М.Ғабдуллин

қазбаны зерттеп табу,
оның қорын анықтау. Ал ғалым ретіндегі
міндетім- кен байлықтарын халықтың
игілігіне жарату.”
Қ.И.Сәтбаев

Тұңғыш академик

Ұлттық Ғылым академиясының тұңғыш президенті, академик, қоғам қайраткері.
Ол 1899 жылы Павлодар облысында туған. Қаныш Павлодар қаласындағы екі кластық орыс - қазақ мектебін, Семейдің семинариясын, Томскідегі Технология институтын бітірген.
Сәтбаев Қазақстандық металлогения мектебінің негізін салушы. Ғалым бүкіл өмірін геология зеттеуге және туған өлкесінің минералдық шикізат базасын жасауға арнады. Ол Жезғазған мыс кенді ауданын ашты. Қаныш Сәтбаев дарынды адам еді. Ол – 640- тан астам ғылыми еңбектің авторы. «Жезғазған руда кеніші» деген ғылыми еңбегі үшін Қ.И. Сәтбаев Ленин орденімен марапатталды.
Ұлы ғалым 1964 жылы қаңтар айында көз жұмды.

-туған ауылындағы орыс-қазақ мектебінде
оқиды

1918 жыл - Семей қаласындағы оқытушылыр семинариясын бітіреді

Бірер жыл - Семей қаласында, өз ауылында мұғалімдік қызмет атқарады

1920-1921 жылдар -Баянауыл ауылындағы мұғалімдік қызмет атқарады

1921 жыл - Томск технология институтының кен факультетінің
геология барлау бөліміне оқуға түседі

1920-1941жылдар - Атбасар,Қарсақпай трестерінде геологиялық бөлімінің
жетекшісі және бас геолог болды

1941 жыл - КСРО Ғылым академиясының Қазақ филиалының орынбасары
болып сайланды.
1943 жыл - Филиалдың төрағасы қызметін атқарады
- Геология ғылымындағы үздік жетістіктері үшін КСРО
- Ғылым Академиясының корреспондент мүшесі

1946 жыл - Академик болып сайланды
1941-1964 жылдар - Өзі негізін қалаған Ұлттық Ғылым академиясында үздіксіз
жетекшілік етті
1964 жылы 31 қаңтар - Москваның Кузнецова деген орманды аймағына орналасқан
Кремль ауруханасында қайтыс болды.

аса көрнекті совет ғалымы, мемлекет қайраткері,
Лениндік және Мемлекеттік сыйлықтардың лауреаты, СССР,
Қазақ және Тәжік ССР Ғылым академияларының мүшесі Қаныш Имантайұлы
Сәтбаевтың өмір жолын жан- жақты баяндайтын деректі ғұмырнама.
Туған елінің көгіне таң жұлдызындай жарқырап шығып,
өшпес сәле шашқан, артында өлмес ұлы істер қалдырған ардақты
азамат, зор ғұламаның өмірі жастарға әрқашан өнеге болмақ.

академиялары академигі,Қазақ ССР Ғылым Академиясының тұңғыш президенті, Лениндік және Мемлекеттік сыйлықтардың лауреаты, мемлекет және қоғам қайраткері Қаныш Имантайұлы Сәтбаев туралы естеліктер жинақталған. Олардың көпшілігін Қанекеңмен қызметтес болған ғалымдар, қоғам қайраткерлері, жазушылар, біразаын ғылыммен кездескен, оның еңбектерінен, қызметтерінен әсер алған адамдар жазған. Бұл кітап академик Қаныш Сәтбаевтың ғылымдық, твочестволық, қоғамдық, ұйымдастырушылық еңбегін, орасан зор талантын, шалқар болмысын, таң-тамаша рухани келбетін, үлкен адамгершілік қасиеттерін жұртшылық тереңірек түсінуге септігін тигізбек.

геологиясын, минералдық қорларын жасауға арнады. Ол 640 тан астам ғылыми еңбектерінің авторы. Қаныш Имантайұлы- рудалы кендердің пайда болуы және олардың жер қойнауында орналасуы, таралу заңдылықтарын зерттейтін Қазақстанның металлогения ғылымының негізін салушы.Сәтбаев еңбектері ғылымдағы зор жаңалықтар енгізді, Қазақстан геологиясы өз заманындағы биік сатыға көтерді. Халқымыздың адал перзенті Қаныш Имантайұлы 1942 жылы Жезқазған жеріндегі кенді зерттеудегі зор еңбегі үшін КСРО Мемлекеттік сыйлығы берілді.

1943 жылы Қ.И. Сәтбаев геология ғылымындағы үздік жетістіктері үшін КСРО Ғылым Академиясының корреспондент мүшесі, ал 1946 жылдан толық мүшесі (академик) болып сайланды.

Қазақ ғылым академиясындағы президенттік қасиеттерінің
ең зоры – ол аса талантты және қажырлы, еңбекке төзімді ұйымдастырушысы
Мұхтар Әуезов

легіндегі заңды аталады,
ол геология ғылымының аса көрнекті ғұламаларының бірі.
Геологиялық ғылымының дамуына оның қосқан үлшесі орасан көп,
Зерттеулерінің ғажап жаңалықтар ашуға
әсер еткені де даусыз шындық...”
Академик М.В.Келдыш

келгеннен кейінгі Қаныш Сәтбаевтың бүкіл өмірі Қазақстанның минералдық ресурстарын және рудалық кендер генеалогиясын зерттеуге арналған. Оның геологиядан басқа ғылымдардан да; мәдениет саласында да; тарихтан да қалдырған ізі сайрап жатыр. Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталуға тақағанда, жағдайдың аса қиын ауырлығына қарамастан, Қазақ КСР Ғылым академиясының ұйымдастыру жұмысына басшы болып, оның ісіне бел шеше араласуы ұлыларға тән көрегендіктің белгісі еді. Оның қалдырған ғылыми бай мұраларының ішінде, әсіресе, Жезқазған кені туралы зерттеулерінің, Сарыарқаның металлогендік және болжам карталары жөніндегі еңбектерінің мәні ерекше. Жезқазғанның ірі мыс рудалы аудандар қатарына жатуы кезінде осы кеннің жоспарлы түрде кең масштабтағы барлау жұмыстарын ұйымдастыруға болатын ірі объекті екенін дәлелдеп берген Қаныш Сәтбаев еңбегінің нәтижесі. Сондай-ақ ол минералдық шикізатқа бай Сарыарқа, кенді Алтай, Қарағанды, Қаратау секілді аймақтарға да ерекше назар аудара зерттеп, олардың кендерінің стратиграфиясы, тектоникасы, құрылысы, металлогениясы, неохимиясы және шығу тегі туралы маңызды ғылыми қорытындылар жасады, ғылымға формациялық металлогендік анализдің кешендік әдісін енгізді.